PM Modi: તુર્કી-સાયપ્રસ વિવાદ વચ્ચે PM મોદીનો વ્યૂહાત્મક દાવ — યુરોપમાં ભારતનો નવો રાજકીય સંદેશ
PM Modi: તુર્કી અને પાકિસ્તાનનું ગાઢ સબંધ હવે ભારત માટે પણ એક મોટી પડકારરૂપ બન્ને દેશોની ગતિવિધી પર સતત નજર રાખવી પડી રહી છે. તાજેતરમાં ઓપરેશન સિંદૂર દરમિયાન તુર્કીએ પાકિસ્તાનને ડ્રોન અને મિસાઇલ સપ્લાય કરીને ખુલ્લી સમર્થન આપી હતી. હવે ભારત પણ તે જ રીતે આ ક્ષેત્રમાં વ્યૂહરચના કરી રહ્યું છે. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી ટૂંક સમયમાં તુર્કીના કટ્ટર દુશ્મન એવા સાયપ્રસની મુલાકાત માટે જઈ રહ્યા છે — જે એક મહત્વપૂર્ણ રાજકીય સંદેશો છે.
સાયપ્રસ વિવાદનો ઇતિહાસ
1974માં તુર્કીએ સાયપ્રસના ઉત્તર ભાગ પર સૈન્ય હુમલો કરીને ભાગલા પાડ્યા બાદથી સાઇપ્રસ બે ભાગમાં વહેંચાઈ ગયું છે. એક તરફ ગ્રીક-સાયપ્રસ છે જે યુરોપિયન યુનિયન (EU)નો સભ્ય છે અને આંતરરાષ્ટ્રીય માન્યતા ધરાવે છે, જ્યારે બીજું તુર્કી-સાયપ્રસ છે, જેને ફક્ત તુર્કી માન્યતા આપે છે. તુર્કીએ અહીં આજ સુધી 35,000 સૈનિકો તૈનાત રાખ્યા છે.
તુર્કી-સાયપ્રસ વિવાદ અને પાકિસ્તાન સાથે તુર્કીનો સાથ
તાજા ઓપરેશન સિંદૂર દરમિયાન તુર્કીએ માત્ર શબ્દોમાં નહીં પણ ડ્રોન, મિસાઇલ અને ઓપરેટરો સાથે પાકિસ્તાનનું સાથ નિર્ભયતાપૂર્વક આપ્યું. કરાચી પોર્ટ પર તુર્કી નૌકાદળ અને સી-130 વિમાનો ઉતારવામાં આવ્યા હતા, જે ભારત સામેના ઉદ્દેશ્ય સાથે જ હતા. એ પછી ભારતે વ્યૂહાત્મક સ્તરે તેની જવાબદારી ઊપાડી છે.
PM મોદીની કૂટનૈતિક ચાલ
પીએમ મોદી 15 થી 17 જૂન વચ્ચે કેનેડામાં યોજાનારી G-7 સમિટમાં જવાના પહેલા સાયપ્રસ અને ક્રોએશિયાની મુલાકાતે જશે. ખાસ તો સાયપ્રસની મુલાકાત તુર્કી માટે સ્પષ્ટ સંકેત છે કે ભારત હવે યુરોપિયન રાજકારણમાં પણ પાક-તુર્કી ગઠબંધન સામે પોતાના દાવ પેતાં રમવા તૈયાર છે.
સાયપ્રસ આવનારા વર્ષમાં EU પ્રમુખપદ સંભાળી શકે છે. આવી સ્થિતિમાં ભારતનું સાયપ્રસ સાથે સંબંધો મજબૂત કરવાનો આ પ્રયાસ તુર્કીની નકારાત્મક રાજનીતિ સામે એક સાફ સંદેશ છે.
ભારતીય વડાપ્રધાનની સાયપ્રસ મુલાકાતનું મહત્ત્વ
- પીએમ મોદી સાયપ્રસની મુલાકાતે જનાર ત્રીજા ભારતીય વડાપ્રધાન બનશે. અગાઉ અટલ બિહારી વાજપેયી (2002) અને ઇન્દિરા ગાંધી (1983) ત્યાં ગયા હતા.
- EU સાથે વ્યૂહાત્મક જોડાણ મજબૂત કરવા માટે આ પ્રવાસ મહત્વપૂર્ણ છે.
- તુર્કી-પાકિસ્તાનના ગઠબંધન સામે યુરોપમાં ભારતની નવી વ્યૂહરચના સ્પષ્ટ છે.
શું આ તુર્કી માટે ચિંતાનો સંકેત છે?
જ્યારે પીએમ મોદી સાયપ્રસમાં વ્યૂહાત્મક સંબંધો મજબૂત કરી રહ્યા છે, ત્યારે તુર્કી રાષ્ટ્રપતિ રેસેપ તયિપ એર્દોગન માટે આ ખૂબ મોટો રાજકીય સંકેત છે. ખાસ કરીને જ્યારે એર્દોગને તાજેતરમાં જ જાહેરમાં પાકિસ્તાન માટે પોતાની સમર્થનની પુષ્ટિ કરી છે, ત્યારે ભારતનું સાયપ્રસ તરફ વધવું સ્પષ્ટ સંદેશ આપે છે કે ભારત કોઇ પણ મંચ પર હવે પ્રતિસાદ આપવા પાછળ નથી પડતું.
