WhatsApp: નકલી ફોટામાં છુપાયેલો માલવેર! વોટ્સએપના નવા સાયબર છેતરપિંડીથી સાવધાન રહો
WhatsApp આજે વિશ્વભરમાં 3 અબજથી વધુ વપરાશકર્તાઓ WhatsAppનો ઉપયોગ કરે છે, જેમાંથી લગભગ 500 મિલિયન ફક્ત ભારતમાં સક્રિય છે. આ એપ લોકોને જોડવાનો સૌથી સરળ રસ્તો બની ગઈ છે, પરંતુ તેની સાથે તે સાયબર ગુનેગારોનું પ્રિય પ્લેટફોર્મ પણ બની રહી છે. અત્યાર સુધી તમે સાંભળ્યું હશે કે સ્કેમર્સ વોટ્સએપ કોલ્સ, નકલી લિંક્સ અથવા નકલી સંદેશાઓ દ્વારા છેતરપિંડી કરે છે, પરંતુ હવે બીજી એક નવી અને ખૂબ જ ખતરનાક પદ્ધતિ બહાર આવી છે – ઇમેજ ફાઇલો દ્વારા છેતરપિંડી.
તાજેતરમાં, મધ્યપ્રદેશના જબલપુરથી એક ચોંકાવનારી ઘટના પ્રકાશમાં આવી છે, જ્યાં વોટ્સએપ પર મળેલા સામાન્ય દેખાતા ફોટાના કારણે 28 વર્ષીય યુવક સાથે 2 લાખ રૂપિયાની છેતરપિંડી થઈ હતી. ચિત્ર સામાન્ય દેખાતું હતું, પરંતુ તેની અંદર એક છુપાયેલ માલવેર હતું જે ડાઉનલોડ થતાંની સાથે જ યુવકના મોબાઇલમાં સક્રિય થઈ ગયું.
સ્ટેગનોગ્રાફી શું છે?
આ નવી સાયબર છેતરપિંડીના મૂળમાં સ્ટેગનોગ્રાફી નામની તકનીક છે. આમાં, ફોટો, વિડિયો અથવા ઑડિઓ જેવી મીડિયા ફાઇલની અંદર ડેટાને એવી રીતે છુપાવવામાં આવે છે કે તે દેખાતો નથી પરંતુ તકનીકી રીતે સક્રિય હોય છે. સાયબર ગુનેગારો હવે WhatsApp પર JPG, PNG, MP3, MP4 જેવી સામાન્ય ફાઇલોમાં છુપાયેલા માલવેર મોકલી રહ્યા છે, જે વપરાશકર્તાના ફોનમાં પ્રવેશી શકે છે અને તેની અંગત માહિતી ચોરી શકે છે.
એકવાર આ માલવેર સક્રિય થઈ જાય, પછી તે બેંકિંગ વિગતો, પાસવર્ડ, OTP અને અન્ય સંવેદનશીલ ડેટા સ્કેમર્સને પહોંચાડે છે. ચોંકાવનારી વાત એ છે કે આ ફાઇલો એટલી સામાન્ય દેખાય છે કે મોબાઇલ એન્ટીવાયરસ પણ તેમને ઓળખી શકતું નથી.
તમારી જાતને કેવી રીતે સુરક્ષિત રાખવી?
WhatsApp પર સુરક્ષા વધારવા માટે મીડિયા ઓટો-ડાઉનલોડ બંધ કરો. આ માટે, સેટિંગ્સમાં જાઓ, ‘સ્ટોરેજ અને ડેટા’ પર જાઓ અને ઓટો ડાઉનલોડના બધા વિકલ્પો બંધ કરો. આનાથી, અજાણતાં તમારા ફોનમાં કોઈ શંકાસ્પદ ફાઇલ સેવ થશે નહીં. અજાણ્યા નંબરો પરથી આવતી છબી અથવા વિડિઓ ફાઇલો ખોલશો નહીં, ભલે તે તમારા કોઈ પરિચિતના નામે હોય તેવું લાગે – પહેલા બીજા સ્ત્રોત દ્વારા માહિતીની ચકાસણી કરો.
ગ્રુપ સેટિંગ્સને પણ નિયંત્રિત કરો — ‘કોણ મને ગ્રુપમાં ઉમેરી શકે છે’ વિકલ્પને ‘મારા સંપર્કો’ પર સેટ કરો. આ સાથે, કોઈ અજાણ્યો વ્યક્તિ તમને કોઈપણ શંકાસ્પદ જૂથમાં ઉમેરી શકશે નહીં. WhatsApp પર ક્યારેય OTP, બેંકિંગ વિગતો કે પાસવર્ડ શેર કરશો નહીં, ભલે તે મેસેજ કોઈ પરિચિત વ્યક્તિની પ્રોફાઇલમાંથી આવે.
વપરાશકર્તાઓની બેદરકારી સ્કેમર્સની તાકાત બની જાય છે
મોટાભાગના સાયબર હુમલા ત્યારે જ સફળ થાય છે જ્યારે વપરાશકર્તાઓ થોડા બેદરકાર હોય છે. ટેકનોલોજી ગમે તેટલી અદ્યતન બને, જ્યાં સુધી સામાન્ય નાગરિકો સતર્ક નહીં બને ત્યાં સુધી સુરક્ષા અધૂરી રહેશે. વોટ્સએપ જેવી મોટી કંપનીઓ સતત સુરક્ષા સુવિધાઓ રજૂ કરી રહી છે, પરંતુ વપરાશકર્તાઓની સાયબર જાગૃતિ એ વાસ્તવિક ઢાલ છે.
સાયબર ક્રાઇમમાં વધારા સાથે, રિપોર્ટિંગ પણ જરૂરી છે
જો તમે આવી કોઈ શંકાસ્પદ પ્રવૃત્તિનો ભોગ બનો છો, તો ગભરાશો નહીં. તાત્કાલિક તમારી બેંકને જાણ કરો, નજીકના સાયબર સેલમાં ફરિયાદ નોંધાવો અને સંબંધિત વોટ્સએપ નંબર પર જાણ કરો. સરકારી પોર્ટલ www.cybercrime.gov.in અથવા 1930 હેલ્પલાઇન પર પણ તાત્કાલિક સંપર્ક કરી શકાય છે. સમયસર જાણ કરવાથી નુકસાન મર્યાદિત થઈ શકે છે અને અન્ય લોકોને પણ જાગૃત કરી શકાય છે.
