Donald Trump: ટ્રમ્પનો ટેરિફ પ્લાન; અન્ય દેશોના વેપાર અને અર્થતંત્ર પર શું અસર થશે?
Donald Trump: પૂર્વ અમેરિકા રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ ફરી એકવાર વૈશ્વિક વેપાર માહોલમાં ઉથલપાથલ લાવવાની દિશામાં છે. તેમણે તાજેતરમાં આપવામાં આવેલા એક નિવેદનમાં એંધાણ આપ્યા છે કે જે દેશો BRICS દેશોની નીતિઓનો ખુલ્લેઆમ સમર્થન કરશે, તેમના પર 10% વધારાનો ટેરિફ લાદવામાં આવશે. જો કે ટ્રમ્પે ચોક્કસ રીતે “અમેરિકા વિરોધી નીતિઓ”ની વ્યાખ્યા આપી નથી, જેના કારણે વિશ્વભરમાં નીતિગત અનિશ્ચિતતા વધી છે.
BRICS હવે બ્રાઝિલ, રશિયા, ભારત, ચીન, દક્ષિણ આફ્રિકા ઉપરાંત ઇન્ડોનેશિયા, ઈરાન, ઇજિપ્ત, ઇથોપિયા, સાઉદી અરેબિયા અને UAE જેવી નવું જોડાયેલી દેશોની સાથે વધુ શક્તિશાળી બન્યું છે. આવા સમયે ટ્રમ્પનું આ નિવેદન અનેક દેશોની અર્થવ્યવસ્થાઓ માટે પડકાર બની શકે છે.
ચાલો જુઓ કે જો કોઈ દેશ પર આ 10% ટેરિફ લાગુ થાય તો તેની શું ગંભીર અસર થઈ શકે:
1. ગ્રાહકો માટે કિંમતોમાં વધારો
ટેરિફ લાગુ થયા પછી તે દેશમાંથી આયાત થતી ચીજવસ્તુઓ અમેરિકા માટે મોંઘી પડે છે. પરિણામે, અમેરિકન ગ્રાહકો માટે તેમાંની ઘણી જરૂરિયાતોની વસ્તુઓની કિંમત વધી શકે છે, જે ઘરના બજેટ પર સીધી અસર કરે છે.
2. અમેરિકા સ્થિત કંપનીઓ પર ખર્ચ વધશે
જે અમેરિકન કંપનીઓ ખાસ કરીને BRICS સંબંધિત દેશોમાંથી કાચો માલ મંગાવે છે, તેમને હવે વધુ ખર્ચ ભોગવવો પડશે. ઉત્પાદન ખર્ચ વધવાથી નફાકારકતા ઘટી શકે છે અને વૈશ્વિક સ્પર્ધામાં તેમની પાયાની સ્થિતિ નબળી પડી શકે છે.
3. નિકાસ પર સીધી અસર
ટેરિફથી અસરગ્રસ્ત દેશોની અમેરિકામાં નિકાસ ઘટી શકે છે. આ દેશોના ઉત્પાદકો માટે અમેરિકાનું બજાર મોંઘું અને ઓછું પાયોવાળું બની શકે છે, જેના કારણે નિકાસમાં ઘટાડો થવાની શક્યતા રહેશે.
4. વૈશ્વિક સપ્લાય ચેઇન ઉપર દબાણ
વિશ્વભરમાં સપ્લાય ચેઇન પહેલેથી જ નાજુક સ્થિતિમાં છે. આવા ટેરિફથી સપ્લાય ચેઇનમાં વિક્ષેપ આવી શકે છે, ખાસ કરીને જ્યારે કંપનીઓ નવી જ જગ્યાઓથી માલસામાન ખરીદવાની ફરજ પાડે.
5. ચલણ અને બજાર પર અસર
ટેરિફ લાગુ થવાથી અસરગ્રસ્ત દેશોના ચલણનું મૂલ્ય ઘટી શકે છે. દેશના નિકાસમાં ઘટાડો આવતાં નાણાકીય બજારમાં અસથિરતા સર્જાઈ શકે છે.
6. રોકાણકારો માટે સંકોચ
વિદેશી રોકાણકારો માટે તે દેશો હવે ઓછા આકર્ષક બનશે જેના પર અમેરિકા ટેરિફ લાદે છે. આર્થિક નક્કરતામાં ઘટાડો અને નીતિગત અનિશ્ચિતતા રોકાણ માટે અણુકૂળ વાતાવરણ ઉભું કરી શકે છે.
7. વેપાર યુદ્ધની શક્યતા
ટ્રમ્પના પગલાથી અસરગ્રસ્ત દેશો પણ બદલો લેવા તત્પર થઈ શકે છે. યુએસ ઉત્પાદનો પર પ્રતિસાદરૂપે ટેરિફ લાગુ થઈ શકે છે, જેના કારણે સમગ્ર વિશ્વના વેપાર મંડળમાં તણાવ વધી શકે છે. આવી સ્થિતિમાં ટ્રેડ વોર શરૂ થવાની ભીંત રહેશે.
8. WTO જેવી સંસ્થાઓની વિશ્વસનીયતા સામે પડકાર
આ પ્રકારના એકતરફી ટેરિફ નિર્ણયો આંતરરાષ્ટ્રીય વેપાર સંસ્થાઓ જેવી કે WTO ની ભૂમિકા અને અસરકારકતા પર પણ પ્રશ્નચિહ્ન ઉભું કરે છે.
9. ભારત માટે વિશેષ ચિંતાની બાબત
ભારત BRICSનો મહત્વપૂર્ણ ભાગ છે અને અમેરિકાના મોટા વેપાર સહયોગી દેશોમાંથી એક છે. ટ્રમ્પની ટેરિફની ધમકી ભારત-અમેરિકા વચ્ચે ચાલી રહેલા વેપાર સંવાદને વધુ જટિલ બનાવી શકે છે. ખાસ કરીને નિકાસ પર તેનો સીધો દબાણ પડી શકે છે, જે ભારતના વિકાસ દરને અસર કરી શકે છે.
ટ્રમ્પના 10% ટેરિફ અભિગમ માત્ર એકદેશીય નિર્ણય નથી; તેનું જટિલ આર્થિક અને રાજનૈતિક અસરકારક પાયો છે. જો એ અમલમાં આવે, તો વૈશ્વિક વેપાર માળખું કંપાઈ શકે છે, ખાસ કરીને BRICS જેવી ઊભરતી સંસ્થાઓ માટે. આગામી દિવસોમાં સમગ્ર દુનિયાની નજર અમેરિકાની ચૂંટણી અને તેના વાણિજ્ય નીતિ પર ટકી રહેશે.