Caste Census: જાતિ વસ્તી ગણતરી અંગે કોંગ્રેસની ત્રણ મુખ્ય માંગણીઓ, મલ્લિકાર્જુન ખડગેએ પીએમને લખ્યો પત્ર
Caste Census: દેશમાં જાતિગત વસ્તી ગણતરી અંગે ફરી એકવાર ચર્ચા તેજ બની છે. કોંગ્રેસ અધ્યક્ષ મલ્લિકાર્જુન ખડગેએ આ મુદ્દે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીને પત્ર લખીને ત્રણ નક્કર સૂચનો આપ્યા છે અને તમામ રાજકીય પક્ષો સાથે આ અંગે વહેલી ચર્ચા કરવાની માંગ કરી છે. તેમણે જાતિગત વસ્તી ગણતરીને “સામાજિક ન્યાય અને સશક્તિકરણ તરફ જરૂરી પગલું” ગણાવ્યું અને તેલંગાણા મોડેલ અપનાવવાનું સૂચન કર્યું.
કોંગ્રેસના મહાસચિવ જયરામ રમેશે 5 મેના રોજ સોશિયલ મીડિયા પર આ પત્ર શેર કર્યો હતો. તેમણે આરોપ લગાવ્યો હતો કે પીએમ મોદી જાતિ વસ્તી ગણતરીના મુદ્દા પર અચાનક ‘યુ-ટર્ન’ લઈ રહ્યા છે, જ્યારે તેમણે પોતે તેને જરૂરી ગણાવ્યું છે.
ખડગેની ત્રણ મુખ્ય માંગણીઓ શું છે?
તેલંગાણા મોડેલ અપનાવો:
ખડગેએ કહ્યું કે વસ્તી ગણતરીમાં જાતિ સંબંધિત પ્રશ્નાવલીની રચના ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. તે માત્ર ગણતરી ન હોવી જોઈએ પરંતુ સામાજિક-આર્થિક પ્રગતિને માપવાનું એક માધ્યમ હોવું જોઈએ. તેમણે સૂચન કર્યું કે ગૃહ મંત્રાલયે તેલંગાણામાં કરવામાં આવેલા જાતિ સર્વેક્ષણને મોડેલ તરીકે લેવું જોઈએ.
50% અનામત મર્યાદા નાબૂદ થવી જોઈએ:
તેમણે ભાર મૂક્યો કે કલમ 15(4) અને 16(4) હેઠળ અનામત પરની 50% મર્યાદા, જો જરૂરી હોય તો, જાતિ વસ્તી ગણતરી પછી મેળવેલા ડેટાના આધારે બંધારણમાં સુધારો કરીને નાબૂદ કરવી જોઈએ. જેથી વંચિત વર્ગોને તેમના સંપૂર્ણ અધિકારો મળી શકે.
ખાનગી શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં પણ અનામત લાગુ થવી જોઈએ:
કલમ ૧૫(૫) ટાંકીને, ખડગેએ જણાવ્યું હતું કે આ જોગવાઈ ખાનગી શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં અનુસૂચિત જાતિ, જનજાતિ અને ઓબીસી માટે અનામતની મંજૂરી આપે છે. સંસદની સ્થાયી સમિતિએ તેને અસરકારક રીતે લાગુ કરવા માટે એક નવો કાયદો લાવવાની ભલામણ પણ કરી હતી.
“પત્રનો કોઈ જવાબ મળ્યો નથી” – ખડગેનો આરોપ
ખડગેએ એ પણ ઉલ્લેખ કર્યો કે તેમણે એપ્રિલ 2023 માં પણ આ જ મુદ્દા પર વડા પ્રધાનને પત્ર લખ્યો હતો, પરંતુ હજુ સુધી કોઈ જવાબ મળ્યો નથી. તેમણે કહ્યું કે તે સમયે કોંગ્રેસની આ માંગણીનો ભાજપના નેતાઓ દ્વારા મજાક ઉડાવવામાં આવી હતી, જ્યારે હવે વડાપ્રધાન પોતે તેને વાજબી માને છે.
जातिगत जनगणना पर प्रधानमंत्री @narendramodi जी को मेरा पत्र
पत्र के कुछ अंश साझा कर रहा हूँ, पूरा पत्र संलग्न है —
मैंने 16 अप्रैल 2023 को आपको पत्र लिखकर भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस द्वारा जातिगत जनगणना कराने की मांग आपके समक्ष रखी थी। अफ़सोस की बात है कि मुझे उस पत्र का कोई… pic.twitter.com/FAeZ0jkAfY
— Mallikarjun Kharge (@kharge) May 6, 2025
જાતિગત વસ્તી ગણતરી શા માટે જરૂરી છે?
ખડગેના મતે, આ પ્રક્રિયામાં, જાતિઓના સામાજિક અને આર્થિક ડેટાને જાહેર કરવા જોઈએ, જેથી ભવિષ્યની નીતિઓ તેના આધારે બનાવી શકાય. તેમણે સ્પષ્ટતા કરી કે આ પ્રક્રિયા વિભાજનકારી નથી, પરંતુ સામાજિક સમાનતાને મજબૂત બનાવવાનું એક માધ્યમ છે.
કોંગ્રેસે ફરી એકવાર જાતિ વસ્તી ગણતરી અંગે કેન્દ્ર સરકાર પર દબાણ વધાર્યું છે. મલ્લિકાર્જુન ખડગેની આ પહેલને સામાજિક ન્યાય તરફ એક મોટું પગલું માનવામાં આવી રહ્યું છે. હવે જોવાનું એ રહે છે કે વડાપ્રધાન મોદી આ અંગે કેવી પ્રતિક્રિયા આપે છે.
