Metaએ થર્ડ પાર્ટી ફેક્ટ ચેકર પ્રોગ્રામ બંધ કર્યો, કંપનીએ ભૂલ સ્વીકારી, ભારતમાં તેની શું અસર થશે?
Meta: મેટા (ફેસબુક અને ઇન્સ્ટાગ્રામની પેરેન્ટ કંપની) એ જાહેરાત કરી છે કે તે તેના થર્ડ-પાર્ટી ફેક્ટ-ચેકિંગ પ્રોગ્રામને બંધ કરી રહી છે અને હવે ‘કોમ્યુનિટી નોટ્સ’ નામનો એક નવો પ્રોગ્રામ શરૂ કરવાની યોજના બનાવી રહી છે. આ નિર્ણય અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના શપથ ગ્રહણ સમારોહ પહેલા લેવામાં આવ્યો છે, જેના કારણે માર્ક ઝુકરબર્ગે ઘણા લોકોને આશ્ચર્યચકિત કર્યા છે.
મેટામાં આ ફેરફાર પાછળનો વિચાર એ છે કે ફેક્ટ-ચેકિંગના વર્તમાન મોડેલમાં કેટલીક ખામીઓ છે, જ્યાં નિષ્ણાતોના પૂર્વગ્રહોને કારણે પક્ષપાતી નિર્ણયો લેવામાં આવે છે. તેના બદલે, મેટા હવે સમુદાય સંચાલિત સિસ્ટમ અપનાવવા જઈ રહી છે, જે એલોન મસ્કના ‘કોમ્યુનિટી નોટ્સ’ જેવી જ હશે.
આ નવી સિસ્ટમમાં, વપરાશકર્તાઓને પોસ્ટને રેટ કરવાનો અને કઈ માહિતી ભ્રામક હોઈ શકે છે તે નક્કી કરવાનો અધિકાર મળશે. મેટાના સીઈઓ માર્ક ઝુકરબર્ગે જણાવ્યું હતું કે આ ફેરફાર ‘વાણી સ્વતંત્રતા’ને પ્રોત્સાહન આપવાના ઉદ્દેશ્યથી કરવામાં આવી રહ્યો છે.
ફેક્ટ-ચેકિંગ પ્રોગ્રામ 2016 માં શરૂ થયો હતો અને ત્યારથી મેટાએ અનેક આંતરરાષ્ટ્રીય ફેક્ટ-ચેકિંગ નેટવર્ક્સ દ્વારા પ્રમાણિત સંસ્થાઓ સાથે કામ કર્યું છે. મેટા હવે આ મોડેલને સંપૂર્ણપણે કોમ્યુનિટી નોટ્સથી બદલવાની યોજના ધરાવે છે.
જોકે, મેટાએ આ પગલાના સકારાત્મક પાસાઓ પર પણ પ્રકાશ પાડ્યો છે, જેમ કે અભિવ્યક્તિની વધુ સ્વતંત્રતા આપતી સિસ્ટમ, પરંતુ કેટલાક નિષ્ણાતો માને છે કે આ ફેરફાર ખોટી માહિતી ફેલાવવાની સમસ્યાને વધુ વધારી શકે છે. ખાસ કરીને ભારતમાં, જ્યાં મેટાનો ફેક્ટ-ચેકિંગ પ્રોગ્રામ ખૂબ અસરકારક રહ્યો છે, આ નિર્ણય ભ્રામક સામગ્રીના ફેલાવાનું જોખમ વધારી શકે છે.
