Stroke Risk: જન્મ નિયંત્રણ ગોળીઓ અને સ્ટ્રોકનું જોખમ: સ્ત્રીઓ માટે એક મહત્વપૂર્ણ ચેતવણી
Stroke Risk: આજની આધુનિક સ્ત્રી પોતાની કારકિર્દી, પરિવાર અને સ્વાસ્થ્ય વચ્ચે સંતુલન જાળવવા માટે દિવસ-રાત મહેનત કરે છે. આ પ્રાથમિકતાઓનું સંચાલન કરતી વખતે, તે ઘણા મહત્વપૂર્ણ નિર્ણયો લે છે, જેમાંથી એક ગર્ભનિરોધક ગોળીઓનો ઉપયોગ છે. જોકે, તાજેતરમાં યુરોપિયન સ્ટ્રોક ઓર્ગેનાઇઝેશન કોન્ફરન્સ (ESOC) 2025 માં રજૂ કરાયેલા સંશોધનમાં આ ગોળીઓ સાથે સંકળાયેલા એક નવા અને આઘાતજનક જોખમ – સ્ટ્રોકનું જોખમ – તરફ ધ્યાન દોરવામાં આવ્યું છે.
સંશોધનમાં નવું શું બહાર આવ્યું?
સંયુક્ત મૌખિક ગર્ભનિરોધક (COCs) નો ઉપયોગ કરતી યુવતીઓમાં ક્રિપ્ટોજેનિક ઇસ્કેમિક સ્ટ્રોકનું જોખમ ત્રણ ગણું વધી શકે છે. આ સંશોધનમાં ૧૮ થી ૪૯ વર્ષની વયની કુલ ૨૬૮ મહિલાઓનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો હતો, જેમને પહેલાથી જ આવો જ સ્ટ્રોક આવ્યો હતો.
જ્યારે સંશોધકોએ અન્ય જોખમ પરિબળો – જેમ કે હાઈ બ્લડ પ્રેશર, ધૂમ્રપાન, માઈગ્રેન અને સ્થૂળતા – માટે ગોઠવણ કરી ત્યારે પણ તેમને જાણવા મળ્યું કે જન્મ નિયંત્રણ ગોળીઓનો ઉપયોગ કરતી સ્ત્રીઓમાં સ્ટ્રોકનું જોખમ નોંધપાત્ર રીતે વધારે રહે છે.
ક્રિપ્ટોજેનિક ઇસ્કેમિક સ્ટ્રોક શું છે?
આ એક પ્રકારનો સ્ટ્રોક છે જેમાં મગજમાં લોહી પહોંચાડતી નળીઓમાં અવરોધ આવે છે, પરંતુ તેનું ચોક્કસ કારણ જાણી શકાયું નથી. નિષ્ણાતોના મતે, યુવાનોમાં લગભગ 40% ઇસ્કેમિક સ્ટ્રોક આ પ્રકારના હોય છે, જેને ‘ક્રિપ્ટોજેનિક’ કહેવામાં આવે છે.
કોને વધારે જોખમ છે?
આ સંશોધનના તારણો સૂચવે છે કે જે સ્ત્રીઓ પહેલાથી જ હાઈ બ્લડ પ્રેશર, માઈગ્રેન અથવા ધૂમ્રપાન જેવી સ્થિતિઓથી પીડાય છે, જો તેઓ COC ગોળીઓ લે છે તો તેમને સ્ટ્રોકનું જોખમ અનેકગણું વધી શકે છે. તેથી, ડોકટરો સૂચવે છે કે આવી સ્ત્રીઓએ ગર્ભનિરોધક ગોળીઓ શરૂ કરતા પહેલા સંપૂર્ણ તબીબી તપાસ કરાવવી જોઈએ અને નિષ્ણાતની સલાહ લેવી જોઈએ.
વિકલ્પો શું છે?
નિષ્ણાતો માને છે કે માત્ર COCs જ નહીં પરંતુ બજારમાં પ્રોજેસ્ટિન-ઓન્લી ગોળીઓ (POPs), IUDs અને ગર્ભનિરોધક ઇમ્પ્લાન્ટ જેવા ઘણા અન્ય વિકલ્પો ઉપલબ્ધ છે, જેમાં સ્ટ્રોકનું જોખમ તુલનાત્મક રીતે ઓછું હોય છે. મહિલાઓએ તેમના તબીબી ઇતિહાસ અને જીવનશૈલીને ધ્યાનમાં રાખીને વિકલ્પ પસંદ કરવો જોઈએ.
જાહેર જાગૃતિ અને વિગતવાર અભ્યાસ જરૂરી છે
આ સંશોધનમાં એક ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ મુદ્દા પર પ્રકાશ પાડવામાં આવ્યો છે, પરંતુ એ પણ સાચું છે કે આ હજુ પ્રારંભિક તબક્કાનું સંશોધન છે. કઈ સ્ત્રીઓ માટે કઈ ગર્ભનિરોધક પદ્ધતિઓ સલામત છે તે નક્કી કરવા માટે મોટી વસ્તીમાં લાંબા ગાળાના અભ્યાસની જરૂર છે. આ સાથે, સરકાર અને આરોગ્ય સંસ્થાઓએ આ સંદર્ભમાં મહિલાઓને સાચી માહિતી અને સલાહ પૂરી પાડવાની ખાતરી કરવી જોઈએ.
