Attari border: અટારી સરહદ પર રાહત,અફઘાનિસ્તાનથી આયાત વધારવા માટે 160 ટ્રકોને મંજૂરી
Attari border: અફઘાનિસ્તાનના કાર્યકારી વિદેશ મંત્રી અમીર ખાન મુત્તાકી અને ભારતીય વિદેશ મંત્રી એસ. જયશંકર વચ્ચેની મહત્વપૂર્ણ બેઠકના એક દિવસ પછી, ભારતે અફઘાનિસ્તાન સાથે વેપાર સંબંધો વધારવા તરફ એક મહત્વપૂર્ણ પગલું ભર્યું છે. ભારતે ૧૬૦ અફઘાન ટ્રકોને અટારી સરહદ દ્વારા દેશમાં પ્રવેશવાની મંજૂરી આપી છે. આ ટ્રકોમાં મુખ્યત્વે બદામ અને અખરોટ જેવા સૂકા ફળો ભારતમાં લાવવામાં આવશે. મુત્તાકીએ પોતે 16 મેના રોજ જયશંકરને ફોન કર્યો હતો જ્યારે તેઓ ઈરાન અને ચીનની મુલાકાતે હતા. ભારતે આને રાજદ્વારી દૃષ્ટિકોણથી એક મહત્વપૂર્ણ પગલું ગણાવ્યું અને પહેલગામ હુમલાની નિંદા કરવા અને પાકિસ્તાન દ્વારા ફેલાવવામાં આવેલી અફવાઓનો શિકાર ન બનવા બદલ અફઘાન નેતૃત્વ, ખાસ કરીને તાલિબાનનો આભાર માન્યો.
અટારી ચેકપોસ્ટ પર કરવામાં આવેલા ફેરફારો
22 એપ્રિલે જમ્મુ અને કાશ્મીરના પહેલગામમાં થયેલા આતંકવાદી હુમલા બાદ અટારી ઇન્ટિગ્રેટેડ ચેક પોસ્ટ (ICP) અસ્થાયી રૂપે બંધ કરવામાં આવી હતી, જેના કારણે વેપાર પુરવઠા પર અસર પડી હતી. જોકે, ૧૬ મેના રોજ, ભારતે સૂકા ફળો વહન કરતા પાંચ ટ્રકોને અટારી પહોંચવાની મંજૂરી આપી, જેને સપ્લાય રૂટના પુનઃસક્રિયકરણની શરૂઆત માનવામાં આવી. હવે, એકસાથે 160 ટ્રકોને મંજૂરી મળતાં, ભારત-અફઘાનિસ્તાન વેપાર સંબંધોને નવી ગતિ મળી રહી છે.
પાકિસ્તાને શરૂઆતમાં માલ બંધ કરી દીધો હતો
૧૦ મેના રોજ ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે લશ્કરી તણાવ ઓછો થયા બાદ અને યુદ્ધવિરામ થયા બાદ, અફઘાનિસ્તાનથી આઠ ટ્રક અટારી ઇન્ટિગ્રેટેડ ચેક પોસ્ટ દ્વારા ભારતમાં પ્રવેશ્યા. આ ટ્રકો ૨૪ એપ્રિલથી પાકિસ્તાનમાં લાહોર અને વાઘા બોર્ડર વચ્ચે ફસાયેલા ૧૫૦ ટ્રકોમાંના એક હતા. આ ટ્રકોમાં મુખ્યત્વે બદામ, અખરોટ વગેરે જેવા સૂકા ફળો હતા. આ ટ્રકો બગડી ન જાય તે માટે સમયસર છોડવાની જરૂર હતી. પાકિસ્તાને શરૂઆતમાં આ ટ્રકોની મંજૂરીમાં વિલંબ કર્યો હતો, પરંતુ બાદમાં તેમાંથી કેટલાક ટ્રકોને અટારી ખાતે કાર્ગો ઉતારવાની મંજૂરી આપી હતી.
ભારત-અફઘાનિસ્તાન વેપાર માટે નવી દિશા
ભારતે હંમેશા અફઘાનિસ્તાન સાથે મજબૂત વેપાર સંબંધો જાળવી રાખ્યા છે, ભલે તેણે તાલિબાન સરકારને ઔપચારિક રીતે માન્યતા આપી ન હોય. અફઘાનિસ્તાનથી ભારતનો વેપાર મુખ્યત્વે સૂકા ફળો અને અન્ય કૃષિ ઉત્પાદનોના સ્વરૂપમાં થાય છે. ભારતે અફઘાન નાગરિકો માટે વિકાસ કાર્ય અને માનવતાવાદી સહાય વધારવાનો પણ વિચાર કર્યો છે. વધુમાં, ભારત અફઘાનિસ્તાનમાં તેના અધૂરા પ્રોજેક્ટ્સ ફરી શરૂ કરવાની યોજના ધરાવે છે, જેમાં આરોગ્ય, શિક્ષણ અને માળખાગત સુવિધાઓનો સમાવેશ થાય છે.
ભારત દ્વારા અફઘાનિસ્તાનને અત્યાર સુધી આપવામાં આવેલી સહાય
ભારતે અફઘાનિસ્તાનને વિવિધ માનવતાવાદી સહાય મોકલી છે, જેમાં ૫૦,૦૦૦ ટન ઘઉં, ૩૫૦ ટન દવાઓ, ૪૦,૦૦૦ લિટર જંતુનાશકો, ૨૮ ટન ભૂકંપ રાહત સામગ્રી અને અફઘાન વિદ્યાર્થીઓ માટે ૨૦૦૦ ઓનલાઈન શિષ્યવૃત્તિનો સમાવેશ થાય છે. ભારત આ પગલાંને અફઘાનિસ્તાન સાથેના તેના સમર્થન અને ભાગીદારીને મજબૂત બનાવવા તરીકે જુએ છે.
તાલિબાનને માન્યતા નથી, પણ વેપાર ચાલુ છે
ભારતે તાલિબાન સરકારને ઔપચારિક રીતે માન્યતા આપી નથી, છતાં ભારત અને અફઘાનિસ્તાન વચ્ચે વેપાર અને રાજદ્વારી સંબંધો ચાલુ છે. ભારતે સ્પષ્ટ કર્યું છે કે જ્યાં સુધી તાલિબાન સમાવિષ્ટ સરકાર બનાવવા અને મહિલાઓ પરના પ્રતિબંધો હટાવવા જેવી વૈશ્વિક માંગણીઓ પૂર્ણ ન કરે ત્યાં સુધી ઔપચારિક માન્યતા આપવામાં આવશે નહીં. તેમ છતાં, બંને દેશો વચ્ચેના આર્થિક સંબંધોને મજબૂત બનાવતા, વ્યાપારિક સંપર્કો અને સહયોગ ચાલુ રહેશે.
ભારત અને અફઘાનિસ્તાન વચ્ચેના વ્યાપારિક સંબંધોને એક નવી દિશા મળી રહી છે. પાકિસ્તાન સાથેના વેપાર માર્ગોમાં ફેરફાર અને અફઘાન ટ્રકોની સુધારેલી અવરજવર સૂચવે છે કે બંને દેશો વચ્ચે સહયોગ અને સમર્થનમાં વધારો થવાની સંભાવના છે. ભારત અફઘાનિસ્તાનને તેની સહાય વધારવાની યોજના ધરાવે છે, અને આનાથી દક્ષિણ એશિયામાં ભારતની સ્થિતિ વધુ મજબૂત થશે.
