કોવિડ પછી પરિસ્થિતિ વધુ ગંભીર: હૃદયની દવાઓની માંગમાં 50% વધારો, શું સંકેત છે?
છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં ભારતમાં હૃદય સંબંધિત દવાઓ, એટલે કે કાર્ડિયાક મેડિકેશન, ની માંગમાં લગભગ 50% જેટલો વધારો થયો છે.આ માત્ર એક હેલ્થ ટ્રેન્ડ નથી, પરંતુ એક ગંભીર સાર્વજનિક સ્વાસ્થ્ય ચેતવણી છે. ઝડપથી બદલાતી જીવનશૈલી, વધતો તણાવ, અસંતુલિત ખાનપાન અને શારીરિક પ્રવૃત્તિઓના અભાવે યુવાનોથી લઈને વૃદ્ધો સુધી દિલની બીમારીઓને સામાન્ય બનાવી દીધી છે. પહેલા હૃદય રોગ સામાન્ય રીતે 50-60 વર્ષની ઉંમર પછી થતા હતા, પરંતુ હવે 25 થી 40 વર્ષના લોકોમાં પણ હાઈ બ્લડ પ્રેશર, હાઈ કોલેસ્ટ્રોલ અને હાર્ટ એટેકના કેસ ઝડપથી વધી રહ્યા છે.
કોવિડની મોટી અસર
કોવિડ મહામારી પછી સ્થિતિ વધુ ખરાબ થઈ છે, કારણ કે ઘણા દર્દીઓમાં સંક્રમણ બાદ પોસ્ટ-કોવિડ કાર્ડિયાક જટિલતાઓ જોવા મળી, જેના માટે લાંબા સમય સુધી દવાઓ ચાલે છે. આ જ કારણ છે કે દવાઓના વપરાશમાં મોટો ઉછાળો આવ્યો છે.
120/80 mmHg હવે એલર્ટ ઝોન
જ્યાં પહેલા 140/90 mmHg ને હાઈ બ્લડ પ્રેશર માનવામાં આવતું હતું, ત્યાં હવે નવી ગાઈડલાઈન અનુસાર 120/80 mmHg થી ઉપરનું બ્લડ પ્રેશર પણ એલર્ટ ઝોનમાં આવે છે. આના કારણે વધુ લોકોને દવાઓની જરૂર પડી રહી છે.
કાર્ડિયાક દવાઓની વધતી માંગના કારણો
- હૃદય રોગનો વધતો બોજ: ભારતમાં દર ત્રીજું મૃત્યુ હૃદય રોગને કારણે થાય છે. હૃદય રોગ હવે ફક્ત વૃદ્ધો પૂરતા સીમિત નથી રહ્યા, પરંતુ યુવા વર્ગમાં પણ ઝડપથી વધી રહ્યા છે, જેનાથી દવાઓની માંગ વધી ગઈ છે.
- ખરાબ થતી જીવનશૈલી: બેઠા-બેઠા કામ કરવાની આદત, ફાસ્ટ ફૂડ, ઊંઘની કમી અને વધતો તણાવ હાઈપરટેન્શન, કોલેસ્ટ્રોલ અને મોટાપા જેવા કારણોને વધારી રહ્યા છે, જે હૃદય રોગના મુખ્ય કારણો છે.
- વધુ સારી તપાસ અને જાગૃતિ: હવે વધુ લોકો નિયમિત હેલ્થ ચેકઅપ કરાવી રહ્યા છે, જેનાથી બીમારીઓનું જલ્દી નિદાન થાય છે. મેડિકલ સુવિધાઓ અને તપાસ ગામડાઓ સુધી પહોંચી ચૂકી છે, જેનાથી વધુ દર્દીઓ દવાઓ પર આવી રહ્યા છે.
- ડોકટરોની પ્રેક્ટિસમાં ફેરફાર: કાર્ડિયોલોજિસ્ટ અને જનરલ ફિઝિશિયન હૃદય રોગના જોખમને લઈને વધુ સજાગ છે. તેઓ જોખમ ઘટાડવા માટે દવાઓ વહેલી શરૂ કરી દે છે.
- પોસ્ટ-કોવિડ અને વાયરલ સંક્રમણ: કોવિડ-19 પછી હૃદય સંબંધિત ઘણી જટિલતાઓ સામે આવી, જેના કારણે હૃદયની દવાઓ અને એન્ટિ-ક્લોટિંગ દવાઓની માંગમાં વૃદ્ધિ થઈ.
વહેલી ઓળખ અને જાગૃતિ વધી
આજે લોકો હૃદયની તકલીફોને અવગણતા નથી. નાની-નાની સમસ્યાઓ પર પણ ECG, બ્લડ પ્રેશર, કોલેસ્ટ્રોલની તપાસ કરાવી રહ્યા છે, જેનાથી વહેલો ઇલાજ શરૂ થાય છે. આ એક સારી વાત છે, કારણ કે તેનાથી હાર્ટ એટેક અને સ્ટ્રોક જેવી ગંભીર સ્થિતિથી બચી શકાય છે.
જીવનશૈલીમાં બદલાવ જરૂરી
જોકે, આ વધતી દવાઓની માંગ એ પણ દર્શાવે છે કે જો લોકો પોતાની જીવનશૈલી નહીં બદલે, જેમ કે સંતુલિત ભોજન, નિયમિત વ્યાયામ, તણાવ નિયંત્રણ અને પૂરતી ઊંઘ, તો હૃદય રોગ વધુ વધી શકે છે.
આથી, હવે સમય આવી ગયો છે કે આપણે ફક્ત દવાઓ પર નિર્ભર ન રહીએ, પરંતુ આપણા હૃદયને સ્વસ્થ રાખવા માટે જીવનશૈલીમાં સુધાર કરીએ, જેથી આ ગંભીર સ્વાસ્થ્ય સંકટ ન બની જાય.
