Pakistan Economy: ૭૬ ટ્રિલિયન રૂપિયાનું દેવું, ૧ કરોડ ગરીબ: પાકિસ્તાનની વાસ્તવિકતા સામે આવી
Pakistan Economy: પાકિસ્તાન પોતાની આર્થિક સ્થિતિ સુધારવાને બદલે ભારત વિરુદ્ધ કાવતરું ઘડવા અને તણાવ વધારવા પર વધુ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી રહ્યું છે. આંતરરાષ્ટ્રીય નાણાકીય ભંડોળ (IMF) અને અન્ય વૈશ્વિક સંસ્થાઓ પાસેથી તેને મળતી નાણાકીય સહાયનો મોટો ભાગ પ્રચાર અને લશ્કરી ખર્ચ ફેલાવવામાં ખર્ચવામાં આવે છે. આ જ કારણ છે કે પાકિસ્તાનની આર્થિક સ્થિતિ સતત બગડી રહી છે અને સામાન્ય લોકો મોંઘવારી અને બેરોજગારીથી પીડાઈ રહ્યા છે. પાકિસ્તાન સરકારે પોતે તેના તાજેતરના અહેવાલમાં આડકતરી રીતે આ સ્વીકાર્યું છે.
પાકિસ્તાનની વર્તમાન શાહબાઝ શરીફ સરકારે સોમવારે રજૂ કરાયેલા આર્થિક સર્વેક્ષણ 2024-25માં સ્વીકાર્યું હતું કે દેશનો GDP વૃદ્ધિ લક્ષ્ય 3.6% થી ઘટાડીને માત્ર 2.7% કરવામાં આવ્યો છે. જ્યારે ગયા વર્ષે આ દર 2.5% હતો. IMFએ તેના અંદાજમાં એવી પણ આગાહી કરી છે કે નાણાકીય વર્ષ 2025માં પાકિસ્તાનનો GDP વૃદ્ધિ દર 2.6% અને 2026માં 3.6% રહેશે.
બજેટ પહેલાં નિરાશાજનક સંકેત
આ ખુલાસો ફેડરલ બજેટ રજૂ થવાના એક દિવસ પહેલા થયો છે, જેનાથી રોકાણકારો અને સામાન્ય લોકોની ચિંતામાં વધુ વધારો થયો છે. પાકિસ્તાન સરકારના તમામ પ્રયાસો છતાં આર્થિક સ્થિતિમાં કોઈ સુધારો થઈ રહ્યો નથી. સેન્ટ્રલ બેંકે પણ એક વર્ષમાં પોલિસી વ્યાજ દરમાં 1000 બેસિસ પોઈન્ટનો ઘટાડો કર્યો છે, જેના કારણે આ દર હવે 22% થી ઘટીને 11% થઈ ગયો છે, પરંતુ જમીની સ્તરે તેની કોઈ નક્કર અસર દેખાતી નથી.
વધતા દેવા અને સંરક્ષણ ખર્ચથી પરિસ્થિતિ વધુ ખરાબ થઈ છે
પાકિસ્તાન સરકારે કહ્યું છે કે દેશનું કુલ દેવું 31 માર્ચ, 2025 સુધીમાં 76,007 અબજ પાકિસ્તાની રૂપિયા એટલે કે લગભગ 76 ટ્રિલિયન રૂપિયા સુધી પહોંચી શકે છે, જે અત્યાર સુધીનું સૌથી વધુ છે. છેલ્લા ચાર વર્ષમાં આ દેવું લગભગ બમણું થઈ ગયું છે. આમ છતાં, પાકિસ્તાન સતત સંરક્ષણ બજેટમાં વધારો કરી રહ્યું છે, જ્યારે ત્યાંના લોકો ભૂખમરા, બેરોજગારી અને ફુગાવાના દલદલમાં ફસાયેલા છે.
ગરીબી અને બેરોજગારીએ રેકોર્ડ તોડી નાખ્યા છે
આ વર્ષે પાકિસ્તાનમાં એક કરોડથી વધુ લોકો ગરીબી રેખા નીચે જશે. ખાદ્ય ફુગાવો, વીજળીની તીવ્ર અછત અને ઘટતા વિદેશી હૂંડિયામણ ભંડારને કારણે દેશના સામાન્ય માણસનું જીવન મુશ્કેલ બન્યું છે. IMFના કડક નિયમો અને બેલઆઉટ પેકેજો છતાં, સુધારાના કોઈ સંકેતો નથી.
ખોટી પ્રાથમિકતાઓનું પરિણામ
પાકિસ્તાન સરકારની પ્રાથમિકતાઓ સ્પષ્ટપણે ખોટી દિશામાં છે. જ્યારે તેણે આરોગ્ય, શિક્ષણ અને રોજગાર જેવા મૂળભૂત ક્ષેત્રો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું જોઈએ, તે ભારત વિરુદ્ધ ડિજિટલ અને રાજદ્વારી પ્રચારમાં પૈસા અને સંસાધનો રેડી રહ્યું છે. નિષ્ણાતો માને છે કે જ્યાં સુધી પાકિસ્તાન તેની નીતિઓમાં મૂળભૂત ફેરફારો નહીં લાવે ત્યાં સુધી તેની આર્થિક સ્થિતિમાં સુધારો કરવો શક્ય નથી.
