શિયાળાની ઠંડીમાં પણ વધશે દૂધનું ઉત્પાદન, ફક્ત 13 ગ્રામ મીઠું પૂરતું છે
Salt benefits for dairy animals: આજના સમયમાં ખેડૂતો માટે માત્ર ખેતી જ નહીં, પરંતુ પશુપાલન પણ આવકનો એક મજબૂત આધાર બની ગયું છે. પરંતુ, જેમ જેમ શિયાળો નજીક આવે છે, તેમ તેમ પશુપાલકોને એક સામાન્ય પરંતુ ગંભીર સમસ્યા ઘેરી લે છે — દૂધના ઉત્પાદનમાં ઘટાડો. ઠંડીમાં ગાય અને ભેંસ ઓછું પાણી પીવે છે, તેમની ભૂખ ઓછી થઈ જાય છે અને આ સીધી અસર દૂધની માત્રા તથા ગુણવત્તા પર પડે છે. પરંતુ નિષ્ણાતોના જણાવ્યા પ્રમાણે, આ સમસ્યાનો એક સરળ અને ઘરેલું ઉપાય છે — દરરોજ ફક્ત 13 ગ્રામ મીઠું આપવાથી પ્રાણીઓ વધુ સ્વસ્થ બની શકે છે અને દૂધ ઉત્પાદન નોંધપાત્ર રીતે વધી શકે છે.
મીઠું કેમ એટલું જરૂરી છે?
પશુપાલન નિષ્ણાત ડૉ. હેમંત શાહ જણાવે છે કે મીઠું પ્રાણીઓના શરીરમાં સોડિયમ અને ક્લોરાઇડ તત્વોને સંતુલિત રાખે છે. આ બે તત્વો પાચન તંત્રને સક્રિય રાખે છે અને ભૂખ વધારવામાં મદદરૂપ બને છે. જ્યારે પ્રાણીઓ પૂરતો આહાર લે છે, ત્યારે તેઓ શરીરમાં રહેલા પોષક તત્વોને વધુ સારી રીતે શોષી લે છે, જેનાથી દૂધની માત્રા અને ગુણવત્તા બંને સુધરે છે.
ખેડૂત ભગીરથ પટેલનો અનુભવ
ખેડૂત ભગીરથ પટેલ કહે છે કે ઘણા પશુપાલકો મીઠું આપવાની અવગણના કરે છે, જેના કારણે થોડા મહિનાઓમાં જ ગાય અને ભેંસ નબળી થવા લાગે છે. તેમની ભૂખ ઘટી જાય છે, તંદુરસ્તી બગડે છે અને દૂધનું ઉત્પાદન ઘટી જાય છે. લાંબા સમય સુધી મીઠાની ઉણપ રહે તો પ્રાણીઓ લાકડા, દિવાલો અથવા મળ ચાટવા લાગે છે, જે શરીરમાં મીઠાની ગંભીર ઉણપનું નિશાન છે.
પ્રાણીઓને મીઠું કેવી રીતે આપવું?
વિશેષજ્ઞોના જણાવ્યા પ્રમાણે, શિયાળામાં પ્રાણીઓને મીઠું આપવાના બે અસરકારક ઉપાય છે:
પાણીમાં ભેળવીને આપવું:
દરરોજ લગભગ 13 ગ્રામ મીઠું એક ડોલ નવશેકા પાણીમાં ભેળવીને આપવું. આથી તેમની તરસ વધે છે, શરીરનું ઈલેક્ટ્રોલાઇટ સંતુલન જળવાય છે અને પાચનતંત્ર પણ સક્રિય રહે છે.ચારા અથવા ભૂસા સાથે ભેળવીને આપવું:
લીલા ચારા અથવા સૂકા ભૂસામાં થોડું મીઠું ભેળવી આપવાથી ચારાનો સ્વાદ વધે છે અને પ્રાણીઓ વધુ ખાય છે. આ સીધો પ્રભાવ દૂધના ઉત્પાદનમાં વધારો કરે છે.
મીઠાના અદભૂત ફાયદા
મીઠું માત્ર દૂધના ઉત્પાદન માટે જ નહીં, પરંતુ પ્રાણીઓની પાચન શક્તિ, ઊર્જા સ્તર અને રોગપ્રતિકારક શક્તિ માટે પણ મહત્વપૂર્ણ છે. ઠંડા હવામાનમાં જ્યારે પ્રાણીઓની ગતિશીલતા ઘટે છે, ત્યારે મીઠું શરીરમાં ઉર્જાનું સંતુલન જાળવે છે. તે રક્ત પરિભ્રમણને સુધારે છે અને ત્વચા સંબંધિત સમસ્યાઓથી બચાવે છે.
ખેડૂતોના અનુભવો શું કહે છે?
આ પદ્ધતિ અપનાવનારા અનેક ખેડૂતોનું કહેવું છે કે ફક્ત થોડા અઠવાડિયામાં જ ગાય અને ભેંસની ભૂખ વધે છે, સ્વભાવ શાંત બને છે અને દૂધનું ઉત્પાદન 10 થી 15 ટકા સુધી વધે છે. સતત યોગ્ય માત્રામાં મીઠું આપવાથી પ્રાણીઓ એક વર્ષમાં સંપૂર્ણપણે તંદુરસ્ત બની જાય છે.
