એપલના આયોજનની અસરઃ ભારત નિકાસમાં નંબર 1 બન્યું
ભારતે સ્માર્ટફોન ઉત્પાદન અને નિકાસના ક્ષેત્રમાં ઐતિહાસિક સિદ્ધિ હાંસલ કરી છે. 2025 ના બીજા ક્વાર્ટરમાં, ભારતે અમેરિકામાં સ્માર્ટફોન નિકાસ કરવાના સંદર્ભમાં ચીનને પાછળ છોડી દીધું છે. આ પહેલી વાર છે જ્યારે ભારતે આ ક્ષેત્રમાં ચીનને હરાવ્યું છે.
અમેરિકામાં સ્માર્ટફોનની વધતી માંગ અને ચીન અને અમેરિકા વચ્ચેના વેપાર તણાવને કારણે વૈશ્વિક સપ્લાય ચેઇનમાં પરિવર્તન આવ્યું છે. ટેરિફ અને ભવિષ્યની અનિશ્ચિતતાઓને ધ્યાનમાં રાખીને યુએસ વિક્રેતાઓએ ચીનને બદલે ભારત જેવા વૈકલ્પિક બજારોમાંથી આયાત વધારી છે જેથી તેમનો સ્ટોક વધુ સારી રીતે તૈયાર થઈ શકે.
ભારતનું પ્રદર્શન: આંકડાઓમાં વૃદ્ધિ
2024 ના બીજા ક્વાર્ટરમાં અમેરિકામાં વેચાયેલા સ્માર્ટફોનમાં ભારતનો હિસ્સો ફક્ત 13% હતો, જે 2025 ના બીજા ક્વાર્ટરમાં 44% સુધી પહોંચી ગયો.
એક વર્ષ પહેલા ચીનનો હિસ્સો 61% હતો, જે હવે ઘટીને 25% થઈ ગયો છે.
ભારતમાં બનેલા સ્માર્ટફોનના યુએસમાં શિપમેન્ટમાં વાર્ષિક 240% નો વધારો થયો છે.
એપલની રણનીતિ: ભારતની તરફેણમાં મોટો ફેરફાર
આ ફેરફાર પાછળનું એક મુખ્ય કારણ એપલની સપ્લાય ચેઇન રણનીતિ છે. એપલે ચીન પર નિર્ભરતા ઘટાડીને ભારતમાં ઉત્પાદન વધાર્યું છે.
એપ્રિલ 2025 માં, ભારતે અમેરિકામાં 3 મિલિયન આઇફોન નિકાસ કર્યા હતા, જ્યારે ગયા વર્ષે આ આંકડો લગભગ 17 લાખ હતો.
તે જ સમયે, ચીનથી અમેરિકામાં આઇફોન નિકાસમાં ભારે ઘટાડો થયો છે – એપ્રિલ 2025 માં, ચીને ફક્ત 9 લાખ આઇફોન મોકલ્યા, જે 76% નો ઘટાડો છે.
વિશ્લેષકો માને છે કે આગામી સમયમાં, ભારત એશિયાનું સ્માર્ટફોન ઉત્પાદન કેન્દ્ર બનવા તરફ આગળ વધી રહ્યું છે. એપલ, સેમસંગ, શાઓમી અને અન્ય બ્રાન્ડ્સ ભારતમાં મોટા રોકાણ કરી રહી છે. આ ભારતની મેક ઇન ઇન્ડિયા નીતિ અને PLI (પ્રોડક્શન લિંક્ડ ઇન્સેન્ટિવ) યોજના માટે એક મોટી જીત માનવામાં આવે છે.
વૈશ્વિક વેપાર પર અસર
આ ફેરફારની સીધી અસર વૈશ્વિક સપ્લાય ચેઇન પર પડી છે. અમેરિકા હવે ચીન કરતાં ભારતમાંથી વધુ સ્માર્ટફોન આયાત કરી રહ્યું છે, જે દર્શાવે છે કે ‘ચાઇના પ્લસ વન’ નીતિ વૈશ્વિક સ્તરે અપનાવવામાં આવી રહી છે. આનાથી ભારતને માત્ર વિદેશી હૂંડિયામણમાં ફાયદો જ નથી થઈ રહ્યો, પરંતુ લાખો યુવાનોને રોજગારની તકો પણ મળી રહી છે.
