ફાટેલા પગની સમસ્યા? આ 7 કારણો અને સરળ ઉપાયો અજમાવો
શિયાળાની શરૂઆત થતાં જ ઘણા લોકો માટે ફાટેલી એડીઓ (Cracked Heels) ની સમસ્યા સામાન્ય બની જાય છે. આ ખૂબ જ સામાન્ય સમસ્યા છે, પરંતુ જો સમયસર તેનો ઉપચાર ન કરવામાં આવે, તો ફાટેલી એડીઓની તિરાડોમાં પરુ થઈ શકે છે, જેનાથી દુખાવો, લોહી નીકળવું અને ચાલવામાં તકલીફ થઈ શકે છે.
ઘણા લોકોની એડીઓ ખૂબ જ મુલાયમ અને સ્વચ્છ હોય છે, પરંતુ ઠંડી આવતા જ તે ફાટવાનું શરૂ કરી દે છે. તમને જણાવી દઈએ કે એડીઓ ફાટવા પાછળ ઘણા કારણો છે, જેમાં મુખ્ય કારણ છે વાતાવરણનું સૂકું અને ભેજની ઉણપ હોવું.
ચાલો, અહીં વિસ્તારથી જાણીએ એડીઓ ફાટવાના 7 મુખ્ય કારણો અને તેમને ઠીક કરવા માટેના કેટલાક સરળ ઘરેલું ઉપચાર (Home Remedies).
એડીઓ ફાટવાના 7 મુખ્ય કારણો (Causes of Cracked Heels)
શિયાળાની ઋતુમાં આપણી ત્વચા અને એડીઓ પર નકારાત્મક અસર પડે છે. આ પાછળના મુખ્ય કારણો આ પ્રમાણે છે:
1. સૂકું અને રૂક્ષ વાતાવરણ (Dry Weather)
- ઠંડીની ઋતુમાં વાતાવરણ ઘણું સૂકું થઈ જાય છે. હવામાં ભેજની ઉણપ રહેવાથી ત્વચાના કુદરતી મોઇશ્ચરનું સંતુલન બગડી જાય છે.
પગની ત્વચામાં તેલ ગ્રંથીઓ (Oil Glands) પણ ઓછી હોય છે, તેથી તે સ્વાભાવિક રીતે વધુ સૂકી હોય છે. શિયાળામાં આ ગ્રંથીઓ વધુ ઓછી સક્રિય થઈ જાય છે, જેનાથી એડીઓ ફાટવા લાગે છે.
2. એડીઓ પર વધુ પડતું દબાણ (Excessive Pressure)
- જો તમારું વજન વધારે હશે, તો પગ અને એડીઓ પર દબાણ પણ વધુ પડે છે. આનાથી એડી નીચેની ચરબી (ફેટ પેડ) ફેલાઈને ત્વચાને ફાડી શકે છે અને તિરાડો લાવી શકે છે.
જે લોકો લાંબા સમય સુધી સતત ઊભા રહે છે, તેમાં દબાણ અને ઘર્ષણ વધવાથી પણ એડીઓ ફાટી શકે છે.
3. વધતી ઉંમર (Aging)
- ઉંમર વધવાની સાથે ત્વચાની સ્થિતિસ્થાપકતા (Elasticity) ઓછી થાય છે. કુદરતી તેલોનું ઉત્પાદન ઘટી જાય છે.
આનાથી ત્વચા વધુ સૂકી થવાની સાથે જ ફાટવા માટે વધુ સંવેદનશીલ બની જાય છે.
4. અંતર્નિહિત ત્વચા સમસ્યાઓ (Underlying Skin Issues)
- જો ત્વચા સંબંધિત કોઈ સમસ્યા હોય તો પણ એડીઓ ફાટી શકે છે. તેમાં સોરાયસિસ, ફંગલ ઇન્ફેક્શન, ખરજવું (Eczema) વગેરેનો સમાવેશ થાય છે.
ઘણીવાર ડાયાબિટીસ કે થાઇરોઇડ જેવી સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓના કારણે પણ એડી ફાટી શકે છે, કારણ કે આ સ્થિતિઓ ત્વચાને સૂકી બનાવી દે છે.
5. યોગ્ય ફૂટવેર ન પહેરવું (Wrong Footwear)
- શિયાળામાં જ્યારે તમે પગમાં સારી ગુણવત્તાના બંધ પગરખાં કે સેન્ડલ નહીં પહેરો, તો એડીઓ સતત ઠંડા અને સૂકા વાતાવરણના સંપર્કમાં આવે છે.
આનાથી પગના તળિયા સૂકાય છે અને ફાટવા લાગે છે. ઘણીવાર ખોટી ફિટિંગ વાળા કે પાછળથી ખુલ્લા પગરખાં પહેરવાથી પણ એડીઓ ફાટે છે.
6. શિયાળામાં ઓછું પાણી પીવું (Less Water Intake)
- મોટાભાગના લોકો શિયાળાની ઋતુમાં ખૂબ ઓછું પાણી પીવે છે, જેનાથી શરીરની અંદર ભેજની ઉણપ થાય છે.
શરીરમાં પાણીની ઉણપ થવાથી ત્વચા સૂકી રહેવા લાગે છે, જેની અસર એડીઓ પર પણ પડે છે.
7. કેમિકલ પ્રોડક્ટ્સનો વધુ ઉપયોગ અને સંભાળમાં ઘટાડો
- કેટલાક લોકો કઠોર સાબુ, લોશન કે ક્રીમનો ઉપયોગ કરે છે જે ત્વચાના કુદરતી તેલને ઘટાડે છે.
આળસને કારણે લોકો ત્વચા, વાળ અને એડીઓની યોગ્ય સંભાળ, સાફ-સફાઈ કરતા નથી. આ બધા કારણો ફાટેલી એડીઓને પ્રોત્સાહન આપે છે.
ફાટેલી એડીઓનો 5 સરળ ઘરેલું ઇલાજ (Home Remedies)
ફાટેલી એડીઓનો ઇલાજ તમે ઘરે પણ કુદરતી ઉપાયોથી સરળતાથી કરી શકો છો. જો તિરાડોમાં વધુ પરુ થાય, દુખાવો થાય, કે લોહી નીકળે તો ડોક્ટરનો સંપર્ક અવશ્ય કરવો.
1. હૂંફાળા પાણીનો શેક (Warm Water Soak)
- દરરોજ હૂંફાળા પાણીમાં પગને ડુબાડી રાખો. 15 મિનિટ પણ રાખશો તો મૃત ત્વચાના કોષો દૂર થઈ જશે.
પાણીમાંથી કાઢ્યા પછી સ્ક્રબર કે પ્યુમિક સ્ટોનથી તળિયાને હળવા હાથે ઘસો. નિયમિત કરવાથી એડીઓ સાફ અને નરમ રહેશે.
2. મોઇશ્ચરાઇઝિંગ જરૂરી છે (Essential Moisturizing)
- સ્નાન કર્યા પછી કે પગ ધોયા પછી, તરત જ સારી લોશન, ક્રીમ કે કોઈ ઓઇલ (જેમ કે નાળિયેર તેલ, બદામ તેલ કે ઓલિવ ઓઇલ) પગના તળિયા પર અવશ્ય લગાવો.
આ પ્રક્રિયા તમે રાત્રે સૂતા પહેલાં પણ કરી શકો છો, આનાથી ત્વચા સૂકી નહીં થાય.
3. કેળા અને લીંબુની પેસ્ટ (Banana and Lemon Paste)
- પાકેલા કેળાને મેશ કરીને (પેસ્ટ બનાવીને) એડીઓ પર લગાવો.
તેને 15 મિનિટ રાખીને પગને પાણીથી ધોઈ લો. કેળું કુદરતી મોઇશ્ચરાઇઝરનું કામ કરે છે.
4. એલોવેરા અને લીંબુનો જાદુ
- એલોવેરા જેલમાં લીંબુનો રસ ભેળવીને એડીઓ પર લગાવો.
તેને રાત્રે લગાવીને સૂઈ જાઓ (ઈચ્છો તો મોજાં પહેરી શકો છો). સવારે પગને પાણીથી ધોઈ લો. એડીઓ બિલકુલ સોફ્ટ થઈ જશે.
5. ગ્લિસરીન અને ગુલાબજળનું મિશ્રણ
- એક ચમચી ગુલાબજળ અને એક ચમચી ગ્લિસરીનને એકસાથે મિક્સ કરીને તળિયા પર સારી રીતે લગાવો.
ગ્લિસરીન ભેજને જાળવી રાખે છે અને ગુલાબજળ આરામ આપે છે. તેનો ફાયદો તમને એક-બે દિવસમાં જ દેખાવા લાગશે.
વધારાની ટિપ્સ:
સારી ગુણવત્તાના બંધ પગરખાં, ચંપલ કે સેન્ડલ પહેરો.
ભરપૂર પ્રવાહી પદાર્થોનું સેવન કરો (પાણી પુષ્કળ પીઓ).
રાત્રે મોજાં પહેરીને સૂવાથી પણ એડીઓ નરમ રહે છે, કારણ કે આ મોઇશ્ચરાઇઝરને ત્વચાની અંદર સીલ કરી દે છે.
