Health care: મેલાસ્મા કેવી રીતે અટકાવવો? ડૉક્ટરનો અભિપ્રાય અને અસરકારક ઘરેલું ઉપચાર
Health care: ક્યારેક ચહેરા, હાથ અથવા શરીરના અન્ય ભાગો પર ભૂરા કે કાળા ડાઘ દેખાય છે, જે લોકોની સુંદરતાને અસર કરી શકે છે. કેટલાક લોકો તેમને નાના સમજીને અવગણે છે, પરંતુ આ ડાઘ ક્યારેક ત્વચાની ગંભીર સમસ્યાનું નિશાની હોઈ શકે છે. આ સ્થિતિને મેલાસ્મા અથવા હાઇપરપીગ્મેન્ટેશન કહેવામાં આવે છે, જેમાં ત્વચાના કેટલાક ભાગોનો રંગ બાકીના ભાગો કરતા ઘાટો થઈ જાય છે. તે સામાન્ય રીતે ચહેરા, કપાળ, ગાલ, નાક, ઉપલા હોઠ, ગરદન, ખભા અથવા હાથ પર થાય છે.
લેડી હાર્ડિંજ મેડિકલ કોલેજના મેડિસિન વિભાગના પ્રોફેસર ડૉ. એલએસ ઘોટકર સમજાવે છે કે મેલાસ્મા એક ત્વચા રોગ છે, જે હોર્મોનલ અસંતુલન અથવા સૂર્ય કિરણોના વધુ પડતા સંપર્કને કારણે થઈ શકે છે. જો કે, જો આ ડાઘમાં અચાનક ફેરફાર થાય, તેમનું કદ વધે, દુખાવો, ખંજવાળ અથવા તેમાં લોહી દેખાય, તો તાત્કાલિક ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરવો જોઈએ. આ ગંભીર રોગનો સંકેત હોઈ શકે છે.
ડાઘનું મુખ્ય કારણ હોર્મોનલ ફેરફારો હોઈ શકે છે. ગર્ભાવસ્થા, હોર્મોનલ દવાઓનો ઉપયોગ અથવા ગર્ભનિરોધક ગોળીઓ લેવાથી હોર્મોનલ અસંતુલન થઈ શકે છે. ઉપરાંત, સૂર્યના અલ્ટ્રાવાયોલેટ કિરણો ત્વચામાં મેલાનિનનું ઉત્પાદન વધારી શકે છે, જેનાથી ડાઘ પડી શકે છે.
આ સ્થિતિના લક્ષણોમાં ગાલ, કપાળ, નાક, ઉપલા હોઠ, ગરદન અથવા હાથ પર અસમાન આકારમાં દેખાતા હળવાથી ઘેરા ભૂરા રંગના ફોલ્લીઓનો સમાવેશ થાય છે. તે સામાન્ય રીતે પીડાદાયક, સોજો કે ખંજવાળવાળા નથી.
નિવારક પગલાં:
સૂર્યપ્રકાશથી દૂર રહેવું મહત્વપૂર્ણ છે. બહાર જતી વખતે સનસ્ક્રીન લગાવો અને ટોપી, સ્કાર્ફ અથવા ગોગલ્સનો ઉપયોગ કરો. ઓછા રસાયણોવાળા હળવા ફેસવોશ અને ત્વચા ઉત્પાદનોનો ઉપયોગ કરો અને ત્વચાને હાઇડ્રેટ રાખવા માટે મોઇશ્ચરાઇઝરનો ઉપયોગ કરો.
ઘરગથ્થુ ઉપચારમાં દૂધ અને મધનું મિશ્રણ, કાકડી અને દહીંની પેસ્ટ અથવા પપૈયાની પેસ્ટને ચહેરા પર 15-30 મિનિટ સુધી લગાવવાનો સમાવેશ થાય છે જે ડાઘ હળવા કરવામાં મદદ કરી શકે છે.
જો કે, જો ઘરગથ્થુ ઉપચાર કામ ન કરે અથવા ડાઘ અસામાન્ય લાગે, તો વ્યાવસાયિક સલાહ લેવી મહત્વપૂર્ણ છે. ડૉક્ટરની સલાહ લો અને દવાઓ લો અને જરૂર પડ્યે પરીક્ષણ કરાવો.