Iran: ઈરાનના પરમાણુ મથકો પર હુમલા પહેલા યુરેનિયમ ખસેડાયો? સેટેલાઇટ ફોટોઝમાં મળતી વિગતો
Iran: અમેરિકા દ્વારા ઈરાનના પરમાણુ મથકો પર કરવામાં આવેલા તાજેતરના હુમલાઓ પછી ઉઠેલા સવાલોમાં સૌથી મોટો પ્રશ્ન એ છે કે શું ઈરાને હુમલા પહેલા પોતાના પરમાણુ સ્થળોને સાફ કરી લીધા હતા?
કોમર્શિયલ સેટેલાઇટ છબીઓમાંથી મળતી જાણકારી અનુસાર, ફોર્ડો પરમાણુ પ્લાન્ટમાં ઓછી સ્થિરતાવાળી સેન્ટ્રીફ્યુજને ભારે નુકસાન પહોંચ્યું હોવાનું જણાયું છે. જોકે, સેટેલાઇટ તસવીરોના આધારે નુકસાનની સંપૂર્ણ સ્થિતિ જાણી શકાય તેવું નથી. નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે ગુપ્ત ભૂગર્ભ હોલ એટલો ઊંડો છે કે સેટેલાઇટ ઇમેજરીથી નુકસાનનું મૂલ્યાંકન કરવું મુશ્કેલ છે.
અન્ય દિશામાં, નિષ્ણાતો અને ગુપ્ત સૂત્રો દ્વારા આવી માહિતી મળી છે કે રવિવારના હુમલા પહેલા ઈરાને તેના વધુ શક્તિશાળી, શસ્ત્રો-ગ્રેડ યુરેનિયમના મોટા ભાગને અનામી જગ્યાએ ખસેડી દીધું હતું. આ દાવો રોઇટર્સના અહેવાલમાં પણ સમાવવામાં આવ્યો છે. ખાસ કરીને ફોર્ડો સ્થળની બહાર વાહનોની લાંબી લાઈનો અને “અસામાન્ય પ્રવૃત્તિ” જોવા મળી હતી, જે ખસેડાણની સંકેત આપી શકે છે.
ડેઇવિડ આલ્બ્રાઈટ, જેઓ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ફોર સાયન્સ એન્ડ ઇન્ટરનેશનલ સિક્યુરિટીના વડા છે, તેમના જણાવ્યા પ્રમાણે, અમેરિકાએ MOP (મેસિવ ઓર્ડનન્સ પેનિટ્રેટર) જેવી શક્તિશાળી બંકર બસ્ટિંગ બોમ્બથી આ હુમલો કર્યો છે, જે ભૂગર્ભમાં રહેલા સાધનોને નષ્ટ કરી શકે છે.
પરંતુ CNA કોર્પોરેશનના વિશ્લેષક ડેકર એવલેથે જણાવ્યું કે, હોલમાં થયેલા નુકસાનનું આકાર આંકવું સેટેલાઇટ ઈમેજના આધારે શક્ય નથી.
આ હુમલાઓના પરિણામે ઈરાનના પરમાણુ કાર્યક્રમની હાલત શું થશે તે અત્યાર સુધી સ્પષ્ટ નથી. નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે જો ઈરાનનાં મહત્ત્વના યુરેનિયમ સ્ટોકનો ખસેડાણ સાચો હોય, તો ઈરાનનાં પરમાણુ કાર્યક્રમને તાત્કાલિક મોટા નુકસાનથી બચાવાયો હોવાનું કહી શકાય છે. જોકે, આથી એ પણ સંકેત મળે છે કે ઈરાનના પરમાણુ સ્ત્રોતો અને સુવિધાઓ વિશે વિશ્વને હજુ પણ સંપૂર્ણ માહિતી નથી.
મોન્ટેરીના મિડલબરી ઇન્સ્ટિટ્યૂટના વિશ્લેષક જેફરી લુઇસે જણાવ્યું, “એવા આશંકાઓ છે કે એવા સ્થળો છે કે જેના વિષે કોઈ જાણતું નથી અને આ હુમલાઓ દ્વારા સંપૂર્ણ નિષ્ફળતા નથી નિપજતી.”
