New Rule: હવે કાયદાના સ્નાતકો સીધા સિવિલ જજ નહીં બની શકે, સુપ્રીમ કોર્ટે કાયદાકીય પ્રેક્ટિસ ફરજિયાત જાહેર કરી
New Rule: સુપ્રીમ કોર્ટે મંગળવારે એક મહત્વપૂર્ણ નિર્ણય આપતા કહ્યું કે કાયદાના સ્નાતકો હવે સીધા જુનિયર ડિવિઝન સિવિલ જજની પરીક્ષામાં બેસી શકશે નહીં. આ પરીક્ષા માટે લાયક બનતા પહેલા તેમની પાસે ઓછામાં ઓછા ત્રણ વર્ષનો કાનૂની અભ્યાસ હોવો આવશ્યક છે.
મુખ્ય ન્યાયાધીશ ભૂષણ રામકૃષ્ણ ગવઈ, ન્યાયાધીશ એ.જી. મસીહ અને ન્યાયાધીશ વિનોદ ચંદ્રનની બેન્ચે ચુકાદો આપતા કહ્યું કે માત્ર કાયદાનો અભ્યાસ કે તાલીમ કોર્ટની વ્યવહારુ સમજ આપી શકતી નથી. કોર્ટે સ્પષ્ટ કર્યું કે ન્યાયિક પ્રક્રિયાને સમજવા માટે કોર્ટનો વ્યવહારુ અનુભવ હોવો જરૂરી છે.
પ્રેક્ટિસ શા માટે જરૂરી છે?
સીજેઆઈ ગવઈએ કહ્યું, “એક કાયદા સ્નાતક જે ક્યારેય કોર્ટમાં હાજર થયો નથી, તેને સીધા જજની ખુરશી પર બેસાડવાથી ન્યાય વ્યવસ્થા માટે સમસ્યાઓ ઊભી થઈ શકે છે.” કોર્ટે કહ્યું કે છેલ્લા 20 વર્ષોમાં એવું જોવા મળ્યું છે કે અનુભવ વિના ન્યાયાધીશોની નિમણૂકથી ઘણા પડકારો ઉભા થયા છે.
આ નિયમ કેવી રીતે લાગુ કરવામાં આવશે?
- આ શરત ફક્ત તે પરીક્ષાઓ માટે લાગુ પડશે જેમની પસંદગી પ્રક્રિયા હજુ શરૂ થઈ નથી.
- આ નિયમ એવી પરીક્ષાઓને લાગુ પડશે નહીં જેમની પ્રક્રિયા હાઈકોર્ટ દ્વારા પહેલાથી જ શરૂ કરવામાં આવી છે.
- નોંધણીની તારીખથી ત્રણ વર્ષની પ્રેક્ટિસની ગણતરી કરવામાં આવશે.
કોર્ટની સુગમતા: માન્યતા કોને મળે છે?
- જો ઉમેદવાર ઓછામાં ઓછા 10 વર્ષથી પ્રેક્ટિસ કરતા હોય અને સ્થાનિક ન્યાયિક સત્તાવાળાઓ દ્વારા માન્ય હોય તેવા વકીલ સાથે ત્રણ વર્ષ સુધી પ્રેક્ટિસ કરે તો તેને લાયક ગણવામાં આવશે.
- આ માન્યતા સુપ્રીમ કોર્ટ અથવા હાઇકોર્ટમાં પ્રેક્ટિસ કરતા વકીલો હેઠળ કામ કરતા ઉમેદવારોને પણ ઉપલબ્ધ રહેશે, જો કે તે વરિષ્ઠ વકીલો સુપ્રીમ કોર્ટ અથવા હાઇકોર્ટ દ્વારા માન્યતા પ્રાપ્ત હોય.
- આ ઉપરાંત, ત્રણ વર્ષ સુધી કાયદા કારકુન તરીકે કામ કરનારા ઉમેદવારો પણ પરીક્ષામાં બેસી શકે છે.
વિભાગીય આરક્ષણ ચાલુ રહેશે.
સુપ્રીમ કોર્ટે એ પણ સ્પષ્ટ કર્યું કે સિનિયર ડિવિઝન સિવિલ જજની જગ્યાઓ માટે, જુનિયર સિવિલ જજોને પહેલાની જેમ 25% વિભાગીય અનામત મળતું રહેશે.
સુપ્રીમ કોર્ટના આ નિર્ણયથી સ્પષ્ટ થાય છે કે હવે ન્યાયિક પદો માટે વ્યાવસાયિક અનુભવને પ્રાથમિકતા આપવામાં આવશે. આ પગલું ન્યાયિક પ્રણાલીને વધુ વ્યવહારુ, કાર્યક્ષમ અને જવાબદાર બનાવવાની દિશામાં એક પગલું તરીકે જોવામાં આવે છે.
