Facebook: બાઈટબ્રેકરનો દાવો અને મેટાનો સ્પષ્ટતા: ફેસબુક ડેટા ચોરી પાછળનું સત્ય શું છે?
Facebook તાજેતરમાં, એક ચોંકાવનારા સમાચાર પ્રકાશમાં આવ્યા છે કે લગભગ ૧.૨ અબજ ફેસબુક વપરાશકર્તાઓનો વ્યક્તિગત ડેટા લીક થયો છે. આ ડેટામાં મોબાઇલ નંબર, નામ, સરનામું, જન્મ તારીખ, શહેર અને દેશ જેવી સંવેદનશીલ માહિતી શામેલ છે. મીડિયા રિપોર્ટ્સ અનુસાર, આ ડેટા ડાર્ક વેબ પર વેચાઈ રહ્યો છે અને આ સાયબર હુમલાખોરે પોતાનું નામ બાઇટબ્રેકર રાખ્યું છે.
બાઇટબ્રેકરનો દાવો છે કે તેણે ફેસબુકના એક ફીચરમાં જોવા મળેલી ખામીનો લાભ લઈને આ ડેટા મેળવ્યો છે. જોકે, ઘણા સાયબર સુરક્ષા નિષ્ણાતો આ દાવા પર શંકા કરી રહ્યા છે અને કહી રહ્યા છે કે આ ડેટા આટલો મોટો ન હોઈ શકે. ફેસબુકની પેરેન્ટ કંપની મેટાએ આ મામલે સ્પષ્ટતા કરી છે કે આ કોઈ નવો ડેટા ભંગ નથી, પરંતુ ૨૦૨૧ માં થયેલા જૂના લીક સાથે સંબંધિત માહિતી છે જેમાં લગભગ ૫૦ કરોડ વપરાશકર્તાઓ પ્રભાવિત થયા હતા.
વેબ સ્ક્રેપિંગ: ડેટા લીકની તકનીક
આ ઘટનામાં ઉલ્લેખિત તકનીકોમાંની એક વેબ સ્ક્રેપિંગ છે. આ એક સ્વચાલિત પ્રક્રિયા છે, જેમાં બોટ્સની મદદથી વેબસાઇટમાંથી મોટી માત્રામાં માહિતી કાઢવામાં આવે છે. સરળ ભાષામાં કહીએ તો, તેને મશીન દ્વારા કોપી-પેસ્ટ તરીકે સમજી શકાય છે. રિપોર્ટ અનુસાર, લીક થયેલો ડેટા કોઈપણ વપરાશકર્તાની ઓળખ છતી કરવામાં સક્ષમ છે, જે સાયબર છેતરપિંડી અને ઓળખ ચોરીનું જોખમ વધારે છે.
ભારત જેવા દેશોમાં ફેસબુક વપરાશકર્તાઓની સંખ્યા ખૂબ વધારે છે, તેથી અહીંના લોકો પણ આ ખતરાથી અસ્પૃશ્ય નથી. સાયબર નિષ્ણાતો સલાહ આપે છે કે વપરાશકર્તાઓએ તાત્કાલિક તેમના ફેસબુક એકાઉન્ટનો પાસવર્ડ બદલવો જોઈએ અને જો બેંક વિગતો ફેસબુક એકાઉન્ટ સાથે લિંક કરેલી હોય, તો છેતરપિંડી ચેતવણી ચાલુ કરવી જોઈએ. ઉપરાંત, બેંક એકાઉન્ટનો પાસવર્ડ અપડેટ કરવો મહત્વપૂર્ણ છે.
મેટાના પ્રતિભાવ અને ભવિષ્યના પડકારો
મેટાએ સ્પષ્ટતા કરી છે કે જે ડેટા વિશે વાત કરવામાં આવી રહી છે તે 2021 લીક સાથે સંબંધિત છે અને કોઈ નવો ડેટા લીક થયો નથી. પરંતુ જો બાઈટબ્રેકરના દાવા સાચા સાબિત થાય છે, તો આ સોશિયલ મીડિયા ઇતિહાસમાં સૌથી મોટી ડેટા ચોરી સાબિત થઈ શકે છે. આ પહેલા પણ, ફેસબુક અને અન્ય સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ્સે ડેટા ગોપનીયતા સંબંધિત ઘણા પ્રશ્નોનો સામનો કરવો પડ્યો છે.
વપરાશકર્તાઓ માટે સુરક્ષા પગલાં
આવા સાયબર હુમલાઓને ધ્યાનમાં રાખીને, નિષ્ણાતો સૂચવે છે કે વપરાશકર્તાઓએ તેમની ઓનલાઈન ગોપનીયતા પ્રત્યે વધુ સાવધ રહેવું જોઈએ. ટુ-ફેક્ટર ઓથેન્ટિકેશન (2FA) ચાલુ કરવું, નિયમિતપણે પાસવર્ડ બદલવો અને અજાણી લિંક્સ અથવા સંદેશાઓ પર ક્લિક કરવાનું ટાળવું મહત્વપૂર્ણ છે. ઉપરાંત, વ્યક્તિએ સમયાંતરે તેમના સોશિયલ મીડિયા એકાઉન્ટ્સની ગોપનીયતા સેટિંગ્સ તપાસતા રહેવું જોઈએ.
