Iran taliban cooperation: કટ્ટર વિરોધીઓ હવે સાથીદારો,ક્યા ખતરા સામે જોડાયા ઈરાન અને તાલિબાન?
Iran taliban cooperation: એક સમયના કટ્ટર શત્રુ ઈરાન અને તાલિબાન હવે એક સામાન્ય ખતરા સામે મળીને લડી રહ્યાં છે. આ ખતરો છે ‘જૈશ અલ-અદલ’, એક ખતરનાક સુન્ની આતંકવાદી સંગઠન જે ઈરાન-અફઘાનિસ્તાન સરહદ પર સક્રિય છે અને ઘણીવાર ઈરાનના રિવોલ્યુશનરી ગાર્ડ્સ (IRGC) પર હુમલાઓ કરે છે.
પૂર્વ શત્રુઓ, હવે સહયોગીઓ
ઈરાન, એક શિયા મોટાભાગ ધરાવતો દેશ અને તાલિબાન, એક કટ્ટરપંથી સુન્ની સંગઠન વચ્ચે વર્ષોથી તણાવ રહ્યો છે. તેમ છતાં, બંને દેશો હવે આંતકવાદ વિરોધી સહયોગમાં જોડાઈ રહ્યાં છે. તાલિબાને ઈરાનને ખાતરી આપી છે કે તે જૈશ અલ-અદલના દમન માટે પગલાં લેશે અને બંને પક્ષોએ ગુપ્તચર માહિતીની આપ-લે પણ શરૂ કરી છે.
જૈશ અલ-અદલ કોણ છે?
આ સંગઠન દક્ષિણ-પશ્ચિમ ઈરાનના બલૂચ વિસ્ટારમાં સક્રિય છે અને પોતે બલૂચ સમુદાયના અધિકાર માટે લડતો હોવાનું દાવો કરે છે. છતાં, વાસ્તવમાં, તેમણે ઘણા વર્ષોથી ઈરાનની રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સંસ્થાઓ અને સૈન્ય પર ઘાતક હુમલાઓ કર્યા છે.
આ જૂથ 2010માં જુન્દુલ્લાહના પતન પછી ઊભું થયું હતું, જેના નેતા અબ્દુલ મલિક રીગીની ધરપકડ અને ફાંસી ઈરાન દ્વારા આપવામાં આવી હતી. ત્યારબાદ જૈશ અલ-અદલ તેનો આતંકી ઉત્તરાધિકારી બનીને બહાર આવ્યો.
અમેરિકન શસ્ત્રો વડે વધતી શક્તિ
2021 માં અફઘાનિસ્તાનમાંથી અમેરિકાની પાછી ખેંચી લીધા પછી, જૈશ અલ-અદલે ત્યજી દેવાયેલા વિદેશી શસ્ત્રોનો કબજો મેળવ્યો, જેનાથી તેની ક્ષમતાઓમાં વધારો થયો. આ વિસ્તારોમાં સરહદી અંધાધૂંધીએ સંગઠનને છુપાવવા અને મજબૂત કરવા માટે અનુકૂળ વાતાવરણ પૂરું પાડ્યું.
સુન્ની વંશવાદના નામે હિંસા
જૈશ અલ-અદલ ઈરાન પર સુન્ની લઘુમતીઓ સામે ધાર્મિક ભેદભાવ, બલૂચ સમુદાય પર દમન અને રાજકીય અને આર્થિક વંચિતતાનો આરોપ લગાવે છે. આ સંગઠન સંભવતઃ પાકિસ્તાન અને અફઘાનિસ્તાનના કેટલાક અસુરક્ષિત વિસ્તારોમાંથી કાર્યરત છે.
જ્યારે દુનિયાનું ધ્યાન ઇઝરાયલ-ગાઝા કે યુક્રેન-રશિયા યુદ્ધો પર છે, ત્યારે ઈરાન-અફઘાન સરહદી ક્ષેત્રમાં હળવી છતાં ગંભીર લડાઈ વધુ ગંભીર બની રહી છે. ધર્મ અને ઇતિહાસના આધારે એક સમયે હરીફ રહેલા ઈરાન અને તાલિબાનને હવે એક સામાન્ય દુશ્મન સામે સહયોગ કરવાની ફરજ પડી છે – જે જમીન પર બદલાતા સુરક્ષા સમીકરણોનો સંકેત છે.
