ભારતીય હવામાન વિભાગમાં પ્રોજેક્ટ પદો માટે મોટી ભરતી
સરકારી નોકરીની તૈયારી કરી રહેલા દેશભરના યુવાનો માટે ભારતીય હવામાન વિજ્ઞાન વિભાગ (India Meteorological Department – IMD) તરફથી એક મોટી અને સુવર્ણ તક આવી છે. વિજ્ઞાન, ટેકનોલોજી, એન્જિનિયરિંગ અને ગણિત (STEM) પૃષ્ઠભૂમિના ઉમેદવારો માટે, IMD એ વિવિધ પ્રોજેક્ટ પોઝિશન્સ માટે મોટા પાયે ભરતી અભિયાનની જાહેરાત કરી છે. આ ભરતી માત્ર એક પ્રતિષ્ઠિત સરકારી સંગઠનમાં કામ કરવાની તક જ નથી આપતી, પરંતુ તે આકર્ષક પગાર ધોરણ અને દેશના વૈજ્ઞાનિક વિકાસમાં યોગદાન આપવાનો મોકો પણ પૂરો પાડે છે.
હવામાન વિજ્ઞાન વિભાગે સ્પષ્ટ કર્યું છે કે આ ભરતી પ્રોજેક્ટ-આધારિત (Project-Based) જગ્યાઓ માટે છે, જેમાં વિવિધ શૈક્ષણિક યોગ્યતા અને અનુભવ ધરાવતા ઉમેદવારોની પસંદગી કરવામાં આવશે. આ ખાસ કરીને એવા ઉમેદવારો માટે મહત્ત્વપૂર્ણ તક છે જેઓ હવામાન વિજ્ઞાન, આબોહવા સંશોધન અને ડેટા એનાલિટિક્સના ક્ષેત્રમાં પોતાની કારકિર્દી બનાવવા માંગે છે.
મહત્ત્વપૂર્ણ તારીખો અને અરજી પ્રક્રિયા
૧. અરજીની સમય-મર્યાદા
ઉમેદવારોને જાણ કરવામાં આવે છે કે આ ભરતી માટેની અરજી પ્રક્રિયા ૨૪ નવેમ્બર ૨૦૨૫ થી શરૂ થશે. રસ ધરાવતા અને યોગ્ય ઉમેદવારો ૧૪ ડિસેમ્બર ૨૦૨૫ સુધી પોતાની અરજી જમા કરાવી શકશે. આ સમય-મર્યાદા કડક છે, તેથી ઉમેદવારોને સલાહ આપવામાં આવે છે કે તેઓ અંતિમ તારીખની રાહ જોયા વિના વહેલી તકે અરજી કરે.
૨. અરજીનું માધ્યમ
આ ભરતી અભિયાન માટે માત્ર ઓનલાઈન અરજીઓ જ સ્વીકારવામાં આવશે. કોઈપણ ઉમેદવારને પોસ્ટ કે અન્ય કોઈ માધ્યમ દ્વારા ઓફલાઇન ફોર્મ મોકલવાની જરૂર નથી.
અરજી લિંક: અરજી કરવા માટે, ઉમેદવારોએ વિભાગની સત્તાવાર વેબસાઇટ mausam.imd.gov.in પર જવું પડશે.
પ્રક્રિયા: વેબસાઇટ પર ભરતી સૂચના (Notification)ને ધ્યાનથી વાંચ્યા પછી, ઉમેદવારો ઓનલાઈન અરજી ફોર્મ ભરી શકે છે અને જરૂરી દસ્તાવેજો (જેમ કે શૈક્ષણિક પ્રમાણપત્રો, અનુભવ પ્રમાણપત્રો અને ફોટોગ્રાફ) અપલોડ કરી શકે છે.
શૈક્ષણિક યોગ્યતા અને પાત્રતાના માપદંડો
ભારતીય હવામાન વિભાગમાં પ્રોજેક્ટ પદોની આ ભરતી વિવિધ સ્તરો પરની યોગ્યતાઓની માંગ કરે છે, જેથી અલગ-અલગ પૃષ્ઠભૂમિના ઉમેદવારોને તક મળી શકે.
| પદના પ્રકાર | ફરજિયાત શૈક્ષણિક યોગ્યતા | પ્રાથમિકતા/વધારાની યોગ્યતા |
| ઉચ્ચ પ્રોજેક્ટ પદ (જેમ કે Project Scientist-E) | ડોક્ટરેટ (Ph.D.) અથવા M.Tech/M.Sc. (પ્રથમ વર્ગ) | સંબંધિત ક્ષેત્રમાં વિસ્તૃત અનુભવ ફરજિયાત છે. |
| મધ્યમ પ્રોજેક્ટ પદ (જેમ કે Project Scientist-III/II) | M.Sc. અથવા M.Tech (પ્રાથમિકતા) | વિજ્ઞાન, કમ્પ્યુટર, IT, ઈલેક્ટ્રોનિક્સ/ટેલિકોમ જેવા ટેકનિકલ વિષયોમાં વિશેષજ્ઞતા. |
| પ્રોજેક્ટ સહાયક પદ (જેમ કે Scientific/Admin Assistant) | ટેકનિકલ વિષયોમાં બેચલર ડિગ્રી (B.Sc./B.Tech) | સારી કમ્પ્યુટર સ્કિલ, ડેટા હેન્ડલિંગ અને વહીવટી કાર્યનો અનુભવ. |
ટેકનિકલ વિષયો: અરજી કરનારા ઉમેદવારો પાસે વિજ્ઞાન, કમ્પ્યુટર વિજ્ઞાન, ઇન્ફોર્મેશન ટેકનોલોજી (IT), ઇલેક્ટ્રોનિક્સ અને ટેલિકમ્યુનિકેશન (Telecom) જેવા ટેકનિકલ વિષયોમાં ડિગ્રી હોવી ફરજિયાત છે.
અનુભવ: વિભાગે સ્પષ્ટ કર્યું છે કે ઉચ્ચ પ્રોજેક્ટ પદો માટે પ્રાસંગિક કાર્ય અનુભવ જરૂરી છે. ઉમેદવારોએ તેમના પદ સાથે સંબંધિત વિગતવાર અનુભવની માહિતી સત્તાવાર સૂચનામાંથી મેળવવી.
વય મર્યાદા અને છૂટછાટ
વિવિધ પ્રોજેક્ટ પદોના સ્વરૂપ અનુસાર, મહત્તમ વય મર્યાદા અલગ-અલગ રાખવામાં આવી છે, જેની ગણતરી ૧૪ ડિસેમ્બર ૨૦૨૫ના આધારે કરવામાં આવશે.
સામાન્ય વય મર્યાદા: મહત્તમ વય મર્યાદા ૩૦, ૩૫, ૪૦, ૪૫ અને ૫૦ વર્ષ સુધી નક્કી કરવામાં આવી છે.
અનામત વર્ગ માટે છૂટ: સરકારી નિયમો અનુસાર, અનુસૂચિત જાતિ (SC), અનુસૂચિત જનજાતિ (ST), અન્ય પછાત વર્ગ (OBC) અને અન્ય અનામત શ્રેણીઓના ઉમેદવારોને વય મર્યાદામાં છૂટછાટ આપવામાં આવશે.
ઉમેદવારોને સલાહ આપવામાં આવે છે કે તેઓ પોતાનું અરજી ફોર્મ ભરતા પહેલા પોતાની ઉંમર, શૈક્ષણિક યોગ્યતા અને અનુભવ સંબંધિત તમામ દસ્તાવેજોની કાળજીપૂર્વક ચકાસણી કરી લે, જેથી અરજીમાં કોઈ ભૂલ ન થાય.
પગાર: આકર્ષક પગાર ધોરણ
ભારતીય હવામાન વિજ્ઞાન વિભાગની આ ભરતીની સૌથી મોટી વિશેષતાઓમાંની એક તેનું આકર્ષક માસિક પગાર ધોરણ છે. વિભાગે સ્પર્ધાત્મક પગાર પેકેજ નક્કી કર્યું છે, જેમાં મૂળ પગારની સાથે HRA (મકાન ભાડું ભથ્થું) પણ સામેલ છે.
| પદનું નામ (સંભવિત) | માસિક પગાર (મૂળ પગાર + HRA અલગથી) |
| પ્રોજેક્ટ સાયન્ટિસ્ટ – E | ₹ ૧,૨૩,૧૦૦ + HRA |
| પ્રોજેક્ટ સાયન્ટિસ્ટ – III | ₹ ૭૮,૦૦૦ + HRA |
| પ્રોજેક્ટ સાયન્ટિસ્ટ – II | ₹ ૬૭,૦૦૦ + HRA |
| પ્રોજેક્ટ સાયન્ટિસ્ટ – I | ₹ ૫૬,૦૦૦ + HRA |
| વૈજ્ઞાનિક/વહીવટી સહાયક | ₹ ૨૯,૨૦૦ + HRA |
આ પગાર સરકાર દ્વારા નિર્ધારિત ધોરણો અનુસાર છે અને તે સુનિશ્ચિત કરે છે કે પસંદગી પામેલા ઉમેદવારોને તેમની કુશળતા અને વિશેષજ્ઞતા માટે યોગ્ય મહેનતાણું મળે.
પસંદગી પ્રક્રિયા અને તૈયારીની ટિપ્સ
પસંદગી પ્રક્રિયામાં સામાન્ય રીતે શૈક્ષણિક રેકોર્ડ, પ્રાસંગિક અનુભવના આધારે ઉમેદવારોને શોર્ટલિસ્ટ કરવા અને પછી ઇન્ટરવ્યૂ (Interview)નું આયોજન કરવું શામેલ હોય છે. કેટલાક પદો માટે લેખિત પરીક્ષા પણ યોજાઈ શકે છે.
સૂચનાને સમજો: ઉમેદવારો સત્તાવાર વેબસાઇટ પર જઈને વિગતવાર સૂચનાને ધ્યાનથી વાંચે, જેથી તેમને તેમના પદ સાથે જોડાયેલી ચોક્કસ યોગ્યતા અને પસંદગી પ્રક્રિયાની માહિતી મળી રહે.
દસ્તાવેજો તૈયાર રાખો: ઓનલાઈન અરજી શરૂ થાય તે પહેલા જ તમામ શૈક્ષણિક પ્રમાણપત્રો, અનુભવ પત્રો અને ઓળખપત્રની સ્કેન કરેલી કોપી તૈયાર રાખો.
વિષય જ્ઞાન પર ધ્યાન આપો: હવામાન વિજ્ઞાન, આબોહવા મોડેલ, ડેટા એનાલિટિક્સ અને સંબંધિત તકનીકી વિષયોમાં તમારા જ્ઞાનને મજબૂત કરો, કારણ કે ઇન્ટરવ્યૂ આ જ ક્ષેત્રો પર કેન્દ્રિત હશે.
નિષ્કર્ષ
ભારતીય હવામાન વિજ્ઞાન વિભાગની આ ભરતી વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજીના ક્ષેત્રમાં કારકિર્દી બનાવવાની ઇચ્છા ધરાવતા ઉમેદવારો માટે એક શાનદાર તક છે. આકર્ષક પગાર, સન્માનિત સરકારી પદ અને દેશના વૈજ્ઞાનિક મિશનમાં યોગદાન આપવાની સંભાવના તેને એક શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ બનાવે છે. ઉમેદવારોએ ૨૪ નવેમ્બર ૨૦૨૫ થી શરૂ થનારી આ પ્રક્રિયા માટે પોતાની તૈયારી શરૂ કરી દેવી જોઈએ.
