શું ટ્રમ્પને સતાવી રહ્યો છે પુતિન-જિનપિંગનો ડર? ૩૩ વર્ષ પછી અમેરિકા કરશે ન્યુક્લિયર ટેસ્ટ, શા માટે લેવાયો આ નિર્ણય?
અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે ૩૩ વર્ષ પછી પરમાણુ પરીક્ષણ (Nuclear Test) કરવાનો આદેશ આપ્યો છે. ચીન અને રશિયાના પરીક્ષણો વચ્ચે આ નિર્ણય વૈશ્વિક તણાવ વધારી શકે છે અને NPT (અણુ અપ્રસાર સંધિ) કરાર પર સવાલ ઊભા કરે છે.
અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે તેમના સંરક્ષણ મંત્રાલય પેન્ટાગોન (Pentagon) ને તુરંત પરમાણુ હથિયારોનું ટેસ્ટિંગ શરૂ કરવાનો આદેશ આપ્યો છે. ટ્રમ્પે સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ ‘ટ્રુથ સોશિયલ’ પર લખ્યું કે અમેરિકાને રશિયા અને ચીનની સમકક્ષ સ્તર પર પરમાણુ પરીક્ષણ કરવાની જરૂર છે.
રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પે કહ્યું, “અન્ય દેશોના ટેસ્ટિંગને જોતાં મેં ડિપાર્ટમેન્ટ ઑફ વૉર (Department of War) ને નિર્દેશ આપ્યો છે કે અમેરિકા તેના પરીક્ષણો જલદી શરૂ કરે.” નોંધનીય છે કે અમેરિકાએ છેલ્લે ૨૩ સપ્ટેમ્બર ૧૯૯૨ના રોજ નેવાડામાં પરમાણુ પરીક્ષણ કર્યું હતું, જેના પછી તત્કાલીન રાષ્ટ્રપતિ જ્યોર્જ એચ. ડબલ્યુ. બુશે ભૂગર્ભ પરમાણુ પરીક્ષણો પર રોક લગાવી દીધી હતી.
ટ્રમ્પના આ આદેશના સમય અંગે સવાલો ઊભા થયા
ટ્રમ્પના આ આદેશના સમય (Timing) અંગે મોટા સવાલો ઊભા થઈ રહ્યા છે, કારણ કે તેમણે બરાબર એક દિવસ પહેલા દક્ષિણ કોરિયામાં ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગ સાથે મુલાકાત કરી હતી. વળી, રશિયાએ પણ તાજેતરમાં તેના પરમાણુ હથિયારોનું ટેસ્ટિંગ કર્યું છે. આવી સ્થિતિમાં, ટ્રમ્પનો આ નિર્ણય વૈશ્વિક તણાવના માહોલમાં આવ્યો છે.
ટ્રમ્પે કર્યો મોટો દાવો
ટ્રમ્પે દાવો કર્યો કે અમેરિકા પાસે દુનિયામાં સૌથી વધુ પરમાણુ હથિયાર છે, પરંતુ ICAN (ઇન્ટરનેશનલ કેમ્પેઇન ટુ એબોલિશ ન્યુક્લિયર વેપન્સ) અનુસાર, રશિયા પાસે લગભગ ૫,૫૦૦ પરમાણુ વોરહેડ છે, જ્યારે અમેરિકા પાસે લગભગ ૫,૦૪૪ છે.
તાજેતરમાં જ રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિને પરમાણુ હુમલાની તૈયારીના અભ્યાસનો આદેશ આપ્યો હતો. રશિયન સેનાએ ઇન્ટરકોન્ટિનેન્ટલ બેલેસ્ટિક મિસાઇલ (ICBM) યાર્સ અને સિનેવા મિસાઇલનું પરીક્ષણ કર્યું, સાથે જ ટીયુ-૯૫ બોમ્બવર્ષક વિમાનથી લાંબા અંતરની ક્રૂઝ મિસાઇલ પણ છોડી. ટ્રમ્પે આ પરીક્ષણો પર પ્રતિક્રિયા આપતા કહ્યું હતું કે પુતિને યુદ્ધ સમાપ્ત કરવા પર ધ્યાન આપવું જોઈએ, ન કે મિસાઇલ ટેસ્ટ કરવા પર.
ટ્રમ્પના પરમાણુ પરીક્ષણના આદેશથી વૈશ્વિક સ્તરે હડકંપ મચી ગયો છે. નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે આ પગલું વૈશ્વિક નિ:શસ્ત્રીકરણના પ્રયાસોને નબળા પાડી શકે છે અને ન્યુક્લિયર નોન-પ્રોલિફ્રેશન ટ્રીટી (NPT) નો ભંગ પણ ગણી શકાય, જેના પર અમેરિકાએ ૧૯૯૨ માં હસ્તાક્ષર કર્યા હતા.
IAEA એ આપી ચેતવણી
IAEA (ઇન્ટરનેશનલ એટોમિક એનર્જી એજન્સી) એ ચેતવણી આપી છે કે જો અમેરિકા પરીક્ષણ ફરી શરૂ કરે છે, તો તે હથિયારોની નવી દોડને જન્મ આપી શકે છે. અમેરિકી સેનેટર એલિઝાબેથ વૉરેને કહ્યું, “ટ્રમ્પ પરમાણુ હથિયારોને રમકડું બનાવી રહ્યા છે.”
વિશ્લેષકોનું માનવું છે કે અમેરિકાનું આ પગલું રશિયા અને ચીનના વધતા પરમાણુ પ્રભાવના જવાબમાં છે, પરંતુ તેનાથી આંતરરાષ્ટ્રીય શાંતિ અને સ્થિરતાને મોટો ફટકો પડી શકે છે.
