એક વીઘામાં 15 હજારના ખર્ચે 1.5 લાખ સુધી નફો
શિમલા મરચા અથવા કેપ્સિકમની માંગ વર્ષભર સ્થિર રહે છે, પણ ખાસ કરીને શિયાળાની સીઝન આવતાં તેની ખરીદીમાં વિશાળ વધારો જોવા મળે છે. રેસ્ટોરન્ટ, હોટેલ અને ફાસ્ટફૂડ સેન્ટરોમાં તેનો ઉપયોગ સતત વધી રહ્યો છે, જેના કારણે આ પાક ખેડૂતો માટે વધારે નફાકારક સાબિત થઈ રહ્યો છે. શિયાળામાં તાજા કેપ્સિકમની વધુ કિંમત મળતી હોવાથી નાના ખર્ચે મોટો નફો મેળવવો શક્ય બને છે.
ખેતી કેવી રીતે બને છે ફાયદાકારક
કેપ્સિકમની ખેતી ખુલ્લા ખેતરમાં પણ થઈ શકે છે, પરંતુ જો ગ્રીનહાઉસમાં વાવવામાં આવે તો ઉપજ અને નફો બંને વધે છે. એક વીઘા વિસ્તારમાં આ પાક માટે સરેરાશ 15થી 20 હજાર રૂપિયાનો ખર્ચ આવે છે. યોગ્ય સંભાળ, સિંચાઈ અને પોષક વ્યવસ્થાપન કરવામાં આવે તો એક પાકથી જ ખેડૂતને 1 લાખથી 1.5 લાખ રૂપિયા સુધીનો નફો મળી શકે છે. માર્કેટમાં સતત રહેતી માંગ આ ખેતીને વધુ વિશ્વસનીય બનાવે છે.
ખેતીની શરૂઆત: નર્સરીથી રોપાવણી સુધી
ખેડૂતને કેપ્સિકમ ઉગાડવા માટે પ્રથમ નર્સરીમાં રોપાઓ તૈયાર કરવાથી પ્રક્રિયા શરૂ કરવી જોઈએ. ત્યારબાદ ખેતરને બે-ત્રણ વખત ખેડી જમીન નરમ બનાવવી. લેવલરથી જમીન સમાન બનાવ્યા બાદ મલ્ચિંગ પદ્ધતિ અપનાવી બેડ તૈયાર કરવા. પછી યોગ્ય અંતર રાખીને રોપણી કરવાથી પાકને પૂરતી જગ્યા અને વૃદ્ધિ માટે અનુકૂળતા મળે છે.
સિંચાઈ અને પોષણનું મહત્વ
રોપણી થયા બાદ નિયમિત સિંચાઈ જરૂરી બને છે. ડ્રિપ સિંચાઈનો ઉપયોગ કરવાથી પાણી સીધું મૂળ સુધી પહોંચે છે અને છોડ ઝડપથી વિકસે છે. સમયાંતરે જૈવિક ખાતર અને જરૂરી રાસાયણિક ખાતર આપવાથી ઉત્પાદનમાં વધારો થાય છે. રોગ-કિટકોને નિયંત્રણમાં રાખવા માટે હળવો છંટકાવ કરાતો રહે તો પાકને નુકસાનથી બચાવી શકાય છે. સામાન્ય રીતે 55થી 60 દિવસમાં પાક તોડવા તૈયાર થઈ જાય છે.
ખેડૂતો કેમ પસંદ કરે છે આ ખેતી?
કેપ્સિકમનું ઉત્પાદન ઓછા ખર્ચે થાય છે અને તેના મૂલ્યમાં વર્ષભર સ્થિરતા રહે છે. શિયાળામાં તો તેની માંગ બમણી થઈ જાય છે. તેની સંભાળ સરળ છે, અને સતત માંગ હોવાને કારણે માર્કેટમાં વેચાણ સરળતાથી થઈ જાય છે. હોટેલો અને ફાસ્ટફૂડ ઉદ્યોગોમાં કેપ્સિકમનો વ્યાપક ઉપયોગ થતો હોવાથી ખેડૂતોને સારા ભાવે વેચાણની તક મળે છે.
