WhatsApp: ઈરાનમાં ફક્ત ચેટિંગ એપ જ નહીં, વોટ્સએપ પણ એક જરૂરિયાત બની ગયું છે.
WhatsApp: ઈરાન અને ઈઝરાયલ વચ્ચે ચાલી રહેલા ભૂ-રાજકીય તણાવની અસર હવે ટેકનિકલ મોરચે પણ દેખાઈ રહી છે. તાજેતરમાં, ઈરાનના સરકારી ટેલિવિઝન દ્વારા નાગરિકોને અપીલ કરવામાં આવી છે કે તેઓ તાત્કાલિક તેમના મોબાઈલ ફોનમાંથી વોટ્સએપ એપ ડિલીટ કરે. એવો દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે આ ચેટિંગ પ્લેટફોર્મ ગુપ્ત રીતે ઈરાની યુઝર્સની ખાનગી માહિતી એકત્રિત કરી રહ્યું છે અને તેને ઈઝરાયલને મોકલી રહ્યું છે.
કોઈ નક્કર પુરાવા નથી, છતાં ચેતવણી જારી કરવામાં આવી છે
આ ગંભીર આરોપના સમર્થનમાં હાલમાં કોઈ નક્કર પુરાવા જાહેર કરવામાં આવ્યા નથી. આમ છતાં, ઈરાન જેવા દેશમાં જ્યાં સોશિયલ મીડિયા અને મેસેજિંગ પ્લેટફોર્મ પર પહેલાથી જ કડક નિયંત્રણ છે, આવી ચેતવણીઓને ગંભીર સંકેત માનવામાં આવી રહી છે.
વોટ્સએપનો જવાબ: “આરોપો પાયાવિહોણા”
વોટ્સએપની પેરેન્ટ કંપની મેટાએ આ આરોપો પર તાત્કાલિક પ્રતિક્રિયા આપી અને કહ્યું કે
“આ દાવો સંપૂર્ણપણે ખોટો અને પાયાવિહોણો છે. અમે અમારા યુઝર્સની ગોપનીયતાને ટોચની પ્રાથમિકતા આપીએ છીએ અને યુઝર ચેટ, સ્થાન અથવા ડેટા કોઈપણ સરકાર કે સંસ્થાને સોંપતા નથી.”
વોટ્સએપે એ પણ સ્પષ્ટ કર્યું છે કે એપમાં એન્ડ-ટુ-એન્ડ એન્ક્રિપ્શન ટેકનોલોજી લાગુ કરવામાં આવી છે, જેના કારણે કોઈ ત્રીજી વ્યક્તિ, વોટ્સએપ પણ નહીં, બે લોકો વચ્ચેની વાતચીત વાંચી શકતી નથી.
આ પહેલી વાર નથી
આ કોઈ નવી ઘટના નથી. 2022 માં, જ્યારે ઈરાનમાં મહસા અમીનીના કસ્ટડીમાં મૃત્યુ પછી દેશભરમાં વિરોધ પ્રદર્શનો ફાટી નીકળ્યા હતા, ત્યારે સરકારે વોટ્સએપ અને ગૂગલ પ્લે સ્ટોર જેવા પ્લેટફોર્મને આંશિક રીતે બ્લોક કરી દીધા હતા. એવી દલીલ કરવામાં આવી હતી કે આ એપ્સ દ્વારા માહિતી ઝડપથી ફેલાઈ રહી છે, જેનાથી સરકારની પકડ નબળી પડી રહી છે.
વોટ્સએપનું મહત્વ: માત્ર ચેટિંગ જ નહીં, એક જીવનરેખા
ઈરાનમાં વોટ્સએપ ફક્ત વ્યક્તિગત વાતચીતનું મુખ્ય માધ્યમ નથી, પરંતુ વ્યવસાયિક સંદેશાવ્યવહાર અને આંતરરાષ્ટ્રીય સંપર્કનું પણ મુખ્ય માધ્યમ છે. વોટ્સએપને ઇન્સ્ટાગ્રામ અને ટેલિગ્રામની સાથે સૌથી લોકપ્રિય ડિજિટલ સાધનોમાં ગણવામાં આવે છે.
જો તેના વિશે ભયનું વાતાવરણ બનાવવામાં આવે છે અથવા સત્તાવાર પ્રતિબંધ લાદવામાં આવે છે, તો તે લાખો લોકોના ડિજિટલ અને સામાજિક જીવનને અસર કરી શકે છે.
લોકો કેવી રીતે સામનો કરી રહ્યા છે?
ઈરાનમાં ઘણી વેબસાઇટ્સ અને એપ્સ પહેલાથી જ પ્રતિબંધિત છે. છતાં, લોકો VPN (વર્ચ્યુઅલ પ્રાઇવેટ નેટવર્ક) અને પ્રોક્સી સર્વર જેવા પગલાંનો આશરો લઈને આ સેવાઓનો ઉપયોગ કરવાનું ચાલુ રાખે છે. આવી સ્થિતિમાં, જો WhatsApp પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવે તો પણ, સામાન્ય નાગરિકો ફરીથી એ જ વૈકલ્પિક માર્ગ પર પાછા ફરી શકે છે.
