વૈશ્વિક મંદીનો પ્રભાવ : નવસારીના હીરા કારખાનાઓ ખૂલવામાં વિલંબ
Navsari Diamond Industry Slowdown: દિવાળી વેકેશન પૂરૂ થઈ ગયુ હોવા છતાં, નવસારીના રત્નકલાકારો માટે નવા વર્ષનો આરંભ મુશ્કેલીઓથી ભરેલો રહ્યો છે. મોટાભાગના કારીગરો પોતાના વતનથી પરત ફરી ચૂક્યા છે, પરંતુ હીરા ઉદ્યોગમાં ચાલતી મંદીના કારણે કારખાનાઓ શરૂ થવામાં હજી પણ એક મહિનો લાગી શકે છે. સામાન્ય રીતે, દિવાળી પછી બાળકોની શાળાઓ શરૂ થતાં જ કારખાનાઓ ફરીથી શરૂ થઈ જાય છે, પરંતુ આ વર્ષે પરિસ્થિતિ અલગ છે.
વૈશ્વિક મંદી અને હીરાની ઘટતી માંગનો પ્રભાવ
હીરા ઉદ્યોગમાં મંદીનું મુખ્ય કારણ વિશ્વબજારમાં પોલિશ્ડ ડાયમંડની ઘટતી માંગ છે. વૈશ્વિક યુદ્ધો, ટ્રમ્પ ટેરિફ જેવા પરિબળો અને આંતરરાષ્ટ્રીય આર્થિક અસ્થિરતાએ હીરાના ભાવને નીચે ધકેલી દીધા છે. પરિણામે વેપારીઓએ ઉત્પાદનમાં ઘટાડો કર્યો છે, કારણ કે તેમને નીચા ભાવમાં હીરા વેચવાની ફરજ પડી રહી છે.
નવસારીમાં હીરાના કારખાનાઓ બંધ, કામમાં 50% ઘટાડો
હીરા ઉદ્યોગના પ્રતિનિધિ રાજુ દેરાસરીયાના જણાવ્યા મુજબ, “દર વર્ષે દિવાળી બાદ બે અઠવાડિયામાં વેકેશન પૂરૂં થઈ જાય છે, પરંતુ આ વર્ષે મંદીને કારણે કારખાનાઓ નવેમ્બરના અંત કે ડિસેમ્બરની શરૂઆતમાં જ ખૂલશે.” રત્નકલાકારો પરત આવી ગયા છે, પરંતુ કામ મળતું નથી. હાલમાં, કારખાનાઓ ખૂલ્યાં હોય ત્યાં પણ માત્ર 50% જેટલું જ કામ આપવામાં આવે છે, જેના કારણે કારીગરોની આવકમાં ભારે ઘટાડો થયો છે. જે કારીગર અગાઉ ₹20,000 કમાતો હતો, તે હવે ફક્ત ₹10,000 સુધીની કમાણી કરી શકે છે.
આર્થિક તંગી અને રોજગારીની અછત
ઘણા કારીગરો હાલ બેરોજગાર બની પોતાના ઘરે બેસી રહેવા મજબૂર છે. તેમને EMI, ઘરનું ભાડું અને બાળકોની શાળાની ફી જેવા દૈનિક ખર્ચા ઉઠાવવા મુશ્કેલી થઈ રહી છે. રત્નકલાકારોએ જણાવ્યું કે હવે એક મહિનો દેવું લઈને કે સગાં-વહાલાંની મદદથી પસાર કરવો પડશે. કારખાનાઓ ક્યારે ખૂલશે તે અંગે કોઈ સ્પષ્ટતા નથી, જેના કારણે અનિશ્ચિતતાનું વાતાવરણ છવાયું છે.
નવસારીના હીરા હબમાં સન્નાટો
નવસારીમાં એક સમયનો ધમધમતો હીરાનો ઉદ્યોગ હવે શાંત થઈ ગયો છે. શાંતાદેવી, મિથિલા નગરી અને જલાલપોર જેવા વિસ્તારોની હીરાની ઘંટીઓ ખાલી પડી ગઈ છે, જે મંદીનો જીવંત પુરાવો છે. દક્ષિણ ગુજરાતનું મોટું પોલકી હીરા હબ હવે માત્ર નાના હીરાના કાર્યો સુધી સિમિત થઈ ગયું છે. હીરાનો વેપાર ધીમી ગતિએ ચાલી રહ્યો છે અને ઘણા કારીગરો હવે રોજી-રોટી માટે અન્ય વિકલ્પો શોધી રહ્યા છે.
રત્નકલાકાર દેવાભાઈની વ્યથા
નવસારીના અનુભવી કારીગર દેવાભાઈ કહે છે,
“હું છેલ્લા 30 વર્ષથી આ ક્ષેત્રમાં છું, પરંતુ આ વખતે પરિસ્થિતિ ખરાબ છે. દિવાળી પહેલાં પણ કામ ઓછું હતું અને કહેવામાં આવ્યું હતું કે તહેવાર બાદ સુધારો થશે, પરંતુ હવે સ્થિતિ વધુ ખરાબ થઈ ગઈ છે. કદાચ એક મહિનો વધુ લાગશે.”
તેમણે ઉમેર્યું કે, “અમે હમણાં સગાં-વહાલાંની મદદથી જીવન ચલાવી રહ્યા છીએ. આશા છે કે ઉદ્યોગ ફરીથી સંભાળશે.”
