ચીન અને પાકિસ્તાનને પડકાર: ભારતની નવી વ્યૂહરચના, ‘સુપર રાફેલ’ સાથે દુશ્મનો પર વિનાશ
ભારતીય વાયુસેનાએ દેશની સંરક્ષણ ક્ષમતાને વધુ મજબૂત કરવા માટે એક ઐતિહાસિક પગલું ભર્યું છે. વાયુસેનાએ ફ્રાન્સ પાસેથી ૧૧૪ નવા રાફેલ ફાઇટર જેટ ખરીદવા માટે સંરક્ષણ મંત્રાલયને સત્તાવાર દરખાસ્ત મોકલી છે. જો આ સોદો અંતિમ સ્વરૂપ પામે છે, તો તે વિશ્વના સૌથી મોટા સંરક્ષણ કરારોમાંનો એક હશે, જેની અંદાજિત કિંમત ૨ લાખ કરોડ રૂપિયાથી વધુ છે.
આ ખરીદી MRFA (મીડિયમ રોલ ફાઇટર એરક્રાફ્ટ) કાર્યક્રમ હેઠળ થશે. વાયુસેનાએ આ માટે પોતાનો પ્રસ્તાવ (Statement of Case) સંરક્ષણ મંત્રાલયને મોકલ્યો છે. હવે આ પ્રસ્તાવ પર સંરક્ષણ, નાણા અને અન્ય સંબંધિત મંત્રાલયો વિચારણા કરશે. આ પછી, મામલો સંરક્ષણ પ્રાપ્તિ બોર્ડ (DPB) અને ત્યારબાદ સંરક્ષણ સંપાદન પરિષદ (DAC) પાસે જશે, અને મંજૂરી મળતાં જ ઔપચારિક કરાર પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવશે.
નવું F4 વેરિઅન્ટ: “સુપર રાફેલ”
ફ્રેન્ચ કંપની દસોલ્ટ એવિએશને રાફેલનું એડવાન્સ્ડ વેરિઅન્ટ F4 રજૂ કર્યું છે, જેને “સુપર રાફેલ” તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. આ મોડેલમાં ઘણા સુધારા કરવામાં આવ્યા છે, જે તેને પાંચમી પેઢીના ફાઇટર જેટ્સની નજીક લાવે છે. આ જેટમાં વધુ સારી રડાર અને ઇલેક્ટ્રોનિક યુદ્ધ પ્રણાલીઓ છે, જે દુશ્મન સામે વધુ અસરકારક રીતે લડી શકે છે. તેમાં સેટેલાઇટ સંચાર અને નવી શસ્ત્ર પ્રણાલીઓ પણ ઉમેરવામાં આવી છે, જે તેની ક્ષમતાઓને બમણી કરે છે.
વર્તમાન રાફેલ અને ભવિષ્યની યોજના
હાલમાં, ભારતીય વાયુસેના પાસે રાફેલના બે સ્ક્વોડ્રન છે. ભારતે ૨૦૧૬માં ફ્રાન્સ પાસેથી ૩૬ રાફેલ F3R વેરિઅન્ટ ખરીદવા માટે લગભગ ૫૯,૦૦૦ કરોડનો સોદો કર્યો હતો. આ જેટ્સ ૨૦૨૦થી ભારતીય વાયુસેનામાં સામેલ થયા છે. ભારતીય જરૂરિયાતોને ધ્યાનમાં રાખીને, તેમાં ૧૩ ખાસ ફેરફારો પણ કરવામાં આવ્યા હતા. આ જેટ્સમાં ફીટ કરાયેલ SCALP ક્રુઝ મિસાઇલ ૨૫૦ કિલોમીટરથી વધુ અંતર સુધી પ્રહાર કરી શકે છે.
રાફેલ જેટ્સે પોતાની શક્તિ અને વિશ્વસનીયતા ચીન સાથેના લદ્દાખ વિવાદ અને પાકિસ્તાન પરના ઓપરેશન સિંદૂર દરમિયાન સાબિત કરી છે. આ અનુભવોના આધારે, ભારતીય વાયુસેના હવે F4 વેરિઅન્ટના ૬-૭ નવા સ્ક્વોડ્રન મેળવવાની યોજના ધરાવે છે. આ ખરીદી ભારતને તેના વિરોધીઓ સામે નિર્ણાયક હવાઈ શ્રેષ્ઠતા પ્રદાન કરશે.
