Fish Farming : માછલી ઉછેરથી ખેતમજૂરો માટે નવી આશા: 5-6 મહિનામાં કમાવો લાખો
Fish Farming : વિશ્વમાં ખેડૂતો માટે રોજગારીના અનેક સ્ત્રોતો છે, પરંતુ માછલી ઉછેર એક એવા વ્યવસાય તરીકે ઊભરી રહ્યો છે, જે ખેડૂતોને ઓછા સમયમાં વધુ નફો કમાવા માટે એક અનોખી તક આપે છે. આ વ્યવસાય માત્ર દરિયાઈ વિસ્તારોમાં મર્યાદિત નથી રહ્યો, પરંતુ હવે તેની સફળતા નગર અને ગ્રામિણ વિસ્તારોમાં પણ જોવા મળી રહી છે. પશ્ચિમી ઉત્તર પ્રદેશના બારાબંકી જિલ્લાના હર્ષિત કુમારે આ ઉદ્યોગમાં 3 વર્ષમાં નોંધપાત્ર સફળતા મેળવી છે અને દર વર્ષે ₹3 લાખ રૂપિયા કમાઈ રહ્યો છે.
હર્ષિત કુમારનું સફળતાના રહસ્ય
બારાબંકી જિલ્લામાં રસુલપુર ગામના નિવાસી હર્ષિત કુમાર માટે માછલી ઉછેર એ માત્ર રોજગારીનો સ્રોત નથી, પરંતુ તેનો જીવનમાર્ગ પરિપૂર્ણ કરે છે. તેઓ પેંગાસિયસ માછલી ઉછેર કરે છે, જેની બજારમાં ખૂબ જ માંગ છે. એક તળાવની કિંમત ₹2.5 લાખ છે, જેમાં અનાજ, મીઠું અને માછલીઓ માટે જરૂરી સામગ્રીનો ખર્ચ શામેલ છે. આ ઉપરાંત, પેંગાસિયસ માછલી માત્ર 5 થી 6 મહિના માં તૈયાર થઈ જાય છે, જેનાથી ખેડૂતોને તાત્કાલિક નફો થાય છે.
માછલી ઉછેરના ફાયદા
હર્ષિતે જણાવ્યું કે, તેમના તળાવમાંથી દર વર્ષે લગભગ ₹3 લાખનો નફો મળે છે. આ પ્રકારના વ્યવસાયમાં નફો વધુ અને ખર્ચ ઓછો રહે છે. પેંગાસિયસ માછલીઓ ઓછા સમયમાં તૈયાર થાય છે અને બજારમાં પ્રતિ કિલો 110 થી 120 રૂપિયા સુધી વેચાતી છે, જેના પરિણામે ખેડૂતોને લાક્ષણિક નફો પ્રાપ્ત થાય છે.
આ વ્યવસાયનું મુખ્ય કારણ એ છે કે, ઓછા વ્યય અને ઓછા જમીન સાથે પણ માછલી ઉછેર એ નોંધપાત્ર નફો લાવે છે. ખેતીના અન્ય વિકલ્પોની તુલનામાં, માછલી ઉછેર વધુ નફાકારક બની રહ્યો છે.
સરકાર દ્વારા પ્રોત્સાહન
માછલી ઉછેરને વધારવા માટે રાજ્ય અને કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા વિવિધ યોજનાઓ અમલમાં મુકવામાં આવી છે. આ યોજનાઓ હેઠળ, ખેડૂતોને સબસિડી અને તાલીમ આપવામાં આવે છે. તેઓને આ ઉદ્યોગમાં સફળ થવા માટે જરૂરી માર્ગદર્શન આપવામાં આવે છે, જેથી મચ્છલી ઉછેર વધુ વ્યાવસાયિક અને નફાકારક બની શકે.
ફાયદાકારક વ્યવસાય
માછલી ઉછેરનો સૌથી મોટો ફાયદો એ છે કે, તે બંને પાક જેવો પરિણામ આપે છે, અને ખેતી સાથે તેને સરળતાથી સંકલિત કરી શકાય છે. માછલીઓના ખોરાક અને સારવાર માટેના ખર્ચ પર જો ધ્યાન આપવામાં આવે તો, નફો સરળતાથી મળી શકે છે. આ ઉદ્યોગ હવે દરિયાકાંઠાના વિસ્તારોમાં જ મર્યાદિત ન રહીને, હવે મધ્યમ અને શહેરી વિસ્તારોમાં પણ સફળતા મેળવી રહ્યો છે.
હર્ષિત કુમારની સફળતા
હર્ષિત કુમારની સખત મહેનત અને યોગ્ય માર્ગદર્શન આ ઉદ્યોગમાં સફળતા માટેનાં મુખ્ય કારણો બન્યાં છે. તેઓ માછલી ઉછેરના આ ઉદ્યોગને એક વ્યાવસાયિક ધંધાના રૂપમાં આગળ વધારી રહ્યા છે. હર્ષિતનું કહેવું છે કે, આ ઉદ્યોગમાં હજુ ઘણું કમાવવાનો અવકાશ છે, અને વધુ લોકો આ તરફ વળે તો વધુ શ્રેષ્ઠ પરિણામ મળી શકે છે.
કેટલાં ખેડૂતો માટે માર્ગદર્શિકા
હર્ષિત કુમાર જેવા યુવાનો એ સાબિત કરી દીધું છે કે, આ ઉદ્યોગમાં યોગ્ય જ્ઞાન અને મહેનત દ્વારા ઓછા ખર્ચે પણ મોટો નફો મેળવી શકાય છે.
માછલી ઉછેર એક સસ્તો, સરળ અને લોકપ્રિય વ્યવસાય બની રહ્યો છે, જે ખેડૂતો માટે અનોખી તક પ્રદાન કરે છે. સરકાર પણ આ ઉદ્યોગને પ્રોત્સાહન આપી રહી છે, અને જો ખેડૂતો આ તકનો ઉપયોગ કરે તો, આ વ્યવસાય તેમની આર્થિક સ્થિતિ મજબૂત બનાવી શકે છે.