Meta: ભારતીયોના ‘જુગાડ’ સામે ફેસબુકના એન્જિનિયરો નિષ્ફળ ગયા, મોટો ખુલાસો થયો
Meta: ભારતના ‘જુગાડ’ સામે વિશ્વના ટોચના ઇજનેરો નિષ્ફળ જાય છે. આ અમે નથી કહી રહ્યા, પરંતુ 2016 માં ફેસબુક (હવે મેટા) ના સીઈઓ માર્ક ઝુકરબર્ગ અને તેમના પ્રતિભાશાળી એન્જિનિયરોની ટીમ વિશે થયેલા એક ખુલાસામાં આ વાત પ્રકાશમાં આવી છે. ફેસબુકના ભૂતપૂર્વ એક્ઝિક્યુટિવ સારાહ વિન-વિલિયમ્સે તાજેતરમાં પ્રકાશિત થયેલા તેમના સંસ્મરણોમાં આનો ઉલ્લેખ કર્યો છે.
પુસ્તકમાં વિસ્ફોટક ખુલાસા
સારાહે પોતાના સંસ્મરણ પુસ્તક ‘કેરલેસ પીપલ’ માં જણાવ્યું હતું કે કેવી રીતે એક સામાન્ય ભારતીય સરકારી કારકુને ફેસબુકના સીઈઓ માર્ક ઝુકરબર્ગ અને તેમના ઉચ્ચ પગારવાળા એન્જિનિયરોની ટીમને સરળતાથી છેતરવા માટે એક યુક્તિનો ઉપયોગ કર્યો હતો. આ કારણે, ફેસબુક ભારતમાં નિયમનકારી તપાસનો સામનો કરી રહ્યું છે. મેટાએ સારાહના સંસ્મરણોને પ્રકાશિત થતા અટકાવવા માટે ઘણી વખત પ્રયાસ કર્યા છે.
માર્ક ઝુકરબર્ગ અને તેમની ટીમે 2016 માં ભારતમાં તેના વિવાદાસ્પદ ફ્રી બેઝિક્સ પ્રોગ્રામને બચાવવા માટે આક્રમક પ્રયાસો કર્યા હોવાના અહેવાલ છે. આ માટે, કંપનીએ એક વ્યાપક ઇમેઇલ ઝુંબેશ પણ ચલાવી હતી, પરંતુ એક સરકારી અધિકારીના ક્લિકને કારણે, આ ફેસબુક ઝુંબેશ ઉલટી પડી.
નેટ ન્યુટ્રાલિટી
આ સંસ્મરણમાં એવો દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે જ્યારે ભારતના ટેલિકોમ રેગ્યુલેટર, એટલે કે ટ્રાઈએ આ અંગે જાહેર પરામર્શ શરૂ કર્યો અને પૂછ્યું કે શું આવા કાર્યક્રમો પર પ્રતિબંધ મૂકવો જોઈએ? આના પર, ફેસબુકે નેટ ન્યુટ્રાલિટી અને ફ્રી બેઝિક્સ અંગે લોકોના અભિપ્રાયને પ્રભાવિત કરવા માટે રાજકીય પ્રભાવ સાથે તેના એન્જિનિયરોની આખી સેના તૈનાત કરી. એવો દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે ફેસબુકે આ માટે કથિત રીતે દબાણ અભિયાનની યોજના બનાવી હતી.
વેન-વિલિયમ્સે જણાવ્યું હતું કે ફેસબુકના તત્કાલીન સીઓઓ શેરિલ સેન્ડબર્ગે અમને એક આંતરિક ઇમેઇલ મોકલ્યો હતો જેમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે, “અમે ભાગ્યશાળી છીએ કે આ એવી જગ્યાએ થઈ રહ્યું છે જ્યાં સરકારમાં અમારી પાસે ખૂબ ઊંડાણ છે, વરિષ્ઠ સંબંધો છે, પરંતુ તે હજુ પણ મુશ્કેલ રહેશે.” અમારી નીતિ ટીમ સીધી સરકાર સાથે જોડાયેલી છે, જેમાં પીએમ મોદીનું કાર્યાલય પણ શામેલ છે.
જુગાડ સામે બધા નિષ્ફળ ગયા
ફેસબુકની વ્યૂહરચના જાહેર સ્વચાલિત ઇમેઇલ્સ દ્વારા જાહેર સમર્થન દર્શાવવાની હતી. સરકારી કારકુન દ્વારા કરવામાં આવેલા એક સાદા ‘જુગાડ’માં ભારતીય વપરાશકર્તાઓ દ્વારા ફેસબુકના સમર્થનમાં TRAI ને મોકલવામાં આવેલા 16 મિલિયન અથવા 1.6 કરોડ ઇમેઇલનો સમાવેશ થઈ શકતો નથી. આના પરિણામે ઓટોમેટેડ ઇમેઇલ દ્વારા મોકલવામાં આવતા સપોર્ટ ઇમેઇલ્સ બાકાત રાખવામાં આવ્યા. આ ઉપરાંત, આ પુસ્તકમાં મેટા વિશે ઘણા વધુ ખુલાસા કરવામાં આવ્યા છે.
જોકે, મેટાએ પુસ્તકને “જૂનું અને અગાઉ અહેવાલ આપેલું” ગણાવીને ફગાવી દીધું. કંપનીના પ્રવક્તાએ જણાવ્યું હતું કે સારાહ વેન-વિલિયમ્સને આઠ વર્ષ પહેલાં નબળા પ્રદર્શનને કારણે કંપનીમાંથી કાઢી મૂકવામાં આવ્યા હતા. જોકે, નેટ ન્યુટ્રાલિટી સિદ્ધાંતોનું ઉલ્લંઘન કરવા બદલ ભારતમાં ફેસબુકના ફ્રી બેઝિક્સ પર આખરે પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો હતો, જે ઝુકરબર્ગની વૈશ્વિક વિસ્તરણ મહત્વાકાંક્ષાઓ માટે એક દુર્લભ હાર હતી.
