ઇઝરાયેલ-પેલેસ્ટિનિયન સંઘર્ષ દાયકાઓ જૂનો છે. તેનું મૂળ મસ્જિદ અલ-અક્સા છે. જેરુસલેમમાં સ્થિત આ એક એવું ધાર્મિક સ્થળ છે, જેમાં દુનિયાભરના મુસ્લિમો આસ્થા ધરાવે છે. જ્યારે બીજી તરફ, યહૂદીઓ માટે, તે તેમના અસ્તિત્વનું સૌથી મોટું પ્રતીક છે. આ જગ્યાને લઈને બંને દેશો વચ્ચે જૂની દુશ્મની છે. અમેરિકા સહિત દુનિયાના તમામ દેશો આ તણાવને ખતમ કરવાના પ્રયાસો કરી રહ્યા છે, પરંતુ આજ સુધી અહીં શાંતિ સ્થપાઈ નથી. હવે ચીન આ દિશામાં આગળ વધી રહ્યું છે.
આ એપિસોડમાં ચીન પેલેસ્ટાઈન સાથે સતત વાત કરી રહ્યું છે. પેલેસ્ટાઈન પણ ચીનના પ્રયાસોને ખુલ્લા દિલે સ્વીકારી રહ્યું છે. પેલેસ્ટાઈનના રાષ્ટ્રપતિ મહમૂદ અબ્બાસ 13 જૂને ત્રણ દિવસની મુલાકાતે ચીન પહોંચ્યા હતા. મહમૂદ અબ્બાસની ચીનની આ પાંચમી મુલાકાત છે.
મહમૂદ અબ્બાસ ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગને મળશે અને પેલેસ્ટાઈનના ક્ષેત્રીય અને આંતરરાષ્ટ્રીય મુદ્દાઓ પર ચર્ચા કરશે. આ સિવાય તેઓ ચીનના વડાપ્રધાન લી કિઆંગને પણ મળશે. મહમૂદ અબ્બાસની મુલાકાત પહેલા જ ચીને તેમને પોતાનો જૂનો મિત્ર ગણાવ્યો હતો. સાથે જ ચીન તરફથી કહેવામાં આવ્યું છે કે ચીન હંમેશા પેલેસ્ટાઈનના લોકોના અધિકારોનું સમર્થન કરે છે.
ચીનના આ સમર્થન પાછળ શું છે?
ચીન એક ધૂર્ત દેશ તરીકે ઓળખાય છે. ભારત પણ તેની વિસ્તરણવાદી નીતિથી કંટાળી ગયું છે. આ સાથે તેણે આર્થિક મોરચે પણ વિશ્વનું નેતૃત્વ કરવાનું શરૂ કર્યું છે. હવે વૈશ્વિક નેતા બનવા માટે ચીન સમક્ષ સૌથી મોટો પડકાર વિશ્વ શક્તિ અમેરિકા છે. એવું માનવામાં આવે છે કે ચીન માત્ર અમેરિકાને સાઇડલાઇન કરવા માટે આવા પગલાં લઈ રહ્યું છે.
વાસ્તવમાં અમેરિકાએ આરબ વિશ્વ અને મધ્ય પૂર્વમાં મોટી દખલગીરી કરી છે. સાઉદી અરેબિયાને અમેરિકાની સૂચના પર ચાલતો દેશ માનવામાં આવે છે. જોકે, ક્રાઉન પ્રિન્સ મોહમ્મદ બિન સલમાને સાઉદીની નીતિના ગિયરમાં ફેરફાર કર્યો છે. તેઓ અમેરિકા પરની તેમની નિર્ભરતા ઓછી કરી રહ્યા છે. બીજી તરફ ચીન સાથે સાઉદીની નિકટતા પણ વધવા લાગી છે જેના કારણે ખાડી દેશોની ભૂ-રાજનીતિ પણ બદલાવા લાગી છે. આ વર્ષે માર્ચમાં, ચીનના પ્રયત્નો પણ ફળ્યા અને ઈરાન અને સાઉદી અરેબિયા વચ્ચે બરફ વીતી ગયો, જેને કટ્ટર દુશ્મન માનવામાં આવે છે.
જોકે, તમામ ખાડી દેશો માટે અલ અક્સા મસ્જિદ અને પેલેસ્ટાઈનની શાંતિ હંમેશા મોટો મુદ્દો રહ્યો છે. આવી સ્થિતિમાં ચીને પેલેસ્ટાઈનના રૂપમાં એવો આંતરરાષ્ટ્રીય મુદ્દો ઉઠાવ્યો છે, જેના પર આરબ વિશ્વ સહિત સમગ્ર વિશ્વના મુસ્લિમોની નજર ટકેલી છે. બાય ધ વે, ચીન ઉઇગર મુસલમાનોના જુલમ માટે પણ આખી દુનિયામાં કુખ્યાત છે. પરંતુ આવા પ્રયાસોથી, જ્યારે તે પોતાની છબી બનાવવા માંગે છે, ત્યારે તે આરબ વિશ્વ પર તેની પકડ મજબૂત કરીને પશ્ચિમની સામે પોતાને વધુ મજબૂત રીતે સ્થાપિત કરવા માંગે છે.
ઈઝરાયેલ અને પેલેસ્ટાઈન વચ્ચે છેલ્લી મંત્રણા 2014માં થઈ હતી અને આ મંત્રણા અમેરિકાના પ્રયાસોનું પરિણામ હતી. હવે ચીન દ્રશ્યમાં છે. આવી સ્થિતિમાં એ જોવાનું રહેશે કે ચીનના પ્રયાસો ઈઝરાયેલ-પેલેસ્ટાઈન તણાવને દૂર કરી શકશે કે નહીં?