AI નું ડરામણું સત્ય: AI મોડેલો કોરોના જેવી મહામારી પેદા કરી શકે છે
ઓપનએઆઈના સીઈઓ સેમ ઓલ્ટમેને તાજેતરમાં એક ગંભીર ચેતવણી આપી હતી – ચેટજીપીટી જેવા આધુનિક એઆઈ મોડેલો, જો ખોટા હાથમાં આવી જાય તો તેનો ઉપયોગ જૈવિક જોખમો બનાવવા માટે થઈ શકે છે. ઓલ્ટમેને કહ્યું હતું કે આ મોડેલો જીવવિજ્ઞાન અને આનુવંશિક જ્ઞાનને સમજવા અને ઉત્પન્ન કરવામાં વધુને વધુ સક્ષમ બની રહ્યા છે, જે રોગચાળા જેવી ઘાતક ઘટનાઓનું જોખમ વધારી શકે છે.
ઓલ્ટમેને એક ટીવી/પોડકાસ્ટ ઇન્ટરવ્યુમાં સ્પષ્ટતા કરી હતી કે આ માત્ર એક કાલ્પનિક ચિંતા નથી પરંતુ એક વાસ્તવિક જોખમ છે જેના વિશે વિચારવાની અને મેક્રો સ્તરે નીતિઓ ઘડવાની જરૂર છે. તેમણે યાદ કર્યું કે 2020 ના કોવિડ-19 રોગચાળાએ વિશ્વને કેવી રીતે હચમચાવી નાખ્યું હતું – આવા સંભવિત જોખમોને રોકવા માટે ઝડપી અને સંગઠિત પગલાં જરૂરી છે.
જોખમ ક્યાંથી ઉદ્ભવી શકે છે?
ઘણા નિષ્ણાતો માને છે કે એઆઈ જીવવિજ્ઞાન સંશોધનમાં ઘણા કાર્યોને સરળ અને ઝડપી બનાવી શકે છે – જેમ કે પ્રાયોગિક પ્રોટીન ડિઝાઇન, જનીન-સંપાદન પ્રક્રિયાઓ, અથવા જૈવિક એજન્ટના વર્તનના મોડેલ. આ ક્ષમતાઓ સારા માટે ઉપયોગી છે – નવી દવાઓ અને રસીઓની શોધને વેગ આપવા, નવી સારવાર વિકસાવવા – પરંતુ જો સમાન તકનીકોનો ઉપયોગ દૂષિત હેતુઓ માટે કરવામાં આવે છે, તો તેના ખતરનાક પરિણામો આવી શકે છે.
નિષ્ણાતોની ભૂતકાળની ચેતવણીઓ
ઓલ્ટમેનની ચેતવણી નવી નથી – ઘણા વૈજ્ઞાનિકો અને ટેકનોલોજી નેતાઓએ આ દિશામાં અગાઉ ચેતવણી આપી છે. ડીપમાઇન્ડ જેવા મોટા AI જૂથોએ પણ સ્વીકાર્યું છે કે AI બાયોમેડિકલ સંશોધનને વેગ આપશે – કેટલીક શોધો જે વર્ષો લેતી હતી તે હવે મહિનામાં થઈ શકે છે. જો આ ગતિ ખોટી દિશામાં જાય છે, તો નુકસાન પણ ખૂબ જ ઝડપથી અને વ્યાપકપણે ફેલાઈ શકે છે.
શું કરવામાં આવી રહ્યું છે અને શું કરવાની જરૂર છે?
ઓલ્ટમેને કહ્યું કે આ જોખમ પર વિચારણા કરવામાં આવી રહી છે અને નીતિ, તકનીકી અને સમુદાય સ્તરે પગલાં લેવાની જરૂર છે – જેમાં શામેલ છે:
- જોખમ મૂલ્યાંકન અને AI મોડેલોનું નિયમન.
- ઉચ્ચ જોખમવાળા બાયો-સંબંધિત આઉટપુટ પર ઝાંખી અને મર્યાદાઓ.
- સંશોધન સમુદાય, ઉદ્યોગ અને સરકારો વચ્ચે પારદર્શક સહયોગ.
- નૈતિક માર્ગદર્શિકા અને ઍક્સેસ નિયંત્રણો જેથી સંવેદનશીલ તકનીકો ખોટા હાથમાં ન જાય.
ઓલ્ટમેનની ચેતવણી સ્પષ્ટ છે: AI ની ગતિ અને શક્તિ મહાન ફાયદા લાવી શકે છે, પરંતુ સાવધાની વિના તે માનવ સુરક્ષા માટે ગંભીર પડકારો પણ ઉભા કરી શકે છે. તેથી, ટેકનોલોજીના ફાયદાઓની સાથે, તેના જોખમોના સંચાલનને તે જ ગતિએ મજબૂત બનાવવું મહત્વપૂર્ણ છે.
