Delhi: શીશમહલ, મોહલ્લા ક્લિનિક અને દારૂ નીતિ, CAGના 14 રિપોર્ટમાં શું છે, જેના કારણે હોબાળો થઈ રહ્યો છે?
Delhi: મુખ્યમંત્રી રેખા ગુપ્તાના નેતૃત્વ હેઠળની ભારતીય જનતા પાર્ટી (ભાજપ) સરકારે મંગળવારે દિલ્હી વિધાનસભામાં અગાઉની AAP સરકારના પ્રદર્શન પર કોમ્પ્ટ્રોલર અને ઓડિટર જનરલ (CAG) ના 14 અહેવાલો રજૂ કર્યા. આમાં, AAP સરકારના દાયકા લાંબા કાર્યકાળની તપાસ કરવામાં આવી છે. લાંબા સમયથી રાહ જોવાતી રિપોર્ટ્સમાં રાજ્યના નાણાં, જાહેર આરોગ્ય, વાયુ પ્રદૂષણ નિયંત્રણ અને દારૂ નિયમન સહિતના મુખ્ય મુદ્દાઓને આવરી લેવામાં આવ્યા છે.
ભાજપે AAP પર CAG ઓડિટ રિપોર્ટ દબાવવાનો આરોપ લગાવ્યો
દિલ્હીના મુખ્યમંત્રી રેખા ગુપ્તાએ ગયા ગુરુવારે જાહેરાત કરી હતી કે નવી સરકારના પહેલા સત્રમાં અહેવાલો જાહેર કરવામાં આવશે. ભાજપે આરોપ લગાવ્યો છે કે AAP સરકારે નાણાકીય ગેરવહીવટ અને શાસન નિષ્ફળતાઓને છતી ન થાય તે માટે જાણીજોઈને આ ઓડિટ અટકાવ્યા છે. સબમિટ કરાયેલા અહેવાલોમાં દિલ્હી પરિવહન નિગમના નાણાકીય, જાહેર આરોગ્ય માળખાગત સુવિધાઓ, વાહનોના પ્રદૂષણ નિયંત્રણ અને કામગીરી સંબંધિત ઓડિટનો સમાવેશ થાય છે.
‘શીશ મહેલ’નું પુનઃનિર્માણ
સૌથી વિવાદાસ્પદ ખુલાસાઓમાંનો એક મુખ્યમંત્રીના સત્તાવાર નિવાસસ્થાનના નવીનીકરણ સાથે સંબંધિત છે, જેને ભાજપે શીશ મહેલ નામ આપ્યું છે. CAG ઓડિટમાં પ્રોજેક્ટના આયોજન, ટેન્ડરિંગ અને અમલીકરણમાં મોટા પાયે ગેરરીતિઓનો પર્દાફાશ થયો હોવાના અહેવાલ છે. શરૂઆતમાં 2020 માં 7.61 કરોડ રૂપિયાના ખર્ચે મંજૂર કરાયેલ, એપ્રિલ 2022 સુધીમાં ખર્ચ વધીને 33.66 કરોડ રૂપિયા થઈ ગયો. 342 ટકાના આશ્ચર્યજનક વધારા બદલ ભાજપ અને કોંગ્રેસ દ્વારા કેજરીવાલની ટીકા કરવામાં આવી છે. તેમના પર જાહેર ભંડોળનો દુરુપયોગ કરવાનો આરોપ છે.
પ્રદૂષણ નિયંત્રણ
CAG ઓડિટ રિપોર્ટમાં દિલ્હીમાં વાહનોના પ્રદૂષણ નિયંત્રણમાં સમસ્યાઓ પર પ્રકાશ પાડવામાં આવ્યો છે. આ અહેવાલ દિલ્હીમાં વાહનો દ્વારા થતા વાયુ પ્રદૂષણને રોકવા અને ઘટાડવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે. મિન્ટના અહેવાલ મુજબ, ઓડિટમાં શહેરની હવા ગુણવત્તા દેખરેખ પ્રણાલી, પ્રદૂષણ નિયંત્રણ પ્રમાણપત્રો (PUCC) માં વિસંગતતાઓ અને પાર્કિંગ માળખા માટે ભંડોળના ખોટી ફાળવણી અંગે ગંભીર ચિંતાઓ વ્યક્ત કરવામાં આવી હતી.
મોહલ્લા ક્લિનિક
AAP સરકારની મુખ્ય મોહલ્લા ક્લિનિક પહેલ પણ તપાસ હેઠળ છે. ઇન્ડિયા ટુડેના એક અહેવાલ મુજબ, 2016 અને 2023 ની વચ્ચે, આરોગ્ય સેવા મહાનિર્દેશાલય (DGHS) એ આ ક્લિનિક્સ બનાવવા માટે ફાળવેલ બજેટના માત્ર 28 ટકા ખર્ચ કર્યા. AAP સરકારે 2017 સુધીમાં 1,000 મોહલ્લા ક્લિનિક ખોલવાનું લક્ષ્ય રાખ્યું હતું, પરંતુ માર્ચ 2023 સુધીમાં ફક્ત 523 જ કાર્યરત હતા. આમાંના ઘણા ક્લિનિક્સને સ્ટાફના રાજીનામા અને અપૂરતા તબીબી સાધનો જેવા પડકારોનો સામનો કરવો પડ્યો. ઓડિટમાં એ પણ જાણવા મળ્યું કે પાંચ વર્ષમાં માત્ર 2 ટકા ક્લિનિકનું નિરીક્ષણ કરવામાં આવ્યું હતું.
નવી આબકારી નીતિ
દારૂ નીતિમાં ખામીઓને કારણે AAP સરકારને 2,026 કરોડ રૂપિયાનું નુકસાન થયું. દારૂ નીતિ બનાવતા પહેલા નિષ્ણાતોની સલાહ લેવામાં આવી હતી, પરંતુ તેમની ભલામણોનું પાલન કરવામાં આવ્યું ન હતું. AAP સરકારે એવી કંપનીઓને લાઇસન્સ આપ્યા જેની સામે ફરિયાદો હતી અથવા ખોટમાં ચાલી રહી હતી. કોવિડના નામે 144 કરોડ રૂપિયાની લાઇસન્સ ફી વસૂલવામાં આવી હતી. ઘણા મોટા નિર્ણયો પર કેબિનેટ અને લેફ્ટનન્ટ ગવર્નરની મંજૂરી લેવામાં આવી ન હતી.
CAG રિપોર્ટ્સની સંપૂર્ણ યાદી સબમિટ કરવાની રહેશે
1- માર્ચ 2021 માં પૂરા થયેલા વર્ષ માટે રાજ્ય નાણાકીય ઓડિટ રિપોર્ટ.
2- 31 માર્ચ, 2020 અને 2021 ના રોજ પૂરા થયેલા વર્ષો માટે મહેસૂલ, આર્થિક, સામાજિક અને સામાન્ય ક્ષેત્ર અને જાહેર ક્ષેત્રના ઉપક્રમોનો ઓડિટ રિપોર્ટ.
3- દિલ્હીમાં વાહનો દ્વારા થતા વાયુ પ્રદૂષણના નિવારણ અને શમનનું પ્રદર્શન ઓડિટ (2021).
4- સંભાળ અને સુરક્ષાની જરૂરિયાત ધરાવતા બાળકોનું પ્રદર્શન ઓડિટ (2021).
5- માર્ચ 2022 માં પૂરા થયેલા વર્ષ માટે રાજ્ય નાણાકીય ઓડિટ રિપોર્ટ.
6- દિલ્હીમાં દારૂના પુરવઠા પર કામગીરી ઓડિટ.
7- માર્ચ 2023 ના રોજ પૂરા થયેલા વર્ષ માટે રાજ્ય નાણાકીય ઓડિટ રિપોર્ટ.
8- જાહેર આરોગ્ય માળખાગત સુવિધાઓ અને આરોગ્ય સેવાઓના સંચાલન પર કામગીરી ઓડિટ.
9- દિલ્હી ટ્રાન્સપોર્ટ કોર્પોરેશનની કામગીરી પર કામગીરી ઓડિટ રિપોર્ટ.
10- 31 માર્ચ, 2022 ના રોજ પૂરા થયેલા વર્ષ માટે CAG નો પર્ફોર્મન્સ ઓડિટ રિપોર્ટ.
11- 2021-22 માટે નાણાકીય ખાતાઓ.
12- 2021-22 માટે વિનિયોગ ખાતા.
13- 2022-23 માટે નાણાકીય ખાતાઓ.
14- 2022-23 માટે વિનિયોગ ખાતા.
