Iran: IAEA વડા ગ્રોસીએ કર્યો મોટો ખુલાસો: ઈરાનનો પરમાણુ સંશોધન ફિર થી શરૂ થવા પામે
Iran: ઈઝરાયલ અને અમેરિકા દ્વારા ઈરાનના પરમાણુ મથકો પર થયેલા હવાઈ હુમલાઓ બાદ વૈશ્વિક મહત્ત્વની સ્થિતિમાં નવું વળાંક આવ્યો છે. શરૂઆતમાં આ હુમલાઓને ઈરાનના પરમાણુ કાર્યક્રમને ભારે નુકસાન પહોંચાડનાર ગણવામાં આવ્યો હતો. પરંતુ હવે આંતરરાષ્ટ્રીય પરમાણુ ઊર્જા એજન્સી (IAEA) ના ડિરેક્ટર જનરલ રાફેલ ગ્રોસીએ જણાવ્યું છે કે ઈરાન પાસે હજુ પણ પરમાણુ સંવર્ધન માટે પૂરતી ક્ષમતા બાકી છે અને તેઓ થોડી મોડીમાં ફરી યુરેનિયમ સંવર્ધન પ્રક્રિયા શરૂ કરી શકે છે.
યુદ્ધ સમાપ્ત છતાં તણાવ યથાવત
ઈઝરાયલ અને ઈરાન વચ્ચે આ હવાઈ લડાઈ સમાપ્ત થઈ ગઈ છે, પણ દ્રશ્ય એકદમ શાંતિપૂર્ણ નથી. અમેરિકાએ પણ ઈરાનના પરમાણુ મથકોને નિશાન બનાવીને તેના પ્રોગ્રામને નુકસાન પહોંચાડવાનો પ્રયત્ન કર્યો હતો. યુએસ પૂર્વ પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પએ આ હુમલાઓની મોટાઈને લઈને ઘણીવાર દાવો કર્યો હતો કે ઈરાનના પરમાણુ માળખાને ભારે નુકસાન થયું છે. છતાં, યુએન ન્યુક્લિયર વોચડોગ IAEAએ આ દાવાઓ સાથે વિરુદ્ધ માહિતી આપી છે.
IAEA ડિરેક્ટર જનરલનો મોટો દાવો
રાફેલ ગ્રોસીએ સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું, “જ્યારે ઈરાનના પરમાણુ માળખાને નુકસાન થયું છે, ત્યારે તેમની સાયન્ટિફિક અને તકનીકી ક્ષમતાઓ બધી નષ્ટ નથી થઈ. તેઓ હજુ પણ કેટલાક સેન્ટ્રીફ્યુજ ચલાવીને યુરેનિયમને સમૃદ્ધ કરી શકે છે.” તેમ છતાં, ગ્રોસીએ એ પણ માન્યતા આપી કે ઈરાનની ક્ષમતામાં થોડો ઘટાડો આવ્યો છે.
ટ્રમ્પના હવાઈ હુમલાઓને લઈને વિવાદ
ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પએ તાજેતરમાં એક સળગતો નિવેદન આપ્યો હતો જેમાં તેમણે કહ્યું હતું કે જો જરૂર પડશે તો તેઓ ઈરાનના પરમાણુ સ્થળો પર હવાઈ હુમલો કરવા તૈયાર છે. તેમણે જવાબ આપ્યો, “હા, કોઈ શંકા વિના.” આ નિવેદને આંતરરાષ્ટ્રીય રાજકારણમાં સનસનાટી ફેલાવી દીધી છે.
ઈઝરાયલની માંગણી અને ભવિષ્યની ગતિવિધિઓ
યુદ્ધ સમાપ્ત થતાં પણ ઈઝરાયલ ઈરાન પર દબાણ જાળવી રાખી રહ્યું છે. ઇઝરાયલના સંરક્ષણ પ્રધાન ઇઝરાયલ કાત્ઝે કહ્યું છે કે ઈરાનને પોતાની સમૃદ્ધ યુરેનિયમની લેવલ 60%થી નીચે લાવવી પડશે. સમૃદ્ધ યુરેનિયમ 90% સુધી પહોંચે તે પરમાણુ બોમ્બ બનાવવા માટે જરૂરી ગણાય છે. જો ઈરાન આ સ્તર સુધી પહોંચી જાય તો તેનું પરમાણુ હથિયાર બનાવવાનું જોખમ વધી જાય છે.
નિકાલ
યુદ્ધ થંભવા છતાં ઈરાનનો પરમાણુ પ્રોગ્રામ સંપૂર્ણ રીતે રોકાયો નથી. આ વિસ્તાર અને દુનિયા માટે એક સતત ચિંતાનો વિષય છે, જેમાં રાજકીય અને કૌશલ્યપૂર્ણ સંવાદ જરૂરી છે, જેથી આટલી ગંભીર પરિસ્થિતિને ટાળવા શક્ય બની શકે.
