World Press Freedom Day: વર્લ્ડ પ્રેસ ફ્રીડમ ઈન્ડેકસ-2025માં ભારતનું સ્થાન છેક 151મા ક્રમે,20 હજાર ડેઈલી, 39 કરોડ કોપીનું સર્ક્યુલેશન
World Press Freedom Day સમગ્ર વિશ્વમા દર વર્ષે ત્રીજી મેના વિશ્વ પ્રેસ ફ્રીડમ એટલે કે મીડિયા સ્વતંત્રતાનો દિવસ ઉજવવામાં આવે છે. શનિવારે આ દિવસની ઉજવણી પૂર્વે વિશ્વના દેશોમાં પ્રેસ ફ્રીડમ એટલે કે પ્રેસની આઝાદી કેટલી છે તેનો એક રિપોર્ટ જાહેર કરાયો છે.
વેન્ડ પ્રેસ ફ્રીડમ ઈન્ડેક્સ 2025 માં ભારત 180 દેશોમાં 151મા ક્રમે છે. રિપોર્ટર્સ વિધાઉટ બોર્ડર દ્વારા જાહેર કરાયો છે. ગયા વર્ષે ભારત આ યાદીમાં 159માં ક્રમે હતું.
પેરિસ સ્થિત આંતરરાષ્ટ્રીય સંસ્થા રિપોર્ટર્સ વિધાઉટ બોર્ડર્સના વર્ષ 2025ના પ્રેસ ફ્રીડમ ઇન્ડેક્સની યાદીમાં ઇરીટ્રિયા સૌથી નીચલા સ્તરે જ્યારે નોર્વે સૌથી સારી સ્થિતિમાં પ્રથમ ક્રમે છે.
ભુતાન, પાકિસ્તાન, તુર્કી, પેલેસ્ટાઈન, ચીન, રશિયા, અફઘાનિસ્તાન, સીરિયા અને ઉત્તર કોરિયાને ભારતથી નીચે રાખવામાં આવ્યા છે. જો કે, વર્ષ 2021માં આ યાદીમાં ભારત 142મા ક્રમે હતું, બાદમાં આંક વધતો ગયો અને 2023 માં 161મા ક્રમે પહોંચી ગયું હતું. જોકે બાદમાં થોડો સુધારો થતા ગયા વર્ષે 159 અને હવે 151 પર આવતા મામૂલી સુધારો થયો છે. ભારતની સ્થિતિમાં ગયા વર્ષ કરતા અન્ય દેશોની સરખામણીએ ઘણું જ પાછળ છે.
રિપોર્ટમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે વર્લ્ડ પ્રેસ ફ્રીડમ ઇન્ડેક્સના અત્યાર સુધીના ઇતિહાસમાં આર્થિક ઇન્ડીકેટર સૌથી નીચલા સ્તર પર છે. વિશ્વભરનું મીડિયા ફન્ડિંગના કાપ સામે ઝઝૂમી રહૃાું છે. માહિતીના અન્ય માધ્યમો જેવા કે ગૂગલ, એપલ, ફેસબુક, એમેઝોન અને માઈક્રોસોફ્ટ સહિતના સોશિયલ મીડિયા સાથે સંકળાયેલી ટેક કંપનીઓનો દબદબો વધ્યો છે. જેને કારણે અગાઉ જે જાહેરાતો મીડિયાને મળતી હતી તેનો મોટો હિસ્સો ટેક પ્લેટફોર્મને મળવા લાગ્યો છે.
રિપોર્ટમાં દાવો કરાયો છે કે અનેક દેશોમાં મીડિયા પર રાજકીય નેતાઓનું કન્ટ્રોલ છે. આ રિપોર્ટમાં જણાવાયું છે કે અમેરિકામાં ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે સત્તા સંભાળી તે બાદથી અમેરિકામાં પ્રેસની સ્થિતિ ગગડી છે. અમેરિકા આ યાદીમાં ૫૭મા ક્રમે છે. જ્યારે ગયા વર્ષે તેનું રેન્કિંગ ૫૫ હતું.
રિપોર્ટમાં જણાવાયું છે કે ઇઝરાયલના ગાઝામાં હુમલાને પગલે વર્ષ 2023થી યુદ્ધ શરૂ થયું ત્યારથી અત્યાર સુધીમાં 200થી વધુ પત્રકારોના મોત નિપજ્યા છે. આ રિપોર્ટમાં ભારતના આંકડા અપાયા છે જે મુજબ ભારતમાં 20 ભાષાઓમાં 1,40,000 પબ્લિકેશન પ્રકાશિત થાય છે. જેમાં 20,000થી વધુ દૈનિક સમાચારપત્રોનો સમાવેશ થાય છે. જેનું સંયુક્ત સકર્યુલેશન 390 મિલિયન એટલે કે આશરે 39 કરોડ કોપીનું છે.
