Oil Companies: હોર્મુઝ સ્ટ્રેટ પર ખતરો, વૈશ્વિક તેલ બજારમાં ગભરાટ
Oil Companies: પશ્ચિમ એશિયામાં વધતા તણાવ વચ્ચે, તેલ બજારમાં ઉથલપાથલ મચી ગઈ છે. ઇઝરાયલ દ્વારા ઇરાનના પરમાણુ સ્થાપનો પર બોમ્બમારો અને તેના જવાબમાં ઇરાન દ્વારા આપવામાં આવેલા પ્રતિભાવથી સમગ્ર પ્રદેશમાં અનિશ્ચિતતા વધી છે. આ તણાવની સીધી અસર ક્રૂડ ઓઇલના ભાવ પર પડી છે, જે વધીને $75 પ્રતિ બેરલ થઈ ગયા છે.
આ પરિસ્થિતિએ આંતરરાષ્ટ્રીય ક્રૂડ ઓઇલ બજારમાં પુરવઠા અંગે ચિંતા વધારી છે, ખાસ કરીને જ્યારે ઇરાને હોર્મુઝ સ્ટ્રેટ બંધ કરવાની ધમકી આપી છે. આ માર્ગ વૈશ્વિક તેલ વેપાર માટે સૌથી મહત્વપૂર્ણ દરિયાઈ માર્ગોમાંથી એક છે. જો તે બંધ કરવામાં આવે છે, તો તેલ પુરવઠામાં મોટો વિક્ષેપ પડી શકે છે, જેનાથી વિશ્વભરમાં ફુગાવાનું જોખમ ઊભું થઈ શકે છે.
કંપનીઓને ફાયદો થશે
કેટલીક ભારતીય તેલ ઉત્પાદક કંપનીઓને તેલના ભાવમાં આ વધારાનો સીધો લાભ મળી શકે છે. ઓઇલ ઇન્ડિયા અને ONGC જેવી કંપનીઓને ક્રૂડ ઓઇલના ભાવમાં વધારાનો સીધો ફાયદો થાય છે. JM ફાઇનાન્શિયલના અહેવાલ મુજબ, જ્યારે પણ ક્રૂડ ઓઇલના ભાવમાં પ્રતિ બેરલ એક ડોલરનો વધારો થાય છે, ત્યારે આ કંપનીઓનો શેર દીઠ નફો લગભગ 1.5 થી 2 ટકા વધે છે.
૨૦૨૨ થી ૨૦૨૪ સુધી, સરકારે ક્રૂડ ઓઇલ પર વિન્ડફોલ ટેક્સ લાદ્યો હતો, જે નવેમ્બર ૨૦૨૪ માં દૂર કરવામાં આવ્યો હતો. ત્યારથી, ઓઇલ ઇન્ડિયા અને ONGC ને તેમની સંપૂર્ણ કમાણી પોતાની પાસે રાખવાની તક મળી છે. આવી સ્થિતિમાં, હવે તેમના નફામાં નોંધપાત્ર ઉછાળો આવવાની શક્યતા છે.
રિફાઇનિંગ કંપનીઓનો પડકાર
જોકે, આ પરિસ્થિતિ દરેક કંપની માટે ફાયદાકારક નથી. ક્રૂડ ઓઇલના ભાવમાં વધારો BPCL, IOCL અને HPCL જેવી રિફાઇનિંગ અને વિતરણ કંપનીઓ પર પ્રતિકૂળ અસર કરી શકે છે. તેમના ઇનપુટ ખર્ચમાં વધારો થશે, જેનાથી નફો ઘટી શકે છે. JM ફાઇનાન્શિયલે ONGC ને ‘ખરીદો’ રેટિંગ, BPCL ને ‘હોલ્ડ’ અને IOCL અને HPCL ને ‘વેચાણ’ રેટિંગ આપ્યું છે.
સરકારી વ્યૂહરચના પણ મહત્વપૂર્ણ છે
બ્રોકરેજ કંપનીઓ માને છે કે જો તેલના ભાવ ખૂબ વધે છે, તો સરકાર કાં તો એક્સાઇઝ ડ્યુટી વધારી શકે છે અથવા છૂટક ભાવોને નિયંત્રિત કરવા માટે કેટલાક અન્ય પગલાં લઈ શકે છે. આ તેલ કંપનીઓના માર્જિનને અસર કરી શકે છે. બીજી બાજુ, જો ભાવ ઘટે છે, તો સરકાર કર વધારીને આવકને સંતુલિત કરવાનો પ્રયાસ કરશે.
ભવિષ્યમાં, રોકાણકારોએ આ કંપનીઓમાં રોકાણ કરતા પહેલા માત્ર વૈશ્વિક ભૂ-રાજકીય પરિસ્થિતિ જ નહીં, પણ સરકારની કર નીતિ અને ભાવ નિયંત્રણ નીતિ પર પણ નજર રાખવી પડશે.
