કોરોના મહામારીથી તમામ ઉદ્યોગો- વેપાર – ધંધામાં મંદીનું ગ્રહણ લાગ્યુ છે. કોરોનાએ હોટેલ, રેસ્ટોરન્ટ, ટૂર્સ એન્ડ ટ્રાવેલ્સ, ગાર્મેન્ટ, FMCG સહિતના ધંધા પર માઠી અસર થતા કોમર્શિયલ અને રિટેલ પ્રોપર્ટી માર્કેટમાં પણ ફરી મંદી આવી છે. પ્રોપર્ટી કન્સલ્ટન્ટ અને બ્રોકર્સના જણાવ્યા પ્રમાણે ગત વર્ષે પહેલી લહેર બાદ ઓગસ્ટથી માર્ચ વચ્ચે માર્કેટ સામાન્ય બન્યું હતું તેવામાં સેકન્ડ વેવ આવતાં ઘણા સેક્ટર્સમાં મંદી આવી છે અને તેના કારણે કોમર્શિયલ પ્રોપર્ટી ખાલી થવા લાગી છે તેમજ ભાડાંમાં પણ 10-15% જેવો ઘટાડો થયો છે.
રિયાલ્ટી એડવાઇઝર એ કે, ઘણી કંપનીઓ 5000 કે તેનાથી વધારે મોટી ઓફિસમાં હતી તેઓ હવે 2000-2500 સ્ક્વેર ફૂટની ઓફિસમાં શિફ્ટ થઈ રહી છે. ખાસ કરીને IT કંપનીઓમાં આ ટ્રેન્ડ વધારે છે. વર્ક ફ્રોમ હોમ કલ્ચરના કારણે સ્ટાફ ઘણો ઘટી ગયો છે એટલે હવે તેઓ નાની ઓફિસ સ્પેસ પ્રિફર કરે છે. રિટેલ પ્રોપર્ટીમાં તો હાલત ઓર ખરાબ છે. લોકડાઉન દરમિયાન ભાડા નહોતા અપાય અને રેસ્ટોરન્ટ સેક્ટર્સમાં આવેલી મંદીના કારણે રિટેલમાં અત્યારે 40%ની આસપાસ પ્રોપર્ટી ખાલી પડી છે.
રિટેલમાં હાલત ખરાબ છે એટલે નાના રિટેલર્સ ભાડાંમાં પણ વાટાઘાટો કરીને ઘટાડો કરવી રહ્યા છે. જેના કારણે બોપલ, સેટેલાઈટ, સિંધુભવન, SG હાઇવે, બોડકદેવ, પ્રહલાદ નગર જેવા વિસ્તારોમાં ભાડાંમાં 10-15%નો ઘટાડો જોવા મળ્યો છે. અમુક કેસમાં 20-25% સુધીનો ઘટાડો પણ થયો છે. અત્યારે રેસ્ટોરન્ટ તેમજ ટૂર્સ એન્ડ ટ્રાવેલ્સ વાળાને વધુ તકલીફ છે.
કોવિડને લગતા નિયમો થોડા હળવા થયા છે તેમ છતાં હજુ કોઈ નવી ઇન્ક્વાયરી શરૂ થઈ નથી. પરિસ્થિતિ થોડી સામાન્ય બને તેના માટે લોકો રાહ જોઈ રહ્યા છે. રેસ્ટોરન્ટ બિઝનેસમાં સૌથી વધુ અસર થઈ છે એટલે 2000 સ્કેવર ફૂટથી મોટી પ્રોપર્ટી વધારે ખાલી છે. મોટી શોપ્સ અને ઊંચા ભાડા હતા તેવી પ્રોપર્ટી વધારે ખાલી થઈ છે. આમાં પણ જેમને છેલ્લા 3-4 વર્ષમાં જેમણે બિઝનેસની શરૂઆત કરી છે તેમને વધારે અસર થઈ છે. જોકે, અમને આશા છે કે જૂન એન્ડ અથવા જુલાઈથી રિકવરી શરૂ થશે.
