રાજસ્થાનથી લઇને ઉત્તર અરબી સમુદ્ર સુધી ફેલાયેલું બહુમુખી ઓપરેશન
નવેમ્બર 2025ની શરૂઆતમાં ભારતીય નૌકાદળે પોરબંદરના માધવપુર બીચ પર ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ ત્રિ-સેવા કવાયત “ત્રિશૂળ” (TSE-2025) નું આયોજન કર્યું હતું. આ અભ્યાસમાં ભારતીય ભૂમિસેના અને ભારતીય વાયુસેનાનું પણ સમાન પ્રમાણમાં યોગદાન રહ્યું હતું. વિશાળ આયોજન, લાંબા ગાળાની તૈયારીઓ અને ત્રણેય સેનાઓના એકીકૃત અભિગમને કારણે આ કવાયત સુરક્ષા ક્ષેત્રે એક નવા માપદંડ તરીકે નોંધાઈ છે. કવાયતનો હેતુ દેશની સંરક્ષણ ક્ષમતાને વધુ સશક્ત બનાવવાનો હતો.
એમ્ફિબિયસ ઓપરેશન્સનું આકર્ષક પ્રદર્શન
કવાયતના અંતિમ દિવસે દરિયાકાંઠે એમ્ફિબિયસ ઓપરેશન્સનું ભવ્ય પ્રદર્શન આયોજિત કરવામાં આવ્યું હતું. આ રજૂઆતમાં નૌકાદળના જવાનો, ભૂમિસેનાના દળો અને વાયુસેનાના વિવિધ હવાઈ તત્વો એકસાથે કાર્યરત જોવા મળ્યા હતા. સંયુક્ત આયોજનના આધારે કરવામાં આવેલા આ કરતબોએ ત્રણેય સેવાઓ વચ્ચેની વ્યૂહાત્મક સામર્થ્ય અને તેમની સહકારશીલતા સ્પષ્ટ કરી હતી. પ્રદર્શન બાદ ઉચ્ચ અધિકારીઓએ મીડિયાને સંબોધીને અભ્યાસની સફળતા અને તેના હેતુઓ વિશે ચર્ચા કરી હતી.
પશ્ચિમ નૌકાદળ કમાન્ડની આગેવાની હેઠળ યોજાયેલ આયોજન
આ સમગ્ર ત્રિશૂળ કવાયતનું નેતૃત્વ ભારતીય નૌકાદળના પશ્ચિમ નૌકાદળ કમાન્ડે સંભાળ્યું હતું. સાથે સાથે ભારતીય ભૂમિસેનાના દક્ષિણ કમાન્ડ અને ભારતીય વાયુસેનાના દક્ષિણ પશ્ચિમી હવાઈ કમાન્ડે મુખ્ય ભાગીદાર તરીકે મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી હતી. આ ત્રણેય મુખ્ય કમાન્ડ વચ્ચેનો તાલમેલ અને સંકલન કવાયતને વધુ અસરકારક બનાવવા માટે અનિવાર્ય સાબિત થયો હતો. દેશના વ્યૂહાત્મક વિસ્તારોમાં સેનાઓને તૈનાત કરવાની ક્ષમતાનું આ સફળ મૂલ્યાંકન હતું.
મહિનાઓની તૈયારીઓ બાદ યોજાયેલ સમાપન વિધિ
કવાયતના અમલીકરણ અગાઉ કેટલાય મહિનાઓ સુધી વ્યૂહરચના, સંકલન અને તૈનાતીની તૈયારીઓ કરવામાં આવી હતી. રાજસ્થાન અને ગુજરાતના રણ અને ક્રીક વિસ્તારમાં હાથ ધરાયેલા ભૂમિ ઓપરેશન્સથી લઈને સમુદ્ર વિસ્તારમાં યોજાયેલા વ્યાપક નૌકાદળ અભ્યાસ સુધી, દરેક તબક્કામાં ચોકસાઈ અને અનુશાસનની ઝાંખી જોવા મળી હતી. 13 નવેમ્બર 2025ના રોજ યોજાયેલા સમાપન કાર્યક્રમ સાથે ત્રિશૂળ કવાયતનો સત્તાવાર અંત કરવામાં આવ્યો હતો.
મલ્ટી-ડોમેન ઓપરેશનલ ક્ષમતા વધારવાનો મુખ્ય હેતુ
આ સમગ્ર કવાયતનો મૂળ હેતુ ત્રણેય સેનાઓ વચ્ચે મલ્ટી-ડોમેન સંકલન વધારવાનો હતો. ભૂમિ, આકાશ અને સમુદ્ર—ત્રણે ક્ષેત્રોમાં એકસાથે કાર્યરત રહેવાની ક્ષમતાને વધુ મજબૂત બનાવવા માટે આ અભ્યાસ અત્યંત અસરકારક સાબિત થયો હતો. સંયુક્ત પ્રભાવ-આધારિત ઓપરેશન્સને શક્ય બનાવવા માટે જરૂરી પ્રક્રિયાઓનું મૂલ્યાંકન અને માન્યકરણ આ કવાયતની વિશેષતા બની રહી.
ઉચ્ચ અધિકારીઓ દ્વારા પત્રકાર પરિષદ
એમ્ફિબિયસ પ્રદર્શન બાદ GOC-in-C, SC, AOC-in-C, SWAC અને FOC-in-C, WNC સહિતના અનેક ઉચ્ચ અધિકારીઓએ ભાષણ આપ્યું હતું. દક્ષિણ પશ્ચિમ હવાઈ કમાન્ડના એર માર્શલ નગેશ કપૂરે મીડિયાને સંબોધિત કરીને કવાયત દરમિયાન હાથ ધરાયેલા ઓપરેશન્સ, તેમની અસર અને ભાવિ ઉપયોગિતાની વિગત આપી હતી. અધિકારીઓએ ત્રણેય સેનાઓની તત્પરતા, તાલમેલ અને અભ્યાસ દ્વારા પ્રાપ્ત થયેલી સફળતાઓને રજૂ કરી હતી.
