પીએમ મોદી અને પીએમ સ્ટાર્મરની મુંબઈમાં મુલાકાત: ઐતિહાસિક FTAથી દ્વિપક્ષીય વેપારમાં £25.5 બિલિયનની વૃદ્ધિનું લક્ષ્ય, વિઝન 2035 રોડમેપ પર ભાર
યુનાઇટેડ કિંગડમ (UK)ના વડાપ્રધાન, માનનીય સર કીર સ્ટાર્મર, 8-9 ઑક્ટોબર 2025ના રોજ ભારતની તેમની પ્રથમ સત્તાવાર મુલાકાત હેઠળ મુંબઈ પહોંચ્યા છે. આ મુલાકાતનો મુખ્ય ઉદ્દેશ ભારત-યુકે વ્યાપક વ્યૂહાત્મક ભાગીદારી (Comprehensive Strategic Partnership)ને મજબૂત બનાવવાનો છે. સ્ટાર્મર, જે ગુરુવારે (9 ઑક્ટોબર) વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી સાથે મુલાકાત કરશે, તેઓ વેપાર, ટેક્નોલોજી, સંરક્ષણ અને આબોહવા પહેલ સહિત અનેક પ્રાદેશિક અને વૈશ્વિક મહત્વના મુદ્દાઓ પર ચર્ચા કરશે.
આ મુલાકાત ભારત-યુકે ‘વિઝન 2035’ રોડમેપમાં થયેલી પ્રગતિનું મૂલ્યાંકન કરવા માટે એક મૂલ્યવાન તક પૂરી પાડે છે, જે બંને દેશો વચ્ચે વેપાર અને રોકાણ, ટેક્નોલોજી અને નવીનતા, સંરક્ષણ અને સુરક્ષા, આબોહવા અને ઊર્જા, અને શિક્ષણ જેવા મુખ્ય સ્તંભોમાં કાર્યક્રમો અને પહેલો માટે એક કેન્દ્રિત 10-વર્ષીય રોડમેપ છે.
વ્યાપક આર્થિક અને વેપાર સમજૂતી (CETA)ની અસર
વડાપ્રધાન સ્ટાર્મર અને વડાપ્રધાન મોદી બંને ભારત-યુકે વ્યાપક આર્થિક અને વેપાર સમજૂતી (CETA) દ્વારા પ્રસ્તુત તકો પર વેપાર અને ઉદ્યોગ જગતના નિષ્ણાતો સાથે વાતચીત કરશે. યુકે સરકારનું અનુમાન છે કે આ FTA દ્વિપક્ષીય વેપારને લગભગ £25.5 બિલિયન સુધી વધારી શકે છે, જેનાથી યુકેના સકલ ઘરેલુ ઉત્પાદન (GDP)માં 0.13% ની કાયમી વૃદ્ધિ થઈ શકે છે, જે લાંબા ગાળે £4.8 બિલિયન જેટલી છે.
ભારતના GDP માં પણ લાંબા ગાળે 0.06% ની વૃદ્ધિનો અંદાજ છે, જે £5.1 બિલિયન જેટલી છે. FTA થી યુકેના શ્રમિકોના વાસ્તવિક વેતનમાં પણ 0.19% ની વૃદ્ધિ થવાનો અંદાજ છે, જે વાર્ષિક £2.2 બિલિયન જેટલું છે.
મુખ્ય નિકાસ ક્ષેત્રોને પ્રોત્સાહન
આ સમજૂતી યુકેના નિકાસકારો માટે મોટી તકો પૂરી પાડવા માટે ડિઝાઇન કરવામાં આવી છે. નિકાસમાં સૌથી મોટી વૃદ્ધિ (સાપેક્ષ રીતે) મશીનરી અને ઉપકરણોનું નિર્માણ (જેમાં પંપ અને એન્જિન શામેલ છે) અને રાસાયણિક, રબર અને પ્લાસ્ટિક ઉત્પાદનો (જેમાં સૌંદર્ય પ્રસાધનો અને દવાઓ શામેલ છે) જેવા ક્ષેત્રોમાં થવાની અપેક્ષા છે.
FTA માં ટેરિફ કપાતને કારણે યુકેના કેટલાક મુખ્ય નિકાસ ક્ષેત્રોમાં મોટી વૃદ્ધિ જોવા મળશે:
વ્હિસ્કી અને જિન: ભારતીય ટેરિફ 150% થી ઘટીને 75% થશે, અને 10 વર્ષ પછી 40% સુધી ઓછા થઈ જશે. આનાથી યુકે વ્હિસ્કીના વેચાણમાં વાર્ષિક અંદાજિત £1 બિલિયન ની વૃદ્ધિ થઈ શકે છે, જેનાથી 1,000 થી વધુ નવી યુકેમાં રોજગારની તકો ઊભી થવાની સંભાવના છે.
મોટર વાહનો: યુકેના કાર નિર્માતાઓને એક ક્વોટા હેઠળ ટેરિફને 110% થી ઘટાડીને 10% કરવાનો લાભ મળશે.
સમજૂતી હેઠળ, ભારત યુકેમાંથી માલની આયાત પર 90% ટેરિફ લાઇન પર ડ્યુટી દૂર કરશે અથવા ઘટાડશે.
વીઝા અને સાંસ્કૃતિક સહયોગ પર વલણ
વડાપ્રધાન સ્ટાર્મરે ભારત સાથે વેપાર સમજૂતી થયા છતાં વીઝા પ્રતિબંધોમાં કોઈ વધુ ફેરફાર નહીં કરવા પર ભાર મૂક્યો છે. તેમણે કહ્યું કે આ સમજૂતીની કોઈ વીઝા અસર નથી અને ધ્યાન “વ્યવસાય-થી-વ્યવસાય જોડાણ અને યુકેમાં રોકાણ તથા રોજગાર અને સમૃદ્ધિ” લાવવા પર છે.
પોતાની મુલાકાત દરમિયાન, વડાપ્રધાન સ્ટાર્મરે મુંબઈમાં યશ રાજ ફિલ્મ્સ (YRF) સ્ટુડિયોની મુલાકાત લીધી. અધિકારીઓએ તેને સાંસ્કૃતિક સહયોગને વેપાર સાથે જોડવાની એક વ્યૂહરચના તરીકે વર્ણવી છે, જે રચનાત્મક ઉદ્યોગોને વૈશ્વિક પ્રભાવ અને આર્થિક જોડાણના શક્તિશાળી સાધન તરીકે જુએ છે.
સંરક્ષણ, ટેક્નોલોજી અને ક્લાઇમેટ ભાગીદારી
FTA દ્વિપક્ષીય સંબંધોને મજબૂત કરવાની માત્ર શરૂઆત છે. આ મુલાકાત ટેક્નોલોજી સિક્યુરિટી ઇનિશિયેટિવ પર આધારિત સહયોગને વધુ ગાઢ બનાવશે, જેમાં ભવિષ્યના દૂરસંચાર, AI (આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ), અને મહત્વપૂર્ણ ખનીજો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવશે. બંને પક્ષો સંરક્ષણ ઉદ્યોગ સહયોગને પ્રોત્સાહન આપવા માટે એક 10-વર્ષીય સંરક્ષણ ઔદ્યોગિક રોડમેપ અપનાવવા પર પણ સહમત થયા છે.
આબોહવા અને સ્વચ્છ ઊર્જા પરની ભાગીદારીનો ઉદ્દેશ ભારત અને યુકેના સંબંધિત નેટ ઝીરો લક્ષ્યોને પ્રાપ્ત કરવામાં મદદ કરવાનો છે. બંને દેશો ઊર્જા સંગ્રહ, ગ્રિડ પરિવર્તન, અને નાગરિક પરમાણુ સહયોગ પર સહયોગને વધુ ગાઢ બનાવશે અને નેટ ઝીરો ઇનોવેશન પાર્ટનરશિપ દ્વારા ઉદ્યોગસાહસિકોને સમર્થન આપશે.
વડાપ્રધાન મોદી અને વડાપ્રધાન સ્ટાર્મર મુંબઈમાં ગ્લોબલ ફિનટેક ફેસ્ટ 2025 ની 6ઠ્ઠી આવૃત્તિમાં પણ ભાગ લેશે અને મુખ્ય વક્તવ્ય આપશે.
