US: શું અમેરિકા G-20 થી પણ અલગ થવા જઇ રહ્યો છે? ટ્રમ્પ પ્રશાસનની નિર્ણયોથી વૈશ્વિક રાજકારણમાં હલચલ
US: અમેરિકી સરકારના તાજા નિર્ણયથી આંતરરાષ્ટ્રીય કૂટનીતિ અને વૈશ્વિક અર્થવ્યવસ્થા પર મોટા અસરો પડી શકે છે. જો અમેરિકાએ G-20 થી દૂર થવાનો અથવા તેની ભૂમિકા મર્યાદિત કરવાનો નિર્ણય લીધો, તો ચીન અને અન્ય ઉદયમાન અર્થવ્યવસ્થાઓને આંતરરાષ્ટ્રીય નિર્ણયોમાં વધુ પ્રભાવશાળી ભૂમિકા મળી શકે છે.
આંતરરાષ્ટ્રીય સંગઠનોમાંથી અમેરિકાનું પાછું ખેંચવું
ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના નેતૃત્વમાં અમેરિકાે અનેક મહત્વપૂર્ણ આંતરરાષ્ટ્રીય સંસ્થાઓમાંથી બહાર નીકળી ગયું છે અથવા તેની ભૂમિકા મર્યાદિત કરી છે, જેના પરિણામે વૈશ્વિક રાજકારણમાં ભારે ઉથલપથલ થઈ છે.
- વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થા (WHO): કોવિડ-19 મહામારી દરમિયાન, ટ્રમ્પ પ્રશાસને WHO ને અસક્રિય ગણાવી, જાન્યુઆરી 2025 માં આ સંસ્થાથી અલગ થવાનો નિર્ણય લીધો હતો.
- પેરિસ આબોહવા કરાર: આ વૈશ્વિક ઉદ્યોગોને કારણે વાતાવરણ પરિવર્તન પર લડવા માટેનો પ્રયાસ, અમેરિકાએ પહેલા જ આ સંજૂતિ છોડવાનો એલાન કરી દીધો હતો અને હવે ટ્રમ્પ પ્રશાસને ફરીથી આમાંથી બહાર જવાનો નિર્ણય કર્યો છે.
- સંયુક્ત રાષ્ટ્ર માનવ અધિકાર પરિષદ (UNHRC): અમેરિકાએ આ મંચ પર પક્ષપાતનો આરોપ લગાવી, આ સંસ્થાની સભ્યતા છોડવાનો નિર્ણય કર્યો.
- યુનેસ્કો (UNESCO): ઓક્ટોબર 2017 માં, ટ્રમ્પ પ્રશાસને અમેરિકા ના સભ્યપદને સમાપ્ત કરી દીધું હતું, અને તે કહેવું હતું કે આ સંસ્થા ઇઝરાઇલ વિરોધી છે.
- ટ્રાન્સ-પેસિફિક પાર્ટનરશિપ (TPP): અમેરિકા આ વૈશ્વિક વેપાર સંજૂતિમાંથી પહેલાથી જ બહાર આવી ચૂક્યું છે.
- અમેરિકા આંતરરાષ્ટ્રીય વિકાસ એજન્સી (USAID): તાજેતરમાં ટ્રમ્પ પ્રશાસને USAID બંધ કરવાની જાહેરાત કરી છે.
શું G-20 થી પણ અલગ થશે અમેરિકા?
હવે જ્યારે અમેરિકા એ G-20 વિદેશ મંત્રીઓની બેઠકમાં ભાગ ન લેવાનું નિર્ણય લીધો છે, તો પ્રશ્ન ઉઠી રહ્યો છે કે શું ટ્રમ્પ પ્રશાસન આ મહત્વપૂર્ણ મંચથી પણ દૂર થઈ શકે છે. G-20 વૈશ્વિક અર્થવ્યવસ્થા માટે સૌથી અસરકારક ગઠબંધણોમાંથી એક છે, પરંતુ ટ્રમ્પ પ્રશાસન હંમેશા બહુપક્ષીય સંસ્થાઓની ભૂમિકા પર પ્રશ્ન ઉઠાવતો રહ્યો છે.
વૈશ્વિક રાજકારણ પર નિર્ણયોની અસર
અમેરિકાના આ નિર્ણયો વૈશ્વિક રાજકારણ પર ગંભીર અસર પાડી શકે છે. જો અમેરિકા બહુપક્ષીય મંચોથી અલગ થાય છે, તો વૈશ્વિક સમસ્યાઓનું ઉકેલ કરવું વધુ કઠણ બની શકે છે. તેમ છતાં, ચીન અને રશિયા માટે ફાયદો થઈ શકે છે, કેમકે અમેરિકા ની ગેરહાજરીમાં તે પોતાની પકડી મજબૂત કરી શકે છે. પરિણામે, વૈશ્વિક વેપાર અને અર્થવ્યવસ્થા પર પણ અસર પડી શકે છે, કેમકે G-20 માં અમેરિકા એક મહત્ત્વપૂર્ણ આર્થિક શક્તિ છે.
I will NOT attend the G20 summit in Johannesburg.
South Africa is doing very bad things. Expropriating private property. Using G20 to promote “solidarity, equality, & sustainability.” In other words: DEI and climate change.
My job is to advance America’s national interests, not…
— Secretary Marco Rubio (@SecRubio) February 5, 2025
ટ્રમ્પ પ્રશાસનનો બહુપક્ષીય મંચો સામેનો વિરોધ
પ્રેસિડન્ટ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના નિર્ણયોથી સ્પષ્ટ થઈ રહ્યું છે કે તેમનો પ્રશાસન બહુપક્ષીય સંસ્થાઓ અને આંતરરાષ્ટ્રીય સંજોટોને અમેરિકી સંપ્રભુત્વ માટે ખતરા તરીકે જુએ છે. તેમના સમર્થકો કહે છે કે, અમેરિકા પોતાના રાષ્ટ્રીય હિતોને અનુરૂપ વૈશ્વિક સંસ્થાઓમાં ભાગ લેવું જોઈએ, જ્યારે આલોચકોનું માનવું છે કે આથી અમેરિકા ની વૈશ્વિક છબી દુબળી પડી શકે છે.
