Lung Health: દર ત્રીજા યુવાનને ફેફસાની બીમારી છે: દિલ્હીની હવા કેટલી ખતરનાક છે?
Lung Health: દિલ્હી અને તેની આસપાસના વિસ્તારોમાં રહેતા યુવાનોમાં ફેફસાંની ગંભીર સમસ્યાઓ ઝડપથી ઉભરી રહી છે. એક ખાનગી લેબ દ્વારા તાજેતરમાં હાથ ધરવામાં આવેલી તપાસમાં, 20 થી 40 વર્ષની વયના લગભગ 4,000 યુવાનોના ફેફસાંનું સીટી સ્કેન કરવામાં આવ્યું હતું. રિપોર્ટમાં બહાર આવ્યું છે કે લગભગ 29% યુવાનોમાં બ્રોન્કાઇક્ટેસિસ, એમ્ફિસીમા, ફાઇબ્રોસિસ અને શ્વાસનળીની દિવાલનું જાડું થવું જેવા કાયમી અને ગંભીર રોગો હોવાનું જાણવા મળ્યું છે.
નિષ્ણાતો માને છે કે આ વલણ ફક્ત દિલ્હી પૂરતું મર્યાદિત નથી, પરંતુ સમગ્ર શહેરી ભારતમાં ઝડપથી ઉભરી રહેલા જાહેર આરોગ્ય આપત્તિનો સંકેત છે. ડૉ. સમીર ભાટી સમજાવે છે કે ભલે આ કોઈ ઔપચારિક વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસ ન હોય, તે ડાયગ્નોસ્ટિક રિપોર્ટ્સના આધારે એક ગંભીર વિશ્લેષણ છે. આ દર્શાવે છે કે યુવાનોમાં પણ ફેફસાંના રોગો વધી રહ્યા છે, જે સમયસર શોધી કાઢવા મુશ્કેલ છે.
આ રિપોર્ટ મુજબ, જો આપણે સામાન્ય ચેપ અને ગાંઠ જેવી પરિસ્થિતિઓને બાજુ પર રાખીએ, તો પણ ફેફસાંમાં અસામાન્ય ફેરફારો સ્પષ્ટપણે જોઈ શકાય છે. સૌથી ચિંતાજનક બાબત એ છે કે આમાંના ઘણા રોગો કોઈપણ લક્ષણો વિના વિકસી શકે છે, અને જ્યારે વ્યક્તિને તેની જાણ થાય છે, ત્યારે નુકસાન થઈ ચૂક્યું હોય છે.
આ ફેફસાના રોગો પાછળ ઘણા કારણો હોઈ શકે છે. પહેલું અને સૌથી મોટું કારણ વાયુ પ્રદૂષણ છે. દિલ્હી જેવા શહેરોમાં હવાની ગુણવત્તા ખૂબ જ નબળી છે, જે ફેફસાં પર સીધી અસર કરે છે. આ ઉપરાંત, ધૂમ્રપાન, નિષ્ક્રિય ધૂમ્રપાન (સેકન્ડ હેન્ડ સ્મોક શ્વાસમાં લેવું), ઘરની અંદરનું પ્રદૂષણ (જેમ કે ધૂપ, અગરબત્તી, ગેસનો ધુમાડો), અને વધતા બાંધકામ કાર્યમાંથી નીકળતો ધુમાડો પણ કારણો છે. વેપિંગ અને અન્ય ધૂમ્રપાન ઉત્પાદનોનો ટ્રેન્ડ પણ યુવાનોના ફેફસાંના સ્વાસ્થ્યને અસર કરી રહ્યો છે.
સૌથી ચોંકાવનારી વાત એ છે કે સીટી સ્કેન રિપોર્ટમાં દર ત્રણમાંથી એક યુવાનના ફેફસાંમાં ફેરફારો જોવા મળ્યા છે, જે પહેલા ફક્ત વૃદ્ધોમાં જ જોવા મળતા હતા. જેમ કે બ્રોન્કાઇક્ટેસિસ અને એમ્ફિસીમા – આ બંને એવી સ્થિતિઓ છે જે કાયમી છે અને ભવિષ્યમાં શ્વાસ લેવાની ગંભીર સમસ્યાઓનું કારણ બની શકે છે.
ઉકેલ શું છે? સમયસર તપાસ, પ્રદૂષણ ટાળવું, ધૂમ્રપાનથી દૂર રહેવું અને સ્વચ્છ હવા શ્વાસ લેવાથી ફેફસાંનું રક્ષણ થઈ શકે છે. આ સાથે, સમયાંતરે ફેફસાંની તપાસ હવે યુવાનો માટે ફરજિયાત આરોગ્ય માપદંડ બનવી જોઈએ.