US ટેરિફના તણાવ વચ્ચે UK PM કીર સ્ટારમર સારા સમાચાર લઈને મુંબઈ પહોંચ્યા, ભારતને બમણો વેપાર લાભ?
એક તરફ જ્યાં અમેરિકાએ ભારતીય ઉત્પાદનો પર ૫૦ ટકા જેટલો ઊંચો ટેરિફ લાદીને વેપાર તણાવ વધાર્યો છે, ત્યાં બીજી તરફ ભારત અને બ્રિટન વચ્ચેની મિત્રતા એક નવા મુકામ પર પહોંચતી દેખાય છે. બ્રિટિશ વડા પ્રધાન કીર સ્ટારમર ભારતની બે દિવસીય મુલાકાતે બુધવારે (૮ ઓક્ટોબર, ૨૦૨૫) સવારે મુંબઈ પહોંચ્યા છે અને તેઓ રાહતદાયક વેપાર કરારો સાથે આવ્યા છે.
પીએમ સ્ટારમરની આ મુલાકાતનો મુખ્ય ઉદ્દેશ બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધોને વધુ મજબૂત બનાવવાનો અને ખાસ કરીને મુક્ત વેપાર કરાર (Free Trade Agreement – FTA) દ્વારા આર્થિક સંબંધોને બમણા કરવાનો છે. આ મુલાકાત એવા સમયે થઈ રહી છે જ્યારે પીએમ મોદીએ પણ આ વર્ષે ઓગસ્ટમાં બ્રિટનની મુલાકાત લીધી હતી, જે બંને દેશો વચ્ચેના ગાઢ સહયોગનો સંકેત આપે છે.
ભારતને કેવી રીતે થશે ફાયદો?
ભારત અને બ્રિટન વચ્ચે FTA પર હસ્તાક્ષર થવાથી ભારતીય વ્યવસાયોને મોટો ફાયદો થવાની અપેક્ષા છે. જ્યાં અમેરિકા ઊંચા ટેરિફ લાદી રહ્યું છે, ત્યાં બ્રિટન સાથેનો મુક્ત વેપાર ભારતીય નિકાસકારો માટે એક મોટો અને અબાધિત બજાર ખોલશે.
- વેપાર બમણો કરવાનો લક્ષ્યાંક: FTA દ્વારા, બંને દેશોએ ૨૦૩૦ સુધીમાં તેમના દ્વિપક્ષીય વેપારને બમણો કરવાનો લક્ષ્યાંક નક્કી કર્યો છે.
- $૧૨૦ બિલિયનનો વેપાર: ભારત-યુકે વેપારને $૧૨૦ બિલિયન સુધી પહોંચાડવાનું લક્ષ્ય છે.
- મુખ્ય ક્ષેત્રો: ભારતના કાપડ, ચામડું અને કૃષિ ઉત્પાદનો ને બ્રિટનના બજારમાં નીચા અથવા શૂન્ય ટેરિફ પર પ્રવેશ મળશે, જેનાથી આ ઉદ્યોગોને મોટો વેગ મળશે.
FTA ભારતીય કંપનીઓ માટે બ્રિટનમાં રોકાણની સરળતા અને બજારની ઍક્સેસ વધારશે, જેનાથી યુકેના કઠોર નિયમનોમાંથી મુક્તિ મળી શકે છે.
સ્ટારમરના એજન્ડામાં ટેક્નોલોજી અને સુરક્ષા
પીએમ કીર સ્ટારમરના ભારત પ્રવાસના એજન્ડામાં માત્ર પરંપરાગત વેપાર જ નહીં, પરંતુ ભવિષ્યની ટેક્નોલોજી પર પણ સહયોગનો સમાવેશ થાય છે.
- ટેકનોલોજી સહયોગ: સ્ટારમરના એજન્ડામાં ફિનટેક (ડિજિટલ ચુકવણીઓ), કૃત્રિમ બુદ્ધિ (AI), ક્વોન્ટમ કમ્પ્યુટિંગ અને સાયબર સુરક્ષા જેવા મહત્ત્વપૂર્ણ ક્ષેત્રોનો સમાવેશ થશે. આ ક્ષેત્રોમાં બંને દેશો સાથે મળીને સંશોધન અને વિકાસ પર કામ કરશે.
- કાર્યક્રમ: મુંબઈના છત્રપતિ શિવાજી મહારાજ આંતરરાષ્ટ્રીય એરપોર્ટ પર ઉતર્યા બાદ, પીએમ સ્ટારમર ગુરુવારે (૯ ઓક્ટોબર) મુંબઈના રાજભવન ખાતે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી સાથે મુલાકાત કરશે. આ ઉપરાંત, તેઓ જિયો વર્લ્ડ સેન્ટર ખાતે આયોજિત સીઈઓ ફોરમ અને ગ્લોબલ ફિનટેક ફેસ્ટ ૨૦૨૫ કાર્યક્રમોમાં પણ હાજરી આપશે.
સીઈઓ ફોરમમાં બંને દેશોના ટોચના ઉદ્યોગપતિઓ વેપાર અને રોકાણની તકો પર ચર્ચા કરશે, જે FTA ના અમલીકરણને વધુ સરળ બનાવશે.
સ્ટારમરની મુલાકાત એવા સમયે ભારત માટે રાહતરૂપ છે, જ્યારે વૈશ્વિક સ્તરે વેપાર યુદ્ધનો માહોલ છે. બ્રિટન સાથેની આ ગાઢ મિત્રતા ભારતીય અર્થતંત્રને વૈશ્વિક પડકારો વચ્ચે સ્થિરતા અને વિકાસની નવી દિશા આપી શકે છે.
