SEBI: વિવાદો વચ્ચે આશાનું કિરણ, 60,000 કરોડ રૂપિયાના IPOની તૈયારી
SEBIના ચેરમેન તુહિન કાંત પાંડેની તાજેતરની ટિપ્પણીઓએ નેશનલ સ્ટોક એક્સચેન્જ (NSE) IPO અંગે લાંબા સમયથી ચાલી રહેલી અટકળો અને અપેક્ષાઓને નવી ગતિ આપી છે. પાંડેએ જણાવ્યું હતું કે NSE IPO પ્રક્રિયામાં જે પણ મુદ્દાઓ છે તે ઉકેલી શકાય તેવા છે, જેના કારણે વેપારીઓ અને રોકાણકારોમાં ઉત્સાહ વધ્યો છે. પરિણામે, નોન-લિસ્ટેડ NSE શેર રૂ. 2,400-2,420 ના સ્તરે પહોંચી ગયા છે, જે ફક્ત બે અઠવાડિયા પહેલા રૂ. 1,500 હતા, એટલે કે લગભગ 60% નો વધારો.
લાંબા સમયથી પેન્ડિંગ IPO ની રાહ જોવી
NSE ના IPO ને ભારતીય મૂડી બજારમાં સૌથી અપેક્ષિત જાહેર ઓફર માનવામાં આવે છે. કંપનીએ 2016 માં રૂ. 10,000 કરોડ એકત્ર કરવા અને 22% હિસ્સો વેચવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે સેબીમાં ડ્રાફ્ટ ફાઇલ કર્યો હતો, પરંતુ અત્યાર સુધી તે સેબીની મંજૂરી મેળવી શકી નથી.
IPOમાં વિલંબ પાછળના વિવાદો અને તપાસ
NSE ના કો-લોકેશન સર્વર્સ સુધી હાઇ-ફ્રિકવન્સી ટ્રેડર્સની અયોગ્ય ઍક્સેસના આરોપો બાદ 2015 માં IPO પ્રક્રિયા અટકી ગઈ હતી. SEBI એ આ બાબતની તપાસ માટે ફોરેન્સિક ઓડિટનો આદેશ આપ્યો હતો. NSE અને તેના કર્મચારીઓને કો-લોકેશન વિવાદ, ડાર્ક ફાઇબરનો ઉપયોગ, ગવર્નન્સ લેપ્સ અને હિતોના સંઘર્ષને કારણે SEBI તરફથી ઘણી નોટિસો મળી હતી.
SEBI અને NSE વચ્ચેના વિવાદનું નિરાકરણ શક્ય છે
જોકે, તાજેતરમાં SEBI એ પુરાવાના અભાવે ઘણા આરોપોને ફગાવી દીધા છે. એવા અહેવાલો છે કે NSE એ વિવાદનું સમાધાન કરવા માટે SEBI ને રૂ. 1,000 કરોડની ઓફર કરી છે, જેના પર ટૂંક સમયમાં નિર્ણય લેવાની શક્યતા છે. તેમ છતાં, SEBI માર્કેટ મોનિટરિંગમાં તેની ખામીઓ માટે NSE ની ટીકા કરવાનું ચાલુ રાખે છે.
સરકાર પાસેથી મદદ માંગવાના આરોપોનો ઇનકાર
NSE એ IPOમાં સરકાર પાસેથી મદદ માંગવાના દાવાઓને નકારી કાઢ્યા છે અને કહ્યું છે કે તેણે છેલ્લા 30 મહિનામાં આ મામલે સરકારનો સંપર્ક કર્યો નથી. સ્પષ્ટતા કરતા કે કંપની પોતાની મંજૂરી મેળવી રહી છે.
લિસ્ટિંગ પ્રક્રિયા અને સંભવિત સમયરેખા
સેબીની મંજૂરી મળ્યા પછી, NSE ના શેર BSE પર લિસ્ટ થશે, કારણ કે નિયમો હેઠળ, એક્સચેન્જો તેમના પોતાના પ્લેટફોર્મ પર લિસ્ટિંગ કરી શકતા નથી. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, મંજૂરી મળ્યા પછી, NSE ને IPO ફાઇલિંગ પ્રક્રિયા પૂર્ણ કરવામાં ઓછામાં ઓછા છ મહિના લાગી શકે છે.
ભારતીય IPO ઇતિહાસમાં મૂલ્યાંકન અને રેકોર્ડ
NSE ના અનલિસ્ટેડ શેરનું કુલ મૂલ્ય હાલમાં આશરે રૂ. 5.98 લાખ કરોડ હોવાનો અંદાજ છે. 10% ઇક્વિટી વેચાણથી આશરે રૂ. 60,000 કરોડ એકત્ર થવાની ધારણા છે, જે તેને ભારતીય ઇતિહાસનો સૌથી મોટો IPO બનાવશે. તે LIC ના રૂ. 21,000 કરોડ અને તાજેતરના Hyundai India ના રૂ. 28,870 કરોડના IPO ને વટાવી જશે.
