LRS Scheme: ફેબ્રુઆરી 2025માં વિદેશમાં રેમિટન્સમાં 29%નો ઘટાડો, ભારતીયોએ ઓછા ડોલર ખર્ચ્યા
LRS Scheme: ભારતના લોકો જે દર વર્ષે અભ્યાસ, મુસાફરી અને રોકાણ માટે કરોડો રૂપિયા વિદેશ મોકલતા હતા, આ વખતે તેમના ખિસ્સા થોડા કડક થઈ ગયા છે. ફેબ્રુઆરી 2025 માં, ભારતમાંથી કુલ રેમિટન્સ 29 ટકા ઘટીને $1,964.21 મિલિયન થયું. જાન્યુઆરીમાં, આ આંકડો $2,768.89 મિલિયન હતો.
રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) ના ડેટા અનુસાર, લિબરલાઈઝ્ડ રેમિટન્સ સ્કીમ (LRS) હેઠળ વિદેશમાં મોકલવામાં આવેલી કુલ રકમ જાન્યુઆરીમાં 29 ટકા ઘટીને $1,964.21 મિલિયન થઈ ગઈ, જે જાન્યુઆરીમાં $2,768.89 મિલિયન હતી. આ ઘટાડો એવા સમયે આવ્યો છે જ્યારે વૈશ્વિક બજારો અસ્થિરતાનો સામનો કરી રહ્યા છે અને વિદેશમાં અભ્યાસ અને મુસાફરીની તકો ઘટી રહી છે.
મુસાફરી અને અભ્યાસ માટે મોકલવામાં આવતી રકમમાં મોટો ઘટાડો થયો છે.
સૌથી મોટી અસર મુસાફરી અને અભ્યાસ સંબંધિત રેમિટન્સ પર પડી છે. ફેબ્રુઆરીમાં પ્રવાસન રેમિટન્સ ૩૩.૭૭ ટકા ઘટીને ૧,૦૯૦.૬૧ મિલિયન ડોલર થયું હતું જે જાન્યુઆરીમાં ૧,૬૪૬.૭૪ મિલિયન ડોલર હતું. તે જ સમયે, વિદેશ અભ્યાસ માટે મોકલવામાં આવતા પૈસા પણ લગભગ અડધા થઈ ગયા. ફેબ્રુઆરીમાં તે ઘટીને $૧૮૨.૧૭ મિલિયન થયું જે જાન્યુઆરીમાં $૩૬૮.૨૧ મિલિયન હતું. તેનો અર્થ એ કે ભારતીયોમાં વિદેશ પ્રવાસ અને અભ્યાસમાં રસ સ્પષ્ટપણે ઘટી રહ્યો છે.
વિદેશમાં અભ્યાસ કરવાનું સ્વપ્ન ધીમું પડી ગયું
હવે વિદેશ જતા ભારતીય વિદ્યાર્થીઓની સંખ્યામાં ઘટાડો થયો છે. ધ ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસના અહેવાલ મુજબ, ચાર વર્ષમાં આ પહેલી વાર છે જ્યારે ત્રણેય મુખ્ય દેશો – કેનેડા, યુએસ અને યુકેમાં ભારતીય વિદ્યાર્થીઓની સંખ્યામાં એક સાથે ઘટાડો થયો છે. ૨૦૨૪ના ડેટા અનુસાર, આ દેશોમાં ભારતીય વિદ્યાર્થીઓને આપવામાં આવતી સ્ટડી પરમિટમાં ઓછામાં ઓછો ૨૫ ટકાનો ઘટાડો થયો છે. આની સીધી અસર વિદેશમાં અભ્યાસ માટે મોકલવામાં આવતા નાણાં પર પડી છે.
તેની અસર મુસાફરી પર પણ જોવા મળી
ટ્રાવેલ ઉદ્યોગ સાથે સંકળાયેલા સૂત્રો કહે છે કે વૈશ્વિક આર્થિક અનિશ્ચિતતાઓને કારણે, મોટી સંખ્યામાં લોકોએ તેમની વિદેશ યાત્રાની યોજનાઓ મુલતવી રાખી હતી અથવા રદ કરી હતી. બજારોમાં આવેલા ઉતાર-ચઢાવને કારણે ભારતીયો વધારાના ખર્ચ અંગે સાવધ બન્યા છે, જેની સીધી અસર મુસાફરી દ્વારા મોકલવામાં આવતા નાણાં પર પડે છે.
રોકાણમાં વૃદ્ધિ જોવા મળી
જોકે, રોકાણના મોરચે કેટલાક સારા સમાચાર પણ આવ્યા છે. વિદેશી શેર અને બોન્ડમાં રોકાણ માટે મોકલવામાં આવતા નાણાંમાં વધારો થયો છે. જાન્યુઆરીમાં $104.98 મિલિયનનું રોકાણ થયું હતું, જે ફેબ્રુઆરીમાં વધીને $173.84 મિલિયન થયું. આ વલણ દર્શાવે છે કે લોકો હવે અનુભવ અને મનોરંજન કરતાં સલામત અને સંભવિત વળતર વિકલ્પોને પસંદ કરી રહ્યા છે.
LRS યોજના શું છે?
લિબરલાઈઝ્ડ રેમિટન્સ સ્કીમ (LRS) હેઠળ, ભારતીય નાગરિકો દર નાણાકીય વર્ષે વધુમાં વધુ $2,50,000 વિદેશ મોકલી શકે છે. આ યોજના હેઠળ મોકલવામાં આવેલા નાણાંનો ઉપયોગ શિક્ષણ, સારવાર, મિલકત ખરીદવા અથવા વિદેશી શેરમાં રોકાણ કરવા માટે થઈ શકે છે. માર્ચ 2024 સુધીમાં ભારતમાંથી કુલ $31.735 બિલિયન વિદેશ મોકલવામાં આવ્યા હતા, જેમાંથી $17 બિલિયન ફક્ત મુસાફરી પાછળ અને $3.47 બિલિયન અભ્યાસ પાછળ ખર્ચવામાં આવ્યા હતા.
